Bà Rịa - Vũng Tàu: Ngành chế biến thủy sản chưa “an cư” để “lạc nghiệp”

Bà Rịa - Vũng Tàu là một trong những địa phương đứng đầu cả nước về chế biến và xuất khẩu hải sản, thế nhưng ngành kinh tế mũi nhọn này đang đứng trước nguy cơ tụt hậu. Không được đầu tư mới nhà xưởng sản xuất, các cơ sở đã hoạt động lại không dám mạo hiểm đầu tư công nghệ mới bởi sợ phải di dời… Đó chính là một trong những nguyên nhân khiến ngành chế biến thủy sản đang gặp khó khăn.

PHÁT TRIỂN THIẾU QUY HOẠCH

Trong lĩnh vực chế biến hải sản, Bà Rịa - Vũng Tàu có hơn 200 doanh nghiệp đang hoạt động, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương. Thế nhưng, ngành công nghiệp này vẫn chưa “an cư” để “lạc nghiệp”. Từ năm 1995, Bà Rịa - Vũng Tàu đã có phương án thành lập khu chế biến hải sản tập trung và di dời các nhà máy nằm trong các khu dân cư về đây. Các khu vực như Tân Hải (huyện Tân Thành), Lộc An (huyện Đất Đỏ), Gò Găng (TP. Vũng Tàu) đã được nhắm đến nhưng vẫn chưa phù hợp. Đến nay, việc quy hoạch khu chế biến hải sản tập trung vẫn đang trong giai đoạn khảo sát địa điểm. Vì vậy, hiện nay các doanh nghiệp chế biến vẫn đang trong tâm trạng “phập phồng” đợi di dời nên không dám đầu tư. Không nâng cấp nhà máy và dây chuyền sản xuất, hậu quả là thiết bị lạc hậu, kéo theo chất lượng sản phẩm giảm, khó phát triển những thị trường tiềm năng...

Trong giai đoạn từ 1995 - 1998, khi gặp điều kiện thị trường thuận lợi, trên địa bàn TP. Vũng Tàu đã có hàng loạt nhà máy chế biến thủy sản tự phát tại phường 11, phường 12, khu vực Bến Đình. Tại các khu chế biến tự phát này, không chỉ không có hạ tầng xử lý chất thải mà các doanh nghiệp cũng không chú trọng đầu tư công nghệ để hạn chế ô nhiễm, chỉ tập trung phát triển về chiều rộng, mạnh ai nấy làm. Nói về việc hình thành “làng” chế biến hải sản tại Tân Hải (huyện Tân Thành), người dân địa phương cho biết: Năm 1995, khi nghe thông tin tỉnh sẽ quy hoạch xây dựng khu chế biến hải sản tập trung tại đây, các doanh nghiệp chế biến thủy sản tại TP. Vũng Tàu đua nhau mua đất để xây dựng nhà máy. “Mặc dù khu vực chế biến tập trung này chưa hề có quy hoạch chi tiết, hạ tầng xử lý chất thải cho chế biến hải sản, xa bến bãi… nhưng các sở, ngành và chính quyền địa phương không ai ngăn cản doanh nghiệp đến xây dựng nhà máy” - chủ một doanh nghiệp có nhà máy tại Tân Hải cho biết. Việc xây dựng nhà máy ở đây đều “xây lậu”, có diện tích lên đến hàng nghìn mét vuông, thế nhưng hiện nay nhiều doanh nghiệp đã được cấp phép xây dựng, được cơ quan chức năng thẩm định và thông qua báo cáo đánh giá tác động môi trường... Các doanh nghiệp chế biến thủy sản đang hoạt động tại Khu chế biến tập trung Lộc An (huyện Đất Đỏ) và Bình Châu (huyện Xuyên Mộc) cũng đang trong tình trạng “đi mắc núi, ở mắc sông”. Cách đây khoảng 10 năm, những vùng đất này được quy hoạch dành cho chế biến hải sản, nhưng bây giờ lại nằm trong vùng phát triển du lịch, nằm giữa khu dân cư…

SỢ PHẢI DI DỜI NHÀ MÁY

Khi Tân Hải phát triển tự phát thành một khu chế biến quy mô lên đến hàng chục nhà máy, quy hoạch khu Lộc An không thành, thì năm 2006, các doanh nghiệp chế biến thủy sản lại được biết công bố quy hoạch 300 ha khu vực Gò Găng (xã Long Sơn) làm khu chế biến thủy sản tập trung. Nhưng sau đó, Gò Găng được quy hoạch, “nhường” lại cho sự phát triển các ngành nghề khác. Chưa được quy hoạch ổn định, do vậy, nhiều nhà máy chế biến hải sản không quan tâm đầu tư hệ thống xử lý nước thải và hậu quả là gây ô nhiễm môi trường. Để xử lý tình trạng này, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có chế tài buộc doanh nghiệp chế biến hải sản phải đầu tư hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn, nhưng tình trạng gây ô nhiễm vẫn chưa được khắc phục. Những địa phương tập trung nhiều nhà máy chế biến hải sản như xã Tân Hải (huyện Tân Thành) và phường 12 (TP. Vũng Tàu)… đang bị nước thải, mùi hôi từ chế biến thủy sản… làm ô nhiễm nguồn nước nuôi trồng thủy sản, tác động xấu đến đời sống của cộng đồng dân cư và hoạt động du lịch…

“Việc quy hoạch khu hải sản phải bảo đảm nhiều yếu tố như thuận lợi cho bến bãi neo đậu tàu thuyền đánh bắt, thuận tiện thu mua nguyên liệu, xa khu dân cư, không nằm trong các khu du lịch… Nếu lựa chọn không kỹ sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp, ảnh hưởng xấu đến môi trường và các hoạt động kinh tế khác. Hiện UBND tỉnh đang có chủ trương chọn khu vực Bắc Long Sơn để xây dựng khu chế biến tập trung; khi đã chọn được địa điểm cũng sẽ mất một thời gian dài xây dựng hạ tầng giao thông, xử lý…” - ông Lê Tân Cương, Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ môi trường cho biết. “Khi đầu tư xây nhà máy, chúng tôi không nhận được cảnh báo từ phía cơ quan chức năng khu vực này sẽ là khu dân cư, khu du lịch, khu vực nuôi trồng hải sản… Đến giờ, nhà máy chúng tôi nằm trong khu dân cư, trở thành điểm nóng về vấn đề môi trường. Doanh nghiệp cũng mong có một nơi để di chuyển nhà máy đi để yên tâm làm ăn, thế nhưng chẳng biết đi đâu. Đầu tư hiện đại hơn thì cũng không dám mạo hiểm” - chủ một doanh nghiệp chế biến hải sản tại TP. Vũng Tàu cho biết. “Chi phí đầu tư hệ thống xử lý thải rất tốn kém, chiếm khoảng 20 - 25% tổng vốn đầu tư nhà máy. Nếu doanh nghiệp chưa được “an cư” thì chẳng dại gì bỏ tiền đầu tư hệ thống xử lý chất thải” - đó là ý kiến chung của các doanh nghiệp chế biến thủy sản nằm trong khu vực phải di dời.

Việc hình thành một khu chế biến hải sản tập trung để các doanh nghiệp “an cư lạc nghiệp” đang là một nhu cầu bức thiết. Nếu không, ngành chế biến thủy sản sẽ tụt hậu và trở thành “thủ phạm” gây thiệt hại cho các ngành kinh tế khác bởi gây ô nhiễm môi trường.

Quang Nguyễn

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323