Khai thác, chế biến và xuất khẩu cá nóc: Giải độc để thu lợi

Cá nóc là nguồn lợi thủy sản quan trọng nhưng có độc tố nên khó chế biến và xuất khẩu. Hiện nay, việc khai thác cá nóc còn tự phát, các doanh nghiệp mới xuất khẩu nguyên con nên hiệu quả kinh tế thấp. Trước tình hình đó, Bộ NN&PTNT đã tổ chức họp bàn biện pháp mở rộng và nâng cao khai thác, thu mua, chế biến và xuất khẩu cá nóc bảo đảm vệ sinh thực phẩm, thí điểm ở 5 tỉnh trong cả nước giai đoạn 2010 - 2012.

Xuất khẩu thô nên hiệu quả thấp

Theo Hội Nghề cá Việt Nam, cá nóc là một trong những nguồn lợi thủy sản quan trọng. Da cá nóc có giá trị kinh tế, ngoài việc chế biến thành món ăn cao cấp tại các nhà hàng sang trọng, một số loài còn được chiết xuất thành dược phẩm có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, cá nóc có chứa độc tố Tetrodotoxin - một loại chất độc thần kinh có khả năng gây ngộ độc cấp tính cho người và gia súc.

Từ năm 2004, được sự giúp đỡ của Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA), sau khi có kết quả nghiên cứu 19 loại cá nóc của Việt Nam, đã sơ bộ xác định được 6 loại có thể dùng làm thực phẩm và bước đầu xác định được trữ lượng cá nóc của cả nước có khoảng gần 40.000 tấn, tập trung ở vùng biển miền Trung (45%), Tây Nam bộ (21%) và vùng biển Bắc bộ khoảng (14%).

Theo ông Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam hiện nay, việc khai thác, chế biến, tiêu thụ cá nóc ở Việt Nam còn nhiều khó khăn, quá trình nghiên cứu độc tính của nó còn ở giai đoạn sơ khai, mới dừng lại ở định tính, số lần thử nghiệm còn ít, chưa nghiên cứu được khoảng độc tính trong từng bộ phận, từng cá thể theo mùa vụ ở các vùng địa sinh thái, chưa tìm được phương pháp khử độc tố, chữa trị ngộ độc, công nghệ chiết xuất điều chế sản xuất dược phẩm. Hiện tại, các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn chưa chế biến mà chủ yếu mới xuất nguyên con nên giá trị rất thấp.

Đầu tư về khoa học công nghệ

Đại diện các tỉnh thực hiện thí điểm dự án cho rằng, nghiên cứu và đưa vào thử nghiệm nuôi cá nóc, chiết xuất sản xuất dược phẩm và chế biến thực phẩm từ cá nóc là những vấn đề cực kỳ khó, phụ thuộc vào trình độ khoa học công nghệ và vốn đầu tư. Vì vậy, ở giai đoạn thí điểm, ngoài chính sách và cơ chế, Nhà nước cần đầu tư cho nghiên cứu khoa học; tiếp tục điều tra bổ sung về thành phần loài, xác định các loài độc, không độc, trữ lượng, sản lượng từng vùng, từng ngư trường. Nghiên cứu, chọn lựa thử nghiệm sản xuất giống cá nóc hoặc nhập giống từ nước ngoài đưa vào nuôi thương phẩm, phục vụ xuất khẩu, thử nghiệm sản xuất dược liệu và chế biến thực phẩm.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lương Lê Phương, trong thời gian tới, để khai thác, thu mua, chế biến, xuất khẩu cá nóc, các cơ quan chuyên môn cần phải quản lý chặt chẽ về chất lượng. Mặc dù giá bán cá nóc hiện nay không cao nhưng nếu ngư dân tận dụng khai thác nguồn lợi, có thể tăng thêm thu nhập để bù đắp chi phí xăng dầu và doanh nghiệp tăng thêm kim ngạch xuất khẩu. Ông Lê Phương cho rằng, để sản phẩm cá nóc trở thành mặt hàng có giá trị kinh tế cao, cần phải tập trung vào 3 yếu tố là tăng cường nghiên cứu khoa học, mở rộng hợp tác quốc tế với các nước nhập khẩu và tổ chức xúc tiến thương mại. Bộ sẽ trình Chính phủ để phê duyệt đề án này. Tuy nhiên, mục tiêu của đề án không phải là đề xuất Chính phủ bãi bỏ lệnh cấm mà đề xuất với Chính phủ cho phép tiến hành thí điểm tổ chức khai thác, nuôi trồng, thu gom, chế biến, xuất khẩu cá nóc trong phạm vi 5 tỉnh. Đồng thời cho phép tiến hành từng bước nghiên cứu, thử nghiệm sản xuất các mặt hàng này. Kết quả của đề án thí điểm sẽ là cơ sở để xây dựng đề án tổng thể phát triển nguồn lợi cá nóc ở Việt Nam trong giai đoạn tiếp theo (2013 - 2020).

Xuân Hiến

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323