Xuất khẩu thủy sản sang EU: Đối mặt khó khăn mới

Từ 1/1/2010, thủy sản có nguồn gốc từ khai thác để xuất được vào EU phải có chứng nhận tên tàu khai thác, vùng biển khai thác, sử dụng ngư cụ khai thác an toàn…

Đây là khó khăn lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản nhất là khi thời hạn áp dụng quy định đã rất gần.

Bị phạt gấp năm lần nếu…

Ngày 29/9/2008, Liên minh châu Âu EU ban hành quy định về chống đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định IUU, theo đó mọi hoạt động thương mại các sản phẩm thủy sản có được từ hoạt động đánh bắt bất hợp pháp đều bị nghiêm cấm.

Các sản phẩm thủy sản nhập khẩu vào EU phải có giấy chứng nhận đánh bắt. Cơ quan chức năng của nước có tàu đánh bắt phải xác nhận rằng thủy sản đánh bắt được trên tàu là phù hợp với quy định của pháp luật và các quy định quốc tế về quản lý và bảo tồn nguồn lợi thủy sản.

Chứng nhận này phải được cơ quan có thẩm quyền cấp. Áp dụng cho tất cả các sản phẩm đã chế biến hoặc chưa qua chế biến, trừ cá nước ngọt, cá cảnh và một số loại thân mềm như sò, hàu, trai sông…

Quy định IUU cũng nêu rõ các quốc gia thành viên EU phải áp dụng việc xử phạt ở mức tối đa ít nhất gấp năm lần giá trị của sản phẩm thủy sản sai phạm nghiêm trọng thu hồi được; ít nhất gấp tám lần giá trị của sản phẩm trong trường hợp tái phạm trong thời gian năm năm.

Việt Nam không phản đối quy định này, nhưng theo đánh giá của các nhà chuyên môn, khả năng thực hiện của nước ta hiện nay rất khó.

Quy định IUU mà EU đưa ra rõ ràng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc xuất khẩu thủy sản vào thị trường này. Các doanh nghiệp muốn xuất khẩu vào EU đương nhiên phải có giấy phép, đáp ứng các yêu cầu về việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Đối với sản phẩm nuôi trồng, việc truy xuất nguồn gốc đã khó khăn. Đối với thủy sản đánh bắt, để truy xuất nguồn gốc sản phẩm còn khó khăn hơn gấp bội.

Ông Chu Tiến Vĩnh, Cục trưởng Cục KT&BVNLTS (Bộ NN&PTNT) cho biết, nghề cá ở Việt Nam nhỏ, lực lượng quản lý mỏng, năng lực thống kê và dự báo trong nghề còn yếu, doanh nghiệp chủ yếu thu mua nguyên liệu qua hệ thống trung gian (nậu vựa)… vì thế rất khó để thực hiện ghi chép nguồn gốc xuất xứ đầy đủ cho tất cả các lô hàng khi xuất đi. Thời điểm áp dụng quy định này quá gấp rút, khiến chúng ta không đủ thời gian để triển khai thực hiện.

Gấp rút triển khai ứng phó

Từ lâu, EU vẫn được đánh giá là thị trường khó tính nhất, với những quy định hết sức khắt khe về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Nay, thêm một rào cản mới khiến ngành thủy sản Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản rơi vào thế trở tay không kịp.

Hơn thế, việc thực hiện quy định này chắc chắn sẽ nâng giá thành sản phẩm, làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm thủy sản Việt Nam.

Ngay tại thời điểm này, các doanh nghiệp đang rất sốt ruột vì thực tế chưa nắm rõ về quy định này và cũng không thể tự triển khai thực hiện vì còn phải chờ vào việc ban hành những văn bản hướng dẫn, các mẫu tờ khai, chứng nhận… từ các cơ quan quản lý nhà nước.

Ông Chu Tiến Vĩnh cho biết, Thương vụ Việt Nam và một số nước Đông Nam Á tại Bỉ và EU khi làm việc với các cơ quan thẩm quyền EU đã đề nghị lùi thời hạn áp dụng quy định IUU. Tuy nhiên, tất cả các đề nghị này đều không được phía EU chấp thuận.

Thời hạn áp dụng IUU của EU đã rất gần trong khi khả năng thực hiện đầy đủ các yêu cầu theo quy định này của doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế. Tuy nhiên, khi tham gia WTO, các doanh nghiệp phải chấp nhận tuân thủ các quy định của quốc tế.

Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ hai trên thế giới về số lượng doanh nghiệp thủy sản được cấp code xuất khẩu vào thị trường EU với hơn 300 doanh nghiệp. Đây cũng là thị trường nhập khẩu lớn nhất của ngành thủy sản Việt Nam. Năm 2008, thị trường này mua của Việt Nam 350.000 tấn thủy sản với kim ngạch 1,14 tỷ USD.

Tính riêng sáu tháng đầu năm nay, EU chiếm tới 26 phần trăm tỷ trọng xuất khẩu thủy sản cả nước.

Nhật Minh

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323