Thủ tục chứng nhận thủy sản vào EU còn vướng nhiều rào cản

Hơn 7 tháng thực hiện Quyết định số 3477/QĐ-BNN-KTBVNL của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ký ngày 4/12/2009 về việc ban hành Quy chế chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu vào thị trường Châu Âu. Thủ tục mới và những vướng mắc phát sinh đã gây không ít khó khăn cho DN xuất khẩu vào thị trường này.

Doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn

Tại “Hội nghị đánh giá tình hình thực hiện chứng nhận thủy sản khai thác theo Quyết định 3477/QĐ-BNN-BVNLTS” được tổ chức tại Tp. HCM vừa qua, bà Nguyễn Thị Ánh, Giám đốc Công ty thủy sản Sông Tiền cho biết: “Những thủ tục nhiêu khê của các cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình thực thi quy định IUU đã làm khó doanh nghiệp”.

Theo cán bộ phụ trách chất lượng sản xuất Công ty cổ phần thủy sản Bạc Liêu, vừa qua công ty có 147 tấn hàng hải sản, khi làm thủ tục xin lấy chứng nhận IUU chỉ được cấp 1 giấy chứng nhận cho lô nguyên liệu này trong khi khách hàng yêu cầu chia làm 3 container, xuất 3 lần. Vì vậy, doanh nghiệp lo ngại nếu dùng giấy này xuất lô đầu tiên, hai lô sau sẽ không đủ thủ tục xuất khẩu.

Một số DN phản ánh, hiện nay khách hàng Tây Ban Nha vẫn yêu cầu DN xuất khẩu nghêu qua cảng Las Palmas phải có giấy chứng nhận thủy sản khai thác (C/C), mặc dù DN đã gửi đến khách hàng các tài liệu liên quan từ phía cơ quan Việt Nam và Liên minh châu Âu nhằm chứng minh rằng nghêu Việt Nam không cần chứng nhận khai thác. Theo công thư 04460 và công văn 407, nghêu Việt Nam được khai thác bằng tay nên không thuộc phạm vi của IUU. Mặt khác theo Phụ lục 1, nghêu Việt Nam không nằm trong nhóm phải có giấy IUU, tuy nhiên, khách hàng vẫn khăng khăng yêu cầu giấy chứng nhận khai thác cho sản phẩm này.

Về việc xin cấp C/C thì nhiều DN cho biết để có được 1 C/C, DN cần phải hoàn tất tới 3 loại giấy tờ đó là: Giấy phép khai thác của tàu cá, nhật ký khai thác của các tàu đánh bắt và Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh của tàu. Thậm chí, một lô hàng buộc phải xin rất nhiều C/C trong khi cơ quan có thẩm quyền lại cứng nhắc khi làm các thủ tục. Còn nguyên liệu nhập khẩu để xuất sang EU cũng đang bị kiểm soát bởi quy trình quá chặt chẽ của NAFIQAD từ đầu đến khi xuất khẩu.

Tại Bình Định, khi cán bộ đi làm giấy C/C, ngoài bản gốc giấy giới thiệu của công ty, cán bộ DN bắt buộc phải nộp 1 bản photo giấy chứng minh thư nhân dân. Còn tại Khánh Hòa, hiện nay, Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản (KT&BVNLTS) tỉnh Khánh Hòa đã và đang thu lệ phí cấp C/C của DN mức 40.000 đ/giấy. Một lô hàng hải sản XK vào EU đang cần từ 15 - 20 giấy C/C, thậm chí hơn. Như vậy phí để có được đủ bộ C/C XK 1 lô hàng vào EU quả là không nhỏ.

Chi cục KT&BVNLTS/nuôi trồng thủy sản một số tỉnh ven biển như: Bình Thuận, Tiền Giang yêu cầu DN phải nộp thêm bản photocopy nhật ký khai thác các tàu đánh bắt khi xin giấy chứng nhận IUU của các tàu này. Điều này gây khó khăn cho DN khi mua hàng bởi phần lớn DN thu mua nguyên liệu từ các đại lý, trong khi ngư dân chưa ý thức trong việc ghi nhật ký khai thác còn các đại lý rất ít khi photo lại và rất khó liên lạc với các chủ tàu.

