Xuất khẩu cá tra: Không có hàng để bán

Nhiều đoàn doanh nghiệp Mỹ, châu Âu tham dự triển lãm quốc tế thực phẩm nhà hàng và khách sạn đang diễn ra tại TP.HCM (28 – 30.9) đã tranh thủ tìm mua cá tra. Thị trường xuất khẩu đang khá sôi động, khách hàng cần mua số lượng lớn để bán vào mùa tiêu thụ cuối năm nhưng nguyên liệu cá lại thiếu trầm trọng…

Kinh tế khó khăn không làm giảm nhu cầu nhập khẩu cá tra của các nhà nhập khẩu Mỹ. Trong ảnh: hai nhà nhập khẩu thuỷ sản người Mỹ tìm mua nguồn hàng thuỷ hải sản Việt Nam. Ảnh: Lê Quang Nhật

“Chúng tôi vừa tiếp đoàn doanh nghiệp Mỹ. Họ yêu cầu mỗi tháng 20 container từ nay đến hết quý 1/2012 nhưng chúng tôi từ chối vì sợ không đủ nguyên liệu”, ông Nguyễn Văn Ký, tổng giám đốc Agrifish An Giang nói.

Đẩy giá giành hàng

Từ giữa tháng 9 đến nay, tình trạng cạnh tranh thu mua nguyên liệu cá tra ở các tỉnh ĐBSCL diễn ra khốc liệt. Ngày 29.9, giá cá tra cỡ nhỏ (800 gram/con) tăng thêm 1.000 đồng so với cuối tuần trước, lên mức 26.000 – 26.500 đồng/kg.

Ông Lưu Bách Thảo, tổng giám đốc công ty cổ phần thuỷ sản Việt An, cho rằng, mức giá trên do một số đại lý, doanh nghiệp thổi lên. “Nhiều doanh nghiệp có cách mua rất kỳ lạ, đẩy giá lên cao ở một vùng nào đó hai ba ngày rồi bỏ đi”, ông Thảo nói. Theo ông, đây là cách cạnh tranh giành phần rõ mười mươi, những trường hợp này thường rơi vào doanh nghiệp không có vùng nuôi riêng, hoặc các trung gian mua đi bán lại.

Theo số liệu của hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (Vasep), khu vực ĐBSCL có trên 120 nhà máy chế biến cá tra. Nhu cầu nguyên liệu phục vụ xuất khẩu ba tháng cuối năm nay khoảng 5.000 tấn/ngày. Tuy nhiên, ông Dương Ngọc Minh, phó chủ tịch Vasep, đồng thời là chủ tịch uỷ ban Cá nước ngọt thuộc Vasep, cho rằng, từ tháng 10 trở đi khả năng cung cấp chỉ dừng lại ở con số dưới 4.000 tấn/ngày.

Không chỉ doanh nghiệp chưa có vùng nuôi riêng, mà ngay cả những đơn vị trước đây từng công bố chủ động 80 – 90% nguyên liệu nay cũng đang lâm vào cảnh đói nguyên liệu. Ở công ty cổ phần thuỷ sản Hùng Vương, ông Dương Ngọc Minh, tổng giám đốc cho biết, ba tháng cuối năm nay công ty bị mất cân đối 15.000 tấn nguyên liệu. “Chúng tôi liên hệ mua 3.000 tấn của dân, vẫn còn thiếu 12.000 tấn so với kế hoạch nên phải giảm lượng xuất khẩu từ 400 container/tháng xuống còn 350 container”, ông Minh nói.

Năm sau còn căng hơn

Số lượng giống cá tra làm ra không kịp so với nhu cầu nuôi là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguyên liệu hiện nay. Sở dĩ có chuyện thiếu con giống do năm ngoái cá bố mẹ bị xẻ thịt bán vì người nuôi thua lỗ. Ông Dương Ngọc Minh cho biết, từ tháng 3 – 5 năm nay thị trường vắng bóng con giống. Tháng 6 – 8 mới có lại thì tỷ lệ chết trên 50% vì người nuôi “thúc” cho đẻ bằng kháng sinh. Không chỉ người nuôi nhỏ lẻ, ngay cả doanh nghiệp xuất khẩu có tiềm lực cũng bị động vì rất ít đơn vị tự chủ con giống.

Tình hình sản xuất giống cá tra tại vùng đầu nguồn Đồng Tháp, An Giang tê liệt hoàn toàn do nước lũ lên cao. Hầu hết các trại giống đang lo chống chọi với nước lũ, chủ trại phải dùng lưới quây bảo vệ cá bố mẹ. Có thể khẳng định, từ nay đến cuối năm 2011, hai vùng đầu nguồn vốn cung cấp thường xuyên 60 – 70% sản lượng giống cá tra cho các tỉnh ĐBSCL sẽ không thể nào làm ra con giống. Bởi như mọi năm, vào thời điểm này các trại đang đẩy mạnh sản xuất con giống để cung cấp nguyên liệu xuất khẩu cho quý 1 năm sau. Việc nhân giống sẽ kết thúc từ giữa tháng 10 đến hết năm vì cá bố mẹ hết trứng và nhiệt độ xuống thấp, nước lạnh, không ép đẻ được.

Hiện nay, theo người nuôi cá tra, lẽ ra giá cá giống phải giảm do các trại bán chạy lũ, nhưng do khan hiếm nên bị đẩy lên rất cao. Cách nay khoảng một tháng, cá giống trọng lượng 20 – 30 con/kg dao động 28.000 – 29.000 đồng/kg, nay tăng lên 36.000 đồng, loại 45 – 50 con/kg tăng 12.000 đồng lên 42.000 đồng/kg.

“Đầu tháng 10 gia đình tôi thu hoạch ao cá, nhưng với tình hình con giống kiểu này chắc phải nghỉ nuôi hai ba tháng”, ông Úc Anh, người nuôi cá ở cồn Tân Lộc, huyện Vĩnh Thạnh, Cần Thơ nói.

Vasep cho rằng không chỉ năm nay mà ngay cả quý 1 đầu năm sau, xuất khẩu cá tra cũng ít bị ảnh hưởng từ khủng hoảng kinh tế thế giới. Ngoài thị trường truyền thống Mỹ, EU, năm 2011 doanh nghiệp mở rộng xuất khẩu sang khu vực Nam Mỹ. Tuy nhiên, tình hình sản xuất con giống gặp nhiều khó khăn như hiện nay, chắc chắn không chỉ quý 1 mà trong cả năm 2012, dự báo nguyên liệu sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu xuất khẩu.

HOÀNG BẢY

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323