Giá cá tra tăng, nhưng vẫn thiếu nguyên liệu

Giá cá tăng, nhưng người nuôi cá tra vẫn lo lắng vì đầu ra chưa thật sự ổn định. Ảnh: NHƯ NGUYỆT

Mấy ngày qua, giá cá tra nguyên liệu ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã tăng dần và ổn định ở mức cao, từ 27.000 - 28.000 đồng/kg. Nhưng nghề nuôi cá tra vẫn chưa thể khôi phục do nhiều hộ nuôi đã “treo ao” vì thua lỗ. Một số nhà máy chế biến chỉ hoạt động 50 - 60% công suất vì thiếu nguyên liệu.

“Treo ao” do thua lỗ

Giá cá tra đang ở mức cao, người nuôi cá tra nhỏ lẻ ở ĐBSCL vẫn còn “treo ao” với số lượng lớn vì giá cá tra rất bấp bênh. Ở một số địa phương như tỉnh Trà Vinh số lượng treo ao lên tới 50%. Các tỉnh khác như An Giang, Đồng Tháp, TP.Cần Thơ,… cũng có rất nhiều nông dân bỏ con cá tra. Ông Trần Văn Hùng ở xã Khánh Hòa, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang đã nuôi cá tra hơn 15 năm, nhưng sau vụ thua lỗ đã chuyển sang làm nghề khác. Trước đây, ông có 2 ao nuôi cá tra với sản lượng trên 200 tấn/vụ, bây giờ 1/2 diện tích đó đã bơm cát để làm lò sấy lúa, diện tích còn lại chuyển sang nuôi cá lóc. Ông Hùng cho biết: “Bây giờ, vùng này 10 người nuôi thì còn có 2 người cầm cự, nhưng diện tích thả nuôi và số lượng con giống thả nuôi cũng giảm đáng kể”. Hiện tại, tỉnh An Giang đã thả nuôi gần 800 ha cá tra, giảm hơn 30% diện tích so với năm 2010. Diện tích nuôi cá tra giảm chủ yếu là do người nuôi thua lỗ nên lấp ao để trồng trọt hay chuyển sang nuôi các loại thủy sản khác…

Những người tiếp tục nuôi thì chỉ nuôi cầm chừng chờ thời cơ. Ông Võ Văn Đệ, ở khu vực Thới Bình 2, phường Thuận An, quận Thốt Nốt, TP.Cần Thơ vẫn tiếp tục nuôi cá tra nhưng không dám nuôi nhiều như trước kia. Cách đây hơn nửa tháng, ông thu hoạch ao cá tra bán được 18,7 tấn với giá 26.300 đồng/kg. Với giá bán như vậy, ông còn lời khoảng 2.000 đồng/kg nhưng vẫn không mặn mà với con cá tra. Ông Đệ cho biết: “Hơn chục năm nghề nuôi cá bất ổn nên người nuôi đã bỏ ao gần hết. Tui tiếp tục đeo bám nhưng không dám nuôi nhiều, sợ cá rớt giá lại tiếp tục thua lỗ nặng”. Tuy đã bán cá, nhưng ông vẫn chưa nhận được tiền vì “dính” chuyện hợp đồng với công ty. Ông Đệ cho hay: “Nhân viên công ty xuống mổ cá, kiểm tra đến 4 lần rồi mới ký hợp đồng bắt cá, hẹn 21 ngày sau sẽ thanh toán 100% tiền bán cá. Tuy nhiên, khi bắt cá được 1 ngày thì nhân viên công ty điện xuống nói rằng cá tra bị bệnh gạo tới 70%, đồng thời đòi hạ giá mua xuống. Đây là chuyện rất bất hợp lý vì công ty đã kiểm tra cá rất kỹ lưỡng mới ký hợp đồng”. Theo ông Đệ, khi công ty làm ăn không sòng phẳng với nông dân và cù cưa trong chuyện thanh toán cũng dẫn đến chuyện chán nản, bỏ nghề. Bởi vì tất cả vốn liếng để nuôi cá đều phải vay, mượn nên khi công ty thanh toán chậm là nông dân gặp khó khăn liền. Chuyện kiện tụng để đòi lại tiền tốn rất nhiều thời gian và thủ tục phức tạp nên nông dân rất ngán ngại.

