Khó trăm bề

Khi được hỏi DN XKTS đang gặp khó về vấn đề gì, hết 10/10 lãnh đạo DN khẳng định: “Khó trăm bề!”. Nhưng cái mà DN khổ nhất là vốn, còn khó nhất chính là cuộc chiến thu mua nguyên liệu.

Trong vòng xoáy của vốn…

Được xem là một trong những DNXKTS đàn anh của Quảng Nam, từ những năm 2000, Công ty TNHH Đông An đã bắt đầu xuất khẩu sản phẩm của mình sang thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản với doanh số có năm lên đến 5 triệu USD, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho hơn 4.000 công nhân. Thế nhưng, sau khủng hoảng tài chính năm 2008, công ty hoạt động cầm chừng, số lượng công nhân giảm dần, đến nay chỉ còn 1.000 người. Ông Trần Minh Trinh, Giám đốc công ty, cho biết: “Chưa kịp phục hồi sau khó khăn tài chính thì công ty nhận được lệnh di dời của UBND TP.Hội An. Nhiều DN trong khó khăn có thể nhìn thấy được cơ hội cho mình, riêng Đông An thì không thể. Ban giám đốc gắng cầm cự một thời gian để đảm bảo đời sống cho công nhân, nhưng rồi chúng tôi phải chuyển chỗ, phải xây dựng lại từ đầu. Bao nhiêu thứ phải lo, nhưng lo nhất vẫn là vốn. Không có vốn thì không thể làm gì được! Thôi thì chấp nhận làm cầm chừng mà thôi”.

Doanh nghiệp XKTS đang rất cần sự hỗ trợ về cơ chế, chính sách để nhanh chóng phát triển nguồn nguyên liệu đầu vào một cách bền vững. Ảnh: T.MINH

Cũng theo lời ông Trinh, bắt đầu từ tháng 2.2011, khi chuyển công ty vào Cụm công nghiệp Hà Lam - Chợ Được (huyện Thăng Bình), ông bắt đầu cuộc hành trình cầm giấy tờ đi năn nỉ các ngân hàng để được vay vốn. Thế nhưng, đi đến đâu cũng chỉ nhận được những cái lắc đầu. “Nhà nước nói hỗ trợ cho DN về mọi mặt, nhưng cái cần nhất là vốn thì DN lại không thể nào tiếp cận. Làm ăn kinh doanh thì vốn phải quay vòng, bao nhiêu tài sản đem thế chấp để kiếm vốn… Chính sách hỗ trợ vốn thì nói có nhưng dễ gì mà vay được khi ngân hàng đưa ra những điều kiện quá cắc cớ. Chẳng lẽ nằm chờ chết, mà DN “chết” thì hàng trăm gia đình “chết” theo. Chúng tôi chạnh lòng khi nghĩ về những ngày xuất được 5 triệu USD, Bộ Thương mại tự làm giấy khen và phần thưởng mấy chục triệu đồng gửi về cho DN. Giờ khó khăn không biết kêu ai…” - ông Trinh chia sẻ.

Danh sách DN XKTS mà Sở Công Thương theo dõi đang rút ngắn dần bởi một số DN cầm cự không nổi, chấp nhận phá sản hoặc chỉ nhận làm gia công cho các công ty khác. Ông Hùng Phong - Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu Quảng Nam cho biết: “Nói đi nói lại thì người ta nói DN hay than, nhưng thực tế là vậy! Không có vốn thì đứng đó mà nhìn, chúng tôi cũng không thể cầm cự được nên phải chấp nhận không sản xuất nữa, chỉ nhận làm gia công mà thôi”. Công ty CP Xuất nhập khẩu Quảng Nam cũng là một trong những DN từng ăn nên làm ra với tổng kim ngạch XKTS đóng góp hằng năm trên 4 triệu USD, tuy nhiên trong vòng 2 năm trở lại đây phải ngừng hẳn hoạt động sản xuất kinh doanh. Một bộ phận công nhân ở lại để nhận làm gia công hàng thủy sản thô cho các công ty khác, với thu nhập thấp và không ổn định.

