Cá tra Việt Nam giữa ngã tư đường

Năm 2011 chuẩn bị kết thúc và dường như cá tra không còn giữ vị trí là loài cá được ưa chuộng nhất do các vấn đề như bị bôi xấu hình ảnh và tăng giá XK đang ảnh hưởng đến việc tiêu thụ loài cá này của Việt Nam, đặc biệt tại Châu Âu – thị trường XK lớn nhất.

Theo thông tin chính thức từ Việt Nam, ngành cá tra vẫn đang phát triển tốt. Nhiều tờ báo dẫn tin của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết ước tính XK cá tra philê năm 2011 sẽ đạt mốc 1,6 tỷ USD của năm 2010.

Tuy nhiên, cũng có một số nguồn tin khác nhận định tình hình không hoàn toàn tốt đẹp như thế. Theo giới quan sát, tiêu thụ cá tra tại các nước Châu Âu, đặc biệt là Hà Lan và Đức hiện vẫn chưa phục hồi sau sự cố bôi xấu hình ảnh loài cá này trên truyền hình Đức vào tháng 3/2011. Người tiêu dùng hai nước này vẫn còn hiểu sai về cá tra.

Cũng lúc này, Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) đã liệt cá tra vào danh sách các loài cần tránh. Không chỉ WWF, tạp chí Men’s Health của Mỹ cũng xếp cá tra vào loài thủy sản không nên tiêu thụ. Tuy tờ báo này không được biết đến nhiều trong giới thủy sản, nhưng việc đăng tải nội dung tiêu cực cũng phần nào tác động đến hình ảnh con cá tra.

Ngoài việc bị tổn hại hình ảnh, tăng giá XK cũng là nguyên nhân khiến không có nhiều khách hàng hào hứng với cá tra như trước. So với mức giá dưới 3 USD/kg trước đây, hiện nhà NK phải mua cá với giá lên đến 4 USD/kg. Dù cá pangasius vẫn rẻ hơn các loài khác như cá tuyết và cá haddock, nhưng với mức giá mới này, cá tra không còn là loài cá thịt trắng rẻ nhất nữa.

Một số hãng bán lẻ cho biết, tiêu thụ cá tra của họ đã giảm 20 – 30% so với năm ngoái và có những thời điểm khối lượng chuyển hàng giảm từ 5 - 6 xuống còn 2 containơ. Tuy thế, vẫn có nguồn tin cho rằng thị trường Châu Âu đang còn dự trữ trong kho lượng cá pangasius có giá trị lên đến “vài triệu” USD, vì vậy các hợp đồng đã ký và thời hạn chuyển hàng sẽ được rời sang năm 2012.

Thêm nữa, Việt Nam hiện không đủ cá nguyên liệu cung cấp cho các nhà máy chế biến hoạt động hết công suất để đáp ứng lượng đơn hàng tương đương những năm trước. Các nhà máy chế biến tại Việt Nam chỉ hoạt động khoảng 70% công suất hoặc thậm chí thấp hơn, và phải cho công nhân nghỉ việc và giảm lương.

So với sản lượng 1,2 triệu tấn cá tra cách đây 2 năm, ước tính sản lượng loài cá này của Việt Nam năm 2011 giảm còn 800.000 tấn. Thêm vào đó, giá thức ăn nuôi cá nhảy vọt và tình trạng thiếu cá giống thả nuôi đã góp phần đẩy giá cá nguyên liệu tăng cao.

Vậy đâu là tương lai của loài cá thịt trắng này? Có thông tin cho rằng, người nuôi đang chuyển sang nuôi cá rô phi để xuất sang thị trường Mỹ bởi kỹ thuật nuôi tiên tiến hiện nay đã giúp tăng kích cỡ cá rô phi.

Hiện ngành cá tra Việt Nam cũng đang hướng phát triển thị trường sang Trung Đông và Châu Phi, nhưng quy mô của những thị trường này không đủ để bù đắp thiệt hại từ thị trường Châu Âu nếu tiêu thụ tại đây tiếp tục giảm. Hơn nữa, tiêu thụ cá tra tại Mỹ cũng có khả năng giảm do gặp nhiều trở ngại tại thị trường này.

Tuy nhiên, với tình trạng thiếu nguyên liệu chế biến hiện nay, người nuôi cá tra cần thêm vốn để tiếp tục thả nuôi và nhà NK cần mua cá để giúp người nuôi duy trì kinh doanh. Giá cá tăng là điều không tránh khỏi, nhưng người tiêu dùng chưa chuẩn bị để chấp nhận mua cá với giá đắt hơn khi họ không chắc chắn về chất lượng. Và câu hỏi đặt ra là “Liệu cá tra Việt Nam sẽ còn tiếp tục thời kỳ huy hoàng hay không?”.

Đinh Hà

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323