Xuất khẩu thủy sản: Hướng đến mục tiêu 4,5 tỉ USD

Liệu mục tiêu trên có đạt được trong năm nay khi ngành thủy sản đang gặp khó? Các doanh nghiệp thủy sản đang tìm mọi cách xoay xở làm tăng giá trị và uy tín của sản phẩm thủy sản Việt Nam.

Xuất khẩu ngành thủy sản tiếp tục tăng trưởng ấn tượng khi quý 1-2010 đạt trên 895 triệu USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, cũng có không ít trở ngại đe dọa mục tiêu xuất khẩu 4,5 tỉ USD trong năm nay.

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản VN (VASEP), hầu hết các thị trường xuất khẩu thủy sản của VN đều có sự tăng trưởng. Trong đó, thị trường Mexico tăng mạnh nhất với mức tăng 73% về lượng và 61% về giá trị. Dù một số thị trường như Đức, Tây Ban Nha, Ý giảm nhẹ nhưng tính chung thị trường Liên minh châu Âu (EU) vẫn tăng gần 9%, tiếp tục là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của VN. Xuất khẩu đi Mỹ tăng 32,2%, trong khi các thị trường châu Á cũng có mức tăng trưởng mạnh như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản.

Nhà máy hoạt động cầm chừng

Ông Trần Thiện Hải, chủ tịch Vasep, cho hay kinh tế thế giới hồi phục đã kéo theo nhu cầu thủy sản, nhất là tôm đông lạnh tăng cao. Tuy nhiên, ngành thủy sản VN hiện đang gặp rất nhiều khó khăn do thiếu nguyên liệu chế biến. Dù đầu năm nay giá cá tra tăng lên, có thời điểm lên đến 17.000 đồng/kg nhưng thực tế diện tích nuôi vẫn tiếp tục giảm. Theo ông Lê Chí Bình, phó chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang (AFA), với giá thức ăn cũng tăng thì mức giá 17.000 đồng/kg người dân vẫn chưa có lãi. “Thực tế người dân không bán được với giá này vì bị nhà máy trừ nhiều thứ. Do đó, diện tích nuôi cá tra giảm gần 60%, xu hướng bỏ ao đang tiếp tục”, ông Bình cho biết.

Nguồn nguyên liệu cho các nhà máy tôm cũng thiếu hụt do chưa vào chính vụ và ảnh hưởng bởi thời tiết, ngập mặn. Tại Cà Mau, nơi có diện tích nuôi tôm sú lớn nhất nước, ông Nguyễn Thông Nhận, phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh, cho biết sản lượng tôm chỉ đáp ứng 50% nhu cầu của các doanh nghiệp.

Tại Sóc Trăng, hàng loạt nhà máy chế biến thủy sản quy mô lớn cũng đang hoạt động cầm chừng với chính sách bù lương để giữ chân công nhân. Ông Lâm Ngọc Khuân - giám đốc Công ty TNHH chế biến thủy sản Phương Nam (Sóc Trăng) - cho biết hiện mỗi ngày chỉ mua được khoảng 15 tấn tôm trong khi công suất nhà máy cần đến 100 tấn/ngày.

Tình hình khan hiếm nguyên liệu tại miền Trung còn trầm trọng hơn khi cả nguồn nguyên liệu đánh bắt và nuôi trồng đều không đủ chế biến. Ông Trần Văn Lĩnh, giám đốc Công ty hải sản Thuận Phước (Đà Nẵng), cho biết nhiều nhà máy chế biến thủy hải sản tại miền Trung đang trong cảnh èo uột vì chỉ hoạt động 20 - 30% công suất. Theo ông Lĩnh, năm 2010 diện tích nuôi tôm thẻ nhiều nhưng sản lượng lại ít vì ngập mặn và nguồn con giống không đảm bảo làm tôm chết nhiều. Trong khi đó, nguồn hải sản đánh bắt cũng giảm mạnh do ngư dân ngại ra biển vì sợ rủi ro.

Tập trung vào chất lượng

Hiện để duy trì việc làm cho công nhân, nhiều doanh nghiệp buộc phải mở rộng thị trường và chủng loại sản phẩm. Nhiều công ty đã tích cực mở rộng thị trường sang Trung Mỹ và Nam Mỹ như Mexico, Brazil... Theo ông Lĩnh, ngoài việc đàm phán với khách hàng để ổn định giá bán, công ty phải tăng cường sản xuất hàng giá trị cao nhằm giữ được 70 - 80% công nhân so với trước kia.

Giải quyết câu chuyện thiếu nguyên liệu hiện nay, theo Bộ NN&PTNT, các vùng nuôi tôm, cá tra phải được đầu tư đảm bảo điều kiện nuôi thâm canh, an toàn dịch bệnh và vệ sinh môi trường. Để làm được điều này, sắp tới các địa phương phải đẩy nhanh việc triển khai thực hiện đề án phát triển sản xuất và tiêu thụ cá tra; các đề án phát triển nuôi trồng thủy sản vừa được Chính phủ phê duyệt. “Ngoài quy hoạch, tổ chức quản lý vùng nuôi tốt, quan trọng nhất là phải có chính sách, biện pháp ổn định giá nhằm giảm chi phí đầu vào và ổn định giá thành sản xuất. Có như vậy người dân, doanh nghiệp mới dám đầu tư” - ông Dương Nghĩa Quốc, phó giám đốc Sở NN&PTNT Đồng Tháp, nói.

Bên cạnh đó, ông Trần Thiện Hải cho rằng nhiệm vụ quan trọng nhất của ngành thủy sản hiện nay là tập trung nâng cao giá trị xuất khẩu. Để đạt được điều này, theo ông Hải, thủy sản VN phải làm theo hướng tăng chất lượng, tăng khả năng truy nguyên nguồn gốc, làm theo các tiêu chuẩn toàn cầu... Những việc làm này không những sẽ làm tăng giá trị và uy tín của thủy sản VN, mà còn giúp chúng ta tránh được những rào cản thương mại mà các nước đã dựng lên trong thời gian qua và tương lai.

Ông Lâm Ngọc Khuân - Giám đốc Công ty TNHH chế biến thủy sản Phương Nam: "Người nuôi tôm ở ĐBSCL còn tự bơi rất nhiều, chưa có được công nghệ tiên tiến từ sự hỗ trợ của cơ quan chức năng và việc đầu tư cho lĩnh vực nuôi trồng, chế biến tôm xuất khẩu còn hạn chế, chưa đồng bộ".

Đ.VỊNH - T.MẠNH - D.KHANG

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323