Cần chấm dứt việc “đẽo cày giữa đường”

Một sự thực phũ phàng: Lâu nay người nuôi trồng chế biến thuỷ sản Việt Nam “đốt” không biết bao tiền để học và áp dụng hàng loạt các tiêu chuẩn như Gap, Global... do các tổ chức quốc tế đưa vào với nhầm tưởng đó là tiêu chuẩn quy phạm bắt buộc, nhưng thực tế không hề có tính pháp lý.

Nên mới đây khi lại có “gợi ý” rằng cần áp dụng hệ thống tiêu chuẩn ASC của WWF đã khiến người nuôi và doanh nghiệp bức xúc cho rằng đến lúc dừng lại việc “đẽo cày giữa đường”...

Lâu nay người nuôi thủy sản Việt Nam cứ “đốt tiền” áp dụng nhiều chứng chỉ quốc tế... tự nguyện. Ảnh: Ngô Nguyên

Loạn chứng chỉ

Theo Hiệp hội Chế biến và XK thuỷ sản (Vasep), chỉ có quy tắc phát triển thủy sản có trách nhiệm CoC của FAO ban hành năm 2004 được coi là quy định chung, có tính pháp lý trên toàn cầu. Tuy nhiên hiện nay, nông dân và DN nuôi cá tra Việt Nam đang “è cổ”, “đốt tiền” cho nhiều loại giấy chứng nhận như: SQF, HACCP, Global GAP... với lầm tưởng đó là những tiêu chuẩn bắt buộc về sản phẩm của thế giới.

Đơn cử, để xâm nhập vào thị trường EU, DN phải có chứng chỉ Global GAP (thực hành sản xuất nông nghiệp tốt). Vào Mỹ phải có tiêu chuẩn HACCP... Chỉ riêng khoản học phí cho tiêu chuẩn SQF (đưa ra các yêu cầu về hệ thống quản lý chất lượng cần thiết để xác định rủi ro về chất lượng và ATTP cũng như để đánh giá và theo dõi các biện pháp) đã mất cả 100 USD/người/lần học, đó là chưa bao gồm chi phí kiểm tra và chứng nhận. Đối với Global GAP, số tiền để được chứng nhận là 7.500 USD/lần/năm với tối thiểu 5 ha nuôi cá trở lên.

Tính toán sơ sơ của người nuôi, những tiêu chí Global GAP, SQF... chiếm gần 10% giá thành sản phẩm.

Thực tế phũ phàng, theo ông Nguyễn Tử Cương (Uỷ viên thường trực Hiệp hội Nghề cá Việt Nam) rất nhiều trong các chứng chỉ tiêu chuẩn trên không hề có tính pháp lý đối với người tiêu dùng trên thế giới mà chỉ là những tài liệu hướng dẫn của một số tổ chức kinh doanh thực phẩm quốc tế.

Nội dung của những tiêu chuẩn này đều dựa vào 4 tiêu chí của CoC. Chỉ khác nhau ở chỗ, mỗi tiêu chuẩn “xoáy” một nội dung, cái thì đặt nặng về ATVSTP, cái đi sâu kiểm soát dịch bệnh, truy nguyên nguồn gốc... Mặc dù áp dụng nhưng nhiều nước trong khu vực ASEAN đã điều chỉnh tiêu chuẩn cho phù hợp với tình hình sản xuất của nước họ như hệ thống SALM của Malaysia, INDON GAP của Indonesia, VF GAP của Singapore, Q Thái của Thái Lan...

Đang “bội thực” tiêu chuẩn, mới đây người nuôi cá tra lại thêm “điên đầu” khi hay tin phải áp dụng tiêu chuẩn ASC (bộ tiêu chuẩn chứng nhận dựa trên những nền tảng về bảo vệ loài thủy sản nuôi và những mối quan hệ về xã hội học, an sinh xã hội cũng như việc cung cấp dinh dưỡng hằng ngày cho người tiêu dùng) của WWF.

Trao đổi với báo chí, ông Trương Đình Hòe (Tổng Thư ký Vasep) cho hay, ASC là một tiêu chuẩn tự nguyện, WWF không ép phải sử dụng tiêu chuẩn của họ. Tuy nhiên nếu áp dụng thì WWF sẽ có trách nhiệm phát triển thị trường tại nhiều nước mà tổ chức này có trụ sở, qua đó giá trị của những sản phẩm chế biến từ cá tra được nâng lên.

Không nên “đẽo cày giữa đường” nữa...

Hẳn người ta không quên việc dù “cặm cụi” áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế, thậm chí còn được chọn để xây dựng bộ tiêu chuẩn toàn cầu cho việc nuôi loài thủy sản này, nhưng khi “cần” thì WWF sẵn sàng “đổi màu” cá tra Việt Nam. Nên với tiêu chuẩn ASC, tiếng là “không ép” nhưng dư luận e ngại rằng, nếu không theo ASC thì biết đâu với “uy tín” của mình, WWF lại làm một cú “khuyến cáo” như vụ “đổi màu” cá tra thì... Còn nếu theo, người nuôi thủy sản lại “è cổ” tiếp tục trả học phí cho tiêu chuẩn... không có tính pháp lý.

Và nguy hại hơn, nó sẽ tạo thành tiền lệ để rồi không ai biết sắp tới sẽ có thêm tiêu chí nào, của tổ chức nào nữa để mà “đẽo cày giữa đường”.

Ngô Nguyên

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323