Ông Dương Văn Chiến, ở ấp Sơn Phú, xã Đại Thành, TX.Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang bắt đầu nuôi cá tra từ giữa năm 2007. Hiện tại, ao của ông đang thả nuôi 140.000 con giống, đã đến lứa bán. Với giá 27.000 đồng/kg như hiện nay thì vụ nuôi này gia đình ông cũng có lời. Tuy nhiên, theo ông Chiến, giá cá đang tăng cao như vậy, người dân sẽ tiếp tục thả nuôi ồ ạt nên cách tốt nhất của gia đình là sẽ xem xét lại thị trường và giảm mật độ nuôi phù hợp. Còn ông Huỳnh Ngọc Trung, ở khu vực 1, phường Lái Hiếu nuôi cá tra gần 10 năm nay cũng gặp không ít thăng trầm. Gặp năm trúng mùa thì rớt giá mà đến khi được giá thì mất mùa, dù nhiều lần có ý định treo ao, nhưng vẫn tiếp tục thả nuôi với mong muốn gỡ lại vốn sau mấy vụ nuôi bị thua lỗ.

* Sẽ thiếu nguyên liệu ?

Hiện tại, cá tra nguyên liệu vẫn khan hiếm do người nuôi không dám mạnh dạn đầu tư, ngân hàng cũng ngần ngại khi cho vay nuôi cá tra. Ông Lê Chí Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội nghề Nuôi và Chế biến thủy sản An Giang, cho biết: “Dù giá có tăng, nhưng tình hình nuôi cá tra vẫn chưa có tín hiệu khả quan. Diện tích “treo ao” còn chiếm khá lớn do người nuôi thua lỗ trong thời gian dài. Vì vậy, chuyện thiếu cá tra nguyên liệu vẫn khó tránh khỏi”. Theo ông Bình, xuất khẩu cá tra có thể đạt kế hoạch nhưng tình hình vẫn chưa khả quan do bất ổn về chính trị, khủng hoảng kinh tế ở một số nước vẫn tái diễn.

Theo ông Nguyễn Văn Khởi, Phó phòng Kinh tế thị xã Ngã Bảy: Hiện tại, thị xã có 62 ha với 130 hộ nuôi cá tra, giảm hàng chục héc-ta so với lúc đỉnh điểm. Thời gian gần đây, cùng với sự khuyến cáo của chính quyền địa phương, người nuôi cá đã tự tìm tòi học hỏi kinh nghiệm từ nhiều nơi để giảm rủi ro đến mức thấp nhất. Người nuôi đã dần nhận thức được lợi ích từ hình thức liên kết, nhưng hiện tại trên địa bàn thị xã chỉ có 11 hộ nuôi cá tại xã Đại Thành được ký hợp đồng cung ứng thức ăn từ Nhà máy sản xuất thức ăn Việt Long. Thời gian tới, nếu hình thức này mang lại hiệu quả, Phòng Kinh tế và chính quyền địa phương sẽ giúp bà con ký kết hợp đồng bao tiêu dài hạn với doanh nghiệp. Vấn đề mấu chốt là phải xây dựng lòng tin, trách nhiệm giữa doanh nghiệp thu mua và người nuôi không để xảy ra tình trạng phá vỡ hợp đồng để người dân yên tâm sản xuất. Có như thế thì số lượng hộ nuôi bỏ ao mới dần hồi phục lại, từng bước đảm bảo đủ nguyên liệu cung ứng cho các nhà máy chế biến xuất khẩu.

Còn ông Nguyễn Văn Đạo, Giám đốc Công ty Cổ phần thủy sản Gò Đàng (Tiền Giang) thông tin: Sản lượng cá tra hiện không còn nhiều nên các nhà máy chỉ chạy 50 - 60% công suất. Vấn đề đặt ra là người nuôi cá liên tục thua lỗ khiến hàng loạt đã bỏ nghề. Vì vậy, nhà máy vẫn tiếp tục thiếu cá tra nguyên liệu. Theo nhiều chuyên gia trong ngành xuất khẩu và chế biến cá tra, để giải quyết tình trạng thiếu nguyên liệu hiện nay thì cần có sự liên kết chặt chẽ giữa người nuôi và doanh nghiệp chế biến xuất khẩu. Khi đó, người nuôi có thể đáp ứng yêu cầu về chất lượng do các doanh nghiệp đưa ra. Từ đó chia sẻ lợi nhuận giữa các bên một cách hợp lý để tránh tình trạng người nuôi “treo ao”, nghề nuôi bất ổn, doanh nghiệp liên tục thiếu nguyên liệu như hiện nay.

H.MAI - N.NGUYỆT

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323