ĐBSCL: Xuất khẩu tôm, cá - Loay hoay lúc thiếu, lúc thừa

Giá tôm nguyên liệu ở ĐBSCL đang ở mức cao ngất ngưởng nhưng người nuôi không có tôm để bán, trong khi các nhà máy chế biến hoạt động cầm chừng vì nguồn nguyên liệu không đảm bảo. Xuất khẩu thủy sản, lĩnh vực thế mạnh của ĐBSCL đang lâm vào cảnh khốn khó hơn bao giờ hết.

Cả vùng đều thiếu nguyên liệu

Tình trạng thiếu nguyên liệu thủy sản ở ĐBSCL ngày càng trầm trọng. Tại Cà Mau, 31 nhà máy chế biến tôm xuất khẩu đang chạy nước rút nhưng nguồn nguyên liệu thiếu hụt đã làm đổ vỡ kế hoạch.

Lãnh đạo Công ty Thủy sản Camimex cho biết, thiếu nguyên liệu là nỗi ám ảnh đối với các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản hiện nay. Tình trạng hoạt động cầm chừng kéo dài sẽ làm tăng chi phí sản xuất và khiến đối tác nhập khẩu không hài lòng. Theo ông Lý Văn Thuận, Tổng thư ký Hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Cà Mau, hầu hết các nhà máy trong tỉnh chỉ hoạt động khoảng 40% công suất, thậm chí có nhà máy chạy thấp hơn nên buộc lòng cho công nhân nghỉ luân phiên.

Thiếu nguyên liệu đã khiến kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Cà Mau trong năm 2009 giảm trên 35 triệu USD so kế hoạch. Tại Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang… tình trạng nhà máy nằm “chờ” nguyên liệu kéo dài nhiều ngày qua và ngày càng gay gắt. Sở NN - PTNT Bạc Liêu cho biết, sản lượng tôm nuôi hiện nay không nhiều do mùa tôm chính vụ đã hết; diện tích nuôi năm 2009 giảm trên 30% và môi trường ô nhiễm làm năng suất giảm mạnh. Dự báo từ nay đến hết quý 1-2010, nguồn tôm nguyên liệu tiếp tục thiếu hụt.

Trong khi đó, nhiều nhà máy chế biến cá tra xuất khẩu cũng thiếu nguyên liệu từ nhiều ngày qua. Theo ông Nguyễn Duy Nhứt, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Nam Việt, các nhà máy lúc này chỉ chạy khoảng 50% công suất. Vì vậy, kế hoạch xuất khẩu 150 triệu USD trong năm 2009 của công ty đã không hoàn thành. UBND tỉnh An Giang cho hay sản lượng cá không đảm bảo, cộng với giá thấp nên kim ngạch xuất khẩu cá tra năm qua giảm thê thảm.

Cần hướng đi bền vững

Ông Lý Văn Thuận, Tổng thư ký Hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Cà Mau, phân tích: Năm 2008, nhiều hộ nuôi tôm ở ĐBSCL thua lỗ nặng nề dẫn đến hết vốn đầu tư nên sản lượng tôm năm 2009 giảm là chuyện hiển nhiên. Vấn đề này các doanh nghiệp đều biết nhưng không thể khắc phục. Hạn chế lớn nhất của các doanh nghiệp lâu nay là chưa xây dựng được vùng nguyên liệu ổn định, trong khi diện tích nuôi tôm theo mô hình quảng canh ở ĐBSCL quá lớn, năng suất ngày càng giảm nên lượng tôm thiếu hụt cứ tăng.

Giải quyết vấn đề này, theo ông Trần Thiện Hải, Chủ tịch VASEP: Các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh… nên tính toán lại lịch thời vụ hợp lý để áp dụng cách nuôi “rãi vụ” nhằm tránh tình trạng thừa nguyên liệu khi thu hoạch rộ và thiếu nguyên liệu vào lúc hết vụ. Ngoài ra, các doanh nghiệp nên ngồi lại với chính quyền địa phương và người dân để tính toán việc bao tiêu đầu ra sản phẩm, đẩy mạnh diện tích nuôi công nghiệp nhằm tăng sản lượng cho các nhà máy.

Căn cơ hơn, thạc sĩ Dương Nghĩa Quốc, Phó giám đốc Sở NN - PTNT Đồng Tháp, cho rằng vấn đề cấp bách là phải tổ chức lại sản xuất thật bài bản, nên hạn chế tình trạng nuôi tự phát, nhỏ lẻ để tiến tới nuôi tập trung quy mô lớn có đầu tư vốn, kỹ thuật, quản lý chặt đầu vào - đầu ra, kiểm soát được sản lượng để điều tiết hợp lý nguồn nguyên liệu cho các nhà máy.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án Phát triển sản xuất và tiêu thụ cá tra vùng ĐBSCL đến năm 2020. Theo đó, năm 2010 sẽ nâng sản lượng cá nguyên liệu lên 1,5 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu 1,5 tỷ USD; năm 2020 sản lượng cá nguyên liệu đạt 2 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu 3 tỷ USD. Đề án sẽ đầu tư 1.340 tỷ đồng để tổ chức lại sản xuất, hoàn thiện hệ thống thủy lợi, con giống, gắn kết hài hòa lợi ích giữa các khâu nuôi - thu mua - chế biến - xuất khẩu…

HUỲNH LỢI - ĐÌNH TUYỂN

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323