Giá tôm nguyên liệu quá cao – Ngành tôm bất ổn

Hiện giá tôm nguyên liệu tại ĐBSCL tăng cao chót vót, nông dân có tôm thua hoạch thời điểm này được ví như người “trúng số”. Đây là tin vui cho người nuôi tôm nhưng nhiều chuyên gia ngành thủy sản lại tỏ ra lo ngại và cho rằng có nhiều bất ổn.

Giá tôm lập “đỉnh” mới

Mấy tháng nay, giá các loại tôm sú, tôm thẻ chân trắng có xu hướng ngày càng tăng cao, lập nên các “đỉnh” giá mới. Theo bà Trần Thị Hà - chủ cơ sở thu mua tôm Hải Hà (xã Bình Tân huyện Gò Công Tây, Tiền Giang): Hiện tôm sú loại 20 con/kg giá 280.000 - 290.000 đồng/kg, loại 30 con/kg là 220.000 - 230.000 đồng/kg, 40 con/kg giá 200.000 - 210.000 đồng/kg và giá tôm thẻ chân trắng loại 100 con/kg là 90.000 - 95.000 đồng/kg.

Đây là mức giá tôm biển cao chưa từng có. Nguyên nhân là do các hộ nuôi tôm ở ĐBSCL đồng loạt ngắt vụ cải tạo ao đầm sau vụ tôm 2010 nên đến nay các ao nuôi tôm sú chưa đến thời điểm thu hoạch rộ. Trong khi đó, tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi ở ĐBSCL diễn biến phức tạp và có chiều hướng lan rộng khiến tình trạng khan hiếm nguyên liệu ngày càng trầm trọng hơn. Riêng Tiền Giang, các hộ nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh trên địa bàn bắt đầu thả giống từ ngày 15/2/2011, do đó đến nay đa số tôm nuôi mới có độ tuổi từ 1 - 3 tháng (vụ nuôi tôm sú khoảng 4 tháng, tôm thẻ từ 2,5 - 3 tháng).

Không chỉ các thương lái lùng sục các đầm tôm mà do thiếu hụt nguyên liệu chế biến nên nhiều công ty chế biến phải cho nhân viên xuống tận vùng nuôi để thương lượng giá với nông dân. Ông Ngô Thiện Tâm - Trưởng trạm Thủy sản số 3 (huyện Tân Phú Đông, Tiền Giang) - cho biết: “Mấy ngày qua, nhiều công ty cử người xuống trực tiếp vùng nuôi tôm để thu mua và liên tục đẩy giá lên cao để thu gom đủ số lượng. Điều này làm cho một số thương lái có tiếng trong vùng cũng phải chào thua vì không thể mua tôm giá cao hơn”. Đang trao đổi, bỗng ông Tâm đưa tay chỉ một chiếc xe 7 chỗ sang trọng mang biển số TP. Hồ Chí Minh đang chạy vào con đường nhỏ đi vào vùng nuôi tôm nói: “Xe của mấy công ty đi thu mua tôm đó”.

Xuất khẩu tôm khó khăn

Trong bối cảnh các yếu tố đầu vào, đặc biệt là giá thức ăn chăn nuôi liên tục “leo thang” như hiện nay, giá tôm tăng cao như hiện nay có thể nói là tin vui đối với bà con nông dân. Ông Nguyễn Văn Hai - xã Phú Tân (huyện Tân Phú Đông, Tiền Giang) - phấn khởi cho biết: “Tôi vừa thu hoạch ao tôm 6.000 m2 với hơn 3 tấn tôm sú, loại 30 con/kg. Sau khi trừ chi phí, tôi còn lãi gần 400 triệu đồng. Đây là mức lãi “khủng” nhất từ trước đến nay”.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia ngành thủy sản, khi xét trên phương diện chung của ngành tôm thì điều này lại chứa đựng nhiều bất ổn. Vì tôm có giá cao, người nuôi tôm lãi lớn nên nông dân ào ạt thả giống tôm để đuổi kịp giá bán mà không quan tâm nhiều đến yếu tố kỹ thuật, chất lượng con giống. Mặt khác, nhu cầu tôm giống tăng cao khiến cho cung không đáp ứng cầu, con giống khan hiếm, chất lượng giống không đảm bảo. Để có tôm giống phục vụ nhu cầu thả nuôi, người nuôi tôm phải chấp nhận mua tôm giống trôi nổi, không qua kiểm dịch, kiểm tra khiến nguy cơ dịch bệnh tăng cao.

