Bài học từ việc WWF đưa cá tra vào danh sách đỏ: Tăng cường quảng bá hình ảnh cá tra

Theo IntraFish, cá tra hiện đã có tên trong danh sách đỏ mà quỹ Động vật hoang dã thế giới (WWF) đưa vào trong các Cẩm nang hướng dẫn tiêu dùng thủy sản năm 2010 - 2011 tại Đức, Áo, Thụy Sĩ, Bỉ, Na Uy và Đan Mạch - vốn trước đây đã nằm trong danh sách vàng.

Điều này đồng nghĩa với việc WWF khuyên người tiêu dùng nên lựa chọn thủy sản khác thay thế. Đối với các loài thủy sản thuộc danh sách vàng, WWF khuyến cáo người tiêu dùng vẫn có thể mua, nhưng chỉ nên chọn là sản phẩm thứ yếu so với các loài trong danh sách xanh.

Nguyên nhân mà WWF đưa ra là do các trại nuôi cá tra gây ô nhiễm môi trường tự nhiên; thức ăn, hóa chất và thuốc trừ sâu được thải ra sông và hồ và nguy cơ lây bệnh từ cá nuôi sang cá tự nhiên. Danh sách này cũng cho biết có thể thức ăn sử dụng trong nuôi cá tra được lấy từ nguồn cung khai thác lạm thác.

Phản ứng lại với thông tin trên, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng: Chưa có bất cứ bằng chứng nào cụ thể về việc cá tra gây ảnh hưởng đến môi trường sống và các loại cá tự nhiên khác, vì nguồn thức ăn, thuốc thú y thủy sản hay hóa chất sử dụng trong chăn nuôi... Thậm chí ngay trong các cẩm nang hướng dẫn tiêu dùng thủy sản tại một số nước thuộc cộng đồng châu Âu cũng có sự khác biệt, khi tên cá tra có mặt ở các danh sách khác nhau, như tại Bỉ và Đức, cá tra có tên trong cả 3 danh sách đỏ, xanh, vàng trong khi tại các nước còn lại, cá tra chỉ có tên trong danh sách đỏ.

VASEP nhấn mạnh, hiện hầu hết doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu (XK) cá tra Việt Nam đã xây dựng các hệ thống xuyên suốt từ con giống tới sản phẩm XK nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm “từ trang trại đến bàn ăn”. Ngày càng nhiều vùng nuôi cá tra Việt Nam đã được cấp chứng nhận Global GAP. Sản phẩm cá tra Việt Nam đã và đang chiếm lĩnh thị trường của 120 quốc gia trên thế giới và đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của EU, Australia, Mỹ, Nhật Bản...

Ông Lê Chí Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang, nói: “Đây là điều rất phi lý”. Từ nhiều năm qua, nghề nuôi cá tra mang lại nguồn thu nhập lớn cho người nông dân. Chính vì vậy, các địa phương nuôi cá tra ở ĐBSCL đã có quy hoạch phát triển theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường. Cụ thể, nếu nuôi ở quy mô công nghiệp thì người nuôi phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường. Nếu nuôi ở quy mô hộ gia đình thì cũng có cam kết bảo vệ môi trường. Đối với các hộ nuôi nhỏ lẻ cũng được ngành nông nghiệp thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn nuôi cá theo tiêu chuẩn an toàn chất lượng để bảo vệ quyền lợi của chính họ.

Từ năm 2004, một số tỉnh ở ĐBSCL như An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp… đã áp dụng những tiêu chuẩn quốc tế trong việc nuôi và chế biến cá tra như: SQF 1000 (Safe Quality Food - thực phẩm an toàn, chất lượng) cho người nuôi, SQF 2000, HACCP, ISO 9001… cho tất cả các nhà máy chế biến thủy sản. Không dừng lại ở đó, thời gian gần đây, các vùng nuôi cá tra thâm canh đã tự áp dụng các tiêu chuẩn nuôi quốc tế cao hơn như GlobalGAP để đáp ứng các yêu cầu khắt khe nhất của những nước nhập khẩu .