Tuy chưa có con số thống kê cụ thể, nhưng theo một chuyên viên sở Công Thương, thực tế số lượng DN XKTS gặp khó và hoạt động cầm cự rất nhiều. “Nếu làm ăn được, họ đã báo cáo số liệu về sở” – chuyên viên này nói.

Nguyên liệu bấp bênh

Được đánh giá là nơi có nguồn nguyên liệu thủy hải sản dồi dào, với tổng sản lượng thủy hải sản đánh bắt năm 2011 lên đến 56.400 tấn, thế nhưng các DN XKTS địa phương phải thường xuyên chịu cảnh ngồi chờ do nguyên liệu đầu vào quá bấp bênh - một điều rất nghịch lý. Thậm chí, có DN phải đi nhập nguyên liệu từ nước ngoài về để làm, rồi lại xuất sang thị trường nước ngoài. Ông Phạm Văn Quang, Giám đốc Công ty TNHH Đông Phương cho biết: “Từ đầu năm đến nay, tất cả các DN XKTS trên địa bàn tỉnh đều gặp khó khăn rất lớn về nguyên liệu. Sự bấp bênh có rất nhiều nguyên nhân, mà cái chính là do thương lái Trung Quốc đưa ra giá quá cạnh tranh, DN của chúng ta lại đang thiếu vốn nên không thể theo kịp. Giá nguyên liệu mấy năm thường theo mùa, nhưng năm này thời điểm nào cũng cao. Nhiều sản phẩm ngư dân mình khai thác được, nhưng vì lợi nhuận nên họ đem bán hết cho thương lái Trung Quốc, DN của mình ngồi đó chịu sầu. Lỡ có đơn đặt hàng thì phải chấp nhận đi mua nguyên liệu từ nước ngoài về chế biến”.

Công ty TNHH Đông Phương là một trong những DN XKTS có thương hiệu, sản phẩm chế biến được thị trường châu Âu ưa chuộng. Hiện công ty có 4 xưởng chế biến thủy sản gồm 1 xưởng chế biến bánh nhân thủy sản (khối lượng xuất khẩu 1.200 tấn/năm), 1 xưởng chế biến cá hồi, cá tuyết, ba sa (công suất 500 - 600 tấn/năm) và 1 xưởng chế biến bạch tuộc sashimi (công suất 80 - 100 tấn/năm). Theo ông Quang, để có nguyên liệu cho 4 xưởng sản xuất này, công ty phải nhập khẩu 50% nguyên liệu từ nước ngoài vì nguồn nguyên liệu trong nước không đáp ứng đủ công suất chế biến. Mặc dù đã có 13 đại lý thu mua trên toàn quốc, thế nhưng công ty vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong việc thu mua nguyên liệu. Giá các loại thủy hải sản liên tục bị đẩy cao, thậm chí có lúc thương lái Trung Quốc mua chênh hơn đến ½ giá.

Trong khi đó, bà Châu Hoa - Giám đốc Công ty TNHH Hải Hà - khẳng định: “Với mục tiêu đặt XKTS là ngành chủ lực cho giai đoạn 2011 - 2016, đấy là niềm tự hào nhưng cũng trở thành gánh nặng cho DN. Các cơ quan, ngành chức năng vẫn luôn cho rằng DN XKTS có thể vượt qua khó khăn, vẫn cho rằng nguồn nguyên liệu đầu vào cho XKTS là phong phú, song theo tôi đó là chuyện không tưởng. Chúng tôi đã cố gắng hết sức mình, đã làm mọi chuyện để duy trì hoạt động của công ty. Dự báo với tình hình này thì DN XKTS năm 2012 sẽ tiếp tục gặp khó và có nguy cơ nhiều DN sẽ ngưng hoạt động nếu không được hỗ trợ về vốn và các cơ chế chính sách trong việc phát triển nguồn nguyên liệu đầu vào”.

Quang Minh

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323