Quý 3 và 4: Nguyên liệu cá tra vẫn thiếu, giá tăng

Giá cá tra trong những tuần gần đây đang có xu hướng nhích dần lên. Giá cá tra loại 1 cao nhất hiện ở mức 27.000 đồng/kg. Nguyên nhân do nguồn cung cá tra nguyên liệu đang thiếu hụt, đặc biệt là cá cỡ 800 - 900 gam/con, trong khi các DN đang “tăng tốc” thu mua cá tra để chế biến chuẩn bị cho dịp cuối năm. Một DN cho biết, ngay từ đầu tháng 9/2011, nhiều nước Châu Âu đã tăng khối lượng NK cá tra philê cỡ nhỏ (tương đương cá tra nguyên liệu loại 850 gam/con) trong các đơn hàng dành cho quý IV lên gấp đôi quý III/2011.

Tuy nhiên, một số DN khác nhận định rằng nhu cầu thị trường thế giới vẫn ổn định nhưng nguồn nguyên liệu hiện nay thiếu và việc giá cá tra nguyên liệu tăng tại thời điểm này cũng ít nhiều ảnh hưởng đến DN vì trước đó DN đã ký hợp đồng vào thời điểm giá cá thấp, giờ lại phải mua cá với giá cao để thực hiện các đơn hàng. Nhưng cũng có một số DN vẫn chủ động được nguồn nguyên liệu do đã mua cá ở thời điểm giá thấp để trữ hàng trong kho nên vẫn đủ nguồn cung cho chế biến XK.

Ngược dòng thời gian, vào cùng kỳ này của năm ngoái, giá cá tra cũng có xu hướng tăng cao, cụ thể từ 15.000 đồng/kg vào cuối tháng 8 lên đến 19.000 đồng/kg vào cuối tháng 10 và đến đầu tháng 12 đã ở mức 22.500 – 23.000 đồng/kg. Như vậy, cùng với sự khan hiếm nguồn cung và tình trạng thiếu nguyên liệu diễn biến mang tính “chu kỳ” như đã từng xảy ra vào những tháng cuối trong các năm trước, liệu có khả năng giá cá tra nguyên liệu năm nay sẽ tiếp tục tăng nữa?

Mặc dù giá cá nguyên liệu hiện đã ở mức 27.000 đồng/kg trong tuần này nhưng vẫn chưa đạt mức giá đỉnh 29.000 đồng/kg như thời điểm cuối tháng 4. Sau khi tăng vọt lên mức kỷ lục 29.000 đồng/kg trong tuần cuối cùng của tháng 4, giá cá tra đã rớt mạnh, chỉ sau hơn một tuần giá cá tra tại nhiều nơi ở ĐBSCL giảm xuống chỉ còn 26.000 - 26.500 đồng/kg. Sang đến tháng 6, giá cá tra sụt giảm thê thảm còn 24.000 đồng/kg... Vào thời điểm đó, cá tra nguyên liệu XK cỡ nhỏ được các DN mua vào với giá 24.500 - 24.800 đồng/kg. Loại cá cỡ trung bình khoảng 1 kg/con vẫn khó tiêu thụ.

Nguyên nhân do các DN ưu tiên thu hoạch cá của DN tự nuôi, đồng thời khi đó sản lượng cá đến kỳ thu hoạch trong dân cũng tăng, cùng với sức ép trả nợ ngân hàng và chi phí thức ăn tăng trong khi giá bán cá ngày một đi xuống nên ai cũng muốn bán ngay khiến cung vượt cầu và làm cho giá cá lại tiếp tục đà lao dốc. Trong khi đó, ngay từ đầu năm, đặc biệt vào sau Tết Nguyên đán, giá cá tra đã có xu hướng tăng dần mà nguyên nhân chủ yếu vẫn là do thiếu hụt nguồn cung. Thời điểm đó giá cá tra nguyên liệu lên đến trên 25.000 đồng/kg nhưng nhiều nhiều nhà máy chế biến vẫn phải tạm ngừng hoạt động hoặc giảm công suất.

Như vậy, nhìn tổng thể, nguồn cung cá nguyên liệu trong năm nay không đủ cho nhu cầu sản xuất, diện tích thả nuôi của một số tỉnh trọng điểm nuôi cá tra đều giảm. Cụ thể, theo số liệu của Chi cục Thủy sản Đồng Tháp, tỉnh có diện tích nuôi lớn nhất ở ĐBSCL vào thời điểm hiện tại, tính đến ngày 28/9/2011, toàn tỉnh đã thu hoạch 280.388 tấn cá tra đạt 93,5% kế hoạch năm, trong khi đó diện tích thả nuôi chỉ là 1.409 ha đạt 70,5% kế hoạch năm và diện tích treo ao là 94,7 ha (tính từ 2 tháng không thả nuôi lại).

Việc thiếu nguyên liệu trong năm nay được các chuyên gia nhận định là do người nuôi cá bị thua lỗ kéo dài từ 2 năm trước, nay lại gặp khó khăn về vốn đầu tư nên nhiều hộ nuôi bỏ nghề. Ngay kể cả lúc giá cá tra đạt mức đỉnh nhưng tại nhiều địa phương, diện tích thả nuôi và sản lượng thu hoạch vẫn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm ngoái. “Một số người dân không nuôi cá vì thông qua các phương tiện truyền thông được biết các DN đã gần như chủ động được nguyên liệu nên người dân không dám mạo hiểm đầu tư nuôi, đặc biệt những hộ nuôi ít vốn”, ông Lê Chí Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang chia sẻ.

Hiện nay nhiều DN đã tự xây dựng vùng nuôi cá tra nhưng đòi hỏi lượng vốn đầu tư khá lớn, cụ thể với nhà máy có công suất chế biến khoảng 200 tấn cá/ngày, mỗi năm phải có 70.000 tấn cá nguyên liệu và vốn đầu tư trên 1.000 tỷ đồng. Vì vậy, nguồn cung cá nguyên liệu vẫn phụ thuộc vào từ dân, nếu nông dân ngừng nuôi cá thì các nhà máy luôn trong tình trạng đói nguyên liệu kéo dài. “Giá cá tra nguyên liệu tăng chưa phải là điều đáng mừng mà quan trọng hơn là tạo mối gắn kết giữa người nuôi và DN để đồng thời cùng ổn định và phát triển bền vững nghề nuôi cá tra”, ông Bình nói.

Ngọc Thủy

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323