Bên cạnh đó, nhiều nông dân ham lợi nhuận trước mắt nên sẵn sàng nuôi tôm trái vụ bất chấp chỉ thị ngắt vụ, lịch thời vụ của cơ quan quản lý nhà nước. Họ cũng không tuân thủ khuyến cáo kỹ thuật của ngành nông nghiệp là chỉ nên thả nuôi một vụ tôm sú và hai vụ tôm thẻ mỗi năm. Tình trạng trên đã làm cho môi trường ngày càng xấu đi, mầm bệnh ngày càng nhiều dễ dẫn đến rủi ro trong nuôi thả tôm ngày càng cao.

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của các địa phương, hiện trên địa bàn tỉnh Tiền Giang có 1.239 ha thả nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh, trong đó thiệt hại là 251 ha (chiếm 20,29%), thu hoạch là 122 ha với sản lượng 979 tấn (chủ yếu là tôm thẻ chân trắng); diện tích thả nuôi tôm quảng canh là 1.686 ha, trong đó thiệt hại là 310,5 ha (chiếm 18,4% diện tích), thu hoạch 696 ha với sản lượng 210 tấn. Thiệt hại do dịch bệnh còn còn nặng nề hơn tại các tỉnh được xem là thủ phủ của nghề nuôi tôm như: Sóc Trăng có 13.000 ha tôm sú chết (chiếm hơn 50% diện tích thả nuôi), Bạc Liêu có 3.495 ha tôm chết (chiếm hơn 30% diện tích thả nuôi).

Đối với các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu, tình hình lại càng bi đát hơn. Theo ông Chu Văn An - Phó Tổng giám đốc Công ty Thủy sản Minh Phú, mặc dù năm 2011, giá tôm xuất khẩu ở hầu hết các thị trường điều tăng trên 10%, nhưng chi phí đầu vào chế biến tôm xuất khẩu lại tăng vùn vụt từ 30 - 40% trong thời gian qua, khiến doanh nghiệp xuất khẩu không có lời, thậm chí lỗ.

Cụ thể theo thống kê của nhiều doanh nghiệp, so với thời điểm đầu năm 2011, giá tôm nguyên liệu tăng từ 30 đến 50% (tôm thẻ chân trắng từ 55.000 - 60.000 đồng/kg, tăng lên 85.000 - 93.000 đồng/kg; tôm sú loại 30 con/kg từ 160.000 - 175.000 đồng/kg, tăng lên 210.000 - 225.000 đồng/kg), giá thức ăn cho tôm, giá điện tăng lên 18%; giá xăng dầu tăng gần 20%, lãi suất ngân hàng tăng 22 - 23%, lương lao động tăng từ 15 - 20%…

Theo các chuyên gia ngành tôm, để giải quyết những bất ổn này, Nhà nước phải dùng biện pháp quy hoạch ngành nuôi thả tôm như là một công cụ đắc lực hỗ trợ cho việc bình ổn sản lượng nguyên liệu để ổn định giá cả thị trường. Tránh trường hợp thấy giá tôm cao thì "nhào vô" nuôi ào ạt, khi giá thấp thì bỏ ao gây ra thiếu hụt mạnh nguồn nguyên liệu như hiện nay, từ đó tạo ra thế sản xuất ổn định và bền vững cho toàn ngành.

Thành Công

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323