Ông Nguyễn Hữu Dũng - Phó chủ tịch thường trực VASEP - cho rằng, WWF đưa cá tra nước ta từ danh sách vàng (năm 2009) sang danh sách đỏ là một việc làm bất thường. Bởi hiện nay, nhà nước ta đang rất quan tâm phát triển con cá tra, xem đây là mặt hàng xuất khẩu chiến lược với việc Chính phủ đã xây dựng chiến lược phát triển cá tra, nghị định về cá tra cũng đang được soạn thảo. “Tại sao cá tra Việt Nam đang được nuôi, chế biến và xuất khẩu ngày càng tốt hơn nhưng WWF lại xếp vào danh sách “xấu" hơn” - ông Dũng đặt vấn đề.

Thêm vào đó, chỉ cần so sánh việc nuôi cá tra với cá hồi, cá ngừ... sẽ thấy ngay lợi thế của cá tra Việt Nam. Nếu tính thuần túy tự nhiên, để nuôi 1 kg cá hồi phải cần 10 kg cá nhỏ làm thức ăn, nuôi 1 kg cá ngừ cần trên 30 kg cá thức ăn trong khi để nuôi 1 kg cá tra chỉ cần vài trăm gram bột cá. “Như thế, thay vì ăn cá tự nhiên, nếu ăn cá tra sẽ giảm đáng kể sức ép cho nguồn lợi thủy sản tự nhiên" - ông Dũng nói thêm.

Ngay sau khi sự việc xảy ra, VASEP đã gửi thư đến người đứng đầu WWF - Mark Powell để phản đối và Vasep đã mời đại diện WWF sang Việt Nam đi thực tế thăm các trại nuôi cá cũng như toàn bộ quy trình chế biến, bảo quản và xuất khẩu cá tra. Ông Mark Powell đã đồng ý và dự định trong tháng 5/2011 sẽ sang Việt Nam.

Trong thời gian gần đây, cá tra Việt Nam đã bị “đánh hội đồng” trên thị trường châu Âu như bài chỉ trích của một chính trị gia ở châu Âu và bài báo chống cá tra trên kênh truyền hình Today của Mỹ. Tuy nhiên, cũng có nhiều tập đoàn bán lẻ thủy sản lớn tại Anh như Findus Group và Birds Eye Group lại lên tiếng bảo vệ sản phẩm cá tra cũng như môi trường nuôi cá tra ở Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vũ Văn Tám cho rằng, hiện cá tra là một sản phẩm có sức cạnh tranh mạnh trên thị trường quốc tế, nhiều loại cá nuôi ở các nước mà chúng ta xuất khẩu cá tra vào không “đọ” nổi nên việc cá tra cố tình bị bôi xấu ở một số thị trường là không thể tránh khỏi. “Chúng ta phải chấp nhận việc cá tra có thể bị “chơi xấu”. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải từng bước hạn chế và loại bỏ những hiện tượng tương tự sẽ diễn ra trong tương lai thông qua chương trình quảng bá thương hiệu cá tra trên thị trường các nước đối tác - Thứ trưởng Vũ Văn Tám nói.

Sách đỏ của WWF: chỉ ra loại thủy sản nào đó được nuôi trong môi trường ô nhiễm, hoặc được nuôi bằng thức ăn có ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên.

Cẩm nang mua sắm tiêu dùng hải sản là ấn phẩm hằng năm được WWF phát hành tại các nước châu Âu, đưa ra lời khuyên cho người tiêu dùng lựa chọn:

Màu xanh lá cây: những sản phẩm thuộc vào loại bền vững, an toàn sức khỏe và được kiểm soát về môi trường tốt nhất.

Màu vàng: có lý do để lo lắng vì có thể loài hải sản này bị đánh bắt quá nhiều, gây tuyệt chủng, gây hại môi trường sống và đa dạng sinh học.

Màu đỏ: không mua vì sản phẩm sống trong môi trường gây nhiều lo ngại, thiếu sự quản lý phù hợp hoặc mua bán bất hợp pháp.

Thành Công

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323