Ngành thủy sản khó đủ bề

Nếu không sớm có quy định hướng dẫn thực hiện Luật An toàn thực phẩm, các doanh nghiệp xuất khẩu thủy hải sản sẽ không nhập được nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết đơn hàng thủy hải sản chế biến từ các thị trường EU và Mỹ tăng cao, các doanh nghiệp (DN) đang gấp rút thực hiện hợp đồng đã ký. Theo yêu cầu của khách hàng, DN Việt Nam buộc phải nhập khẩu một số nguyên liệu, phụ liệu như phụ gia thực phẩm, bột, nước xốt, rượu... để phối trộn, tẩm hàng khi sản xuất các sản phẩm đúng khẩu vị theo đơn đặt hàng. Đây là những mặt hàng có giá trị gia tăng cao.

Vướng luật

Tuy nhiên, hiện nhiều lô hàng nguyên phụ liệu nhập khẩu của các DN đang bị ách tại cảng do những quy định mới của Luật An toàn thực phẩm. Theo luật, một số loại nguyên phụ liệu thuộc quyền quản lý của Bộ Y tế, một số thuộc Bộ NN-PTNT, Bộ Công Thương khiến DN lúng túng, không biết làm thủ tục tại cơ quan nào để giải tỏa các lô hàng.

Trước đây, khi Luật An toàn thực phẩm chưa có hiệu lực thi hành, việc nhập khẩu các loại sản phẩm trên được tiến hành theo Quyết định số 42/2005/QĐ-BYT của Bộ Y tế về “Quy chế về công bố tiêu chuẩn sản phẩm thực phẩm” và Quyết định số 23/2007/QĐ-BYT (cũng của Bộ Y tế) về “Quy chế kiểm tra Nhà nước về chất lượng an toàn vệ sinh đối với thực phẩm nhập khẩu”. Từ ngày 1-7-2011, Luật An toàn thực phẩm có hiệu lực, các cơ quan thẩm quyền thuộc Bộ Y tế từ chối cấp phép vì theo quy định của luật, những mặt hàng nhập khẩu này không còn thuộc phạm vi quản lý của bộ này. Do đó, việc nhập khẩu các loại sản phẩm trên gặp nhiều vướng mắc, khó thực hiện hoặc không thể thực hiện được.

“Không có những nguyên phụ liệu bắt buộc thì DN không sản xuất được, không đáp ứng tiến độ đơn hàng và có thể bị phạt. Chưa kể hàng nhập về không được cấp phép và giấy tờ chứng nhận nên phải nằm ở cảng tốn thêm chi phí lưu kho” – đại diện một DN chế biến thủy hải sản xuất khẩu bức xúc.

Nguyên liệu giảm 50%

Thông tin từ VASEP cho biết từ đầu tháng 9, nhiều nhà nhập khẩu đã đặt hàng cá tra phi lê, chuẩn bị cho dịp Giáng sinh, năm mới nên sẵn sàng chào mua với giá cao hơn 20% so với mùa hè. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu cá tra trong nước lại đang thiếu hụt, nhiều DN săn lùng khắp nơi nhưng vẫn không đủ cá nguyên liệu để đáp ứng đơn hàng. Dự báo trong quý IV/2011, sản lượng cá thiếu 50% so với những tháng trước và không đủ nguồn cá cho các đơn hàng dịp Giáng sinh, năm mới.

Lý giải nguyên nhân thiếu hụt nguyên liệu cá tra, các DN chế biến thủy hải sản cho biết do cá tra có thời gian bị ép giá quá thấp, lãi suất ngân hàng quá cao nên người nuôi bỏ ao, dẫn đến tình trạng thiếu cá nguyên liệu. Ông Lê Việt Tiến, Tổng Giám đốc Công ty Thực phẩm xuất khẩu Vạn Đức (TPHCM), cho biết cách đây hơn một tháng, giá cá tra chỉ 20.000 đồng - 22.000 đồng/kg, hiện tại đã lên đến 27.000 đồng - 28.000 đồng/kg nhưng cũng không có nguồn cung. Với mức giá cá tra cao như thế này, các DN thủy hải sản xuất khẩu khó có lời. Hiện nhiều nhà máy thủy hải sản đông lạnh phải tạm ngưng hoạt động vì thiếu nguyên liệu. Giá tôm nguyên liệu cũng tăng trở lại. Từ nay đến Tết thì trái vụ nên giá tôm chắc chắn sẽ còn tăng. Song song đó, nước xuất khẩu tôm lớn nhất Đông Nam Á là Thái Lan đang mất mùa nặng vì lũ lụt nên sản lượng tôm chắc chắn giảm, đẩy giá tôm tăng cao.

Nhiều DN chế biến thủy hải sản xuất khẩu cho biết chi phí đầu vào tăng cao nhưng rất khó thương lượng tăng giá với nhà nhập khẩu khi đã ký hợp đồng; xuất khẩu thời gian này chủ yếu dựa vào lợi nhuận từ chênh lệch tỉ giá.

Kiến nghị giải tỏa các lô hàng bị kẹt

Trước thực trạng trên, VASEP đã làm việc với Bộ Y tế kiến nghị các cơ quan chức năng hỗ trợ để giải tỏa các lô hàng, giảm bớt chi phí lưu kho bãi bằng cách tiếp tục cấp phép nhập khẩu những mặt hàng thực phẩm trong danh mục trước đây trong thời gian chờ đợi nghị định hướng dẫn thực hiện Luật An toàn thực phẩm và thông tư hướng dẫn của các bộ.

Một số DN nhập khẩu nguyên phụ liệu, bao bì sản xuất thủy hải sản chế biến cũng kiến nghị Bộ Y tế, Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm tiếp tục cấp phép để DN có thể giải phóng các lô hàng nguyên phụ liệu đang còn nằm ở cảng.

Thanh Nhân

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323