Tiếp tục chấn chỉnh

Tại hội nghị, Cục KT&BVNLTS đã tiếp thu ý kiến đóng góp của DN để dự thảo Quyết định thay thế QĐ 3477. Về kết quả triển khai thực hiện Quyết định 3477, Cục cho rằng, trong quá trình triển khai thực hiện, cách hiểu của Việt Nam về một số thuật ngữ chưa đồng nhất với quy định của EU. Do cách hiểu khác nhau dẫn tới việc ghi thông tin trong Giấy chứng nhận khai thác hải sản cũng khác nhau. Thậm chí cho đến thời điểm này, ngư dân vẫn chưa nghiêm túc thực hiện việc ghi nhật ký khai thác. Hơn nữa, số lượng giấy chứng nhận và khối lượng công việc lớn khiến các cơ quan có thẩm quyền chứng nhận thủy sản khai thác, xác nhận cam kết sản phẩm thủy sản xuất khẩu có nguồn gốc từ thủy sản khai thác nhập khẩu gặp nhiều khó khăn trong quá trình cấp C/C cho doanh nghiệp…

Để giải quyết những khó khăn này, Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho rằng, cần sớm thống nhất với cơ quan chuyên môn của Ủy ban châu Âu để hoàn thiện các biểu mẫu chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu vào thị này, đồng thời tham mưu để Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban hành quyết định về chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu vào thị trường châu Âu nhằm đảm bảo hiệu lực và hiệu quả cao trong việc tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, các Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản các tỉnh cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền việc ghi nhật ký khai thác và báo cáo khai thác của tàu cá, nhất là các tàu cá có công suất lớn hơn 90 CV, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm tra, giám sát và cấp giấy chứng nhận thủy sản khai thác. Đồng thời, các doanh nghiệp xuất khẩu phải xác định việc chứng nhận thủy sản khai thác vừa là quyền lợi vừa là trách nhiệm để phối hợp chặt chẽ với các chủ tàu cá, cơ sở thu mua, chế biến và Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản trong thực hiện chứng nhận. Trên cơ sở đó xây dựng mối liên kết giữa chủ tàu - những người thu gom thủy sản chủ hàng xuất khẩu - cơ quan thẩm quyền.

Trước những khó khăn của doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vũ Văn Tám cho rằng: “Những khó khăn của doanh nghiệp sẽ được Bộ tiếp tục rà soát và giải quyết trong thời gian sớm nhất nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu sang thị trường EU trong sáu tháng cuối năm”. Cụ thể, để chứng nhận mặt hàng khai thác thủy sản trong nước, các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát và đơn giản hóa các thủ tục. Bộ cũng sẽ sớm thống nhất với cơ quan chuyên môn của Ủy ban châu Âu để hoàn thiện các biểu mẫu chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu vào thị trường này.

Hiện nay, các doanh nghiệp thủy sản đang lâm vào tình trạng thiếu nguyên liệu trầm trọng để xuất hàng sang EU vào những tháng tới. Không thể trông chờ vào "những giải pháp lâu dài” của Nhà nước, nhiều doanh nghiệp đã nhập khẩu nguyên liệu thủy sản về chế biến. Giải pháp “chữa cháy” này lại bị vướng quy định về kiểm soát các mặt hàng thực phẩm nhập khẩu vào Việt Nam vừa có hiệu lực do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), cho biết, Vasep đang thu thập thông tin và dữ liệu chi tiết những mặt hàng đang bị thiếu nguyên liệu chế biến, qua đó cơ quan này sẽ đề xuất với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có chính sách riêng cho những loại nguyên liệu nhập khẩu đang thiếu hụt.

Trí Quang

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323