Xuất khẩu thủy sản: Nhiều thủ tục kiểm tra chồng chéo

Ngày 29/11, VASEP đã có công văn gửi Cục Quản lý chất lượng Nông Lâm Thủy sản (NAFIQAD) đề nghị xem xét và tham mưu để Bộ NN và PTNT điều chỉnh, sửa đổi Quyết định số 2654/QĐ-BNNPTNT ngày 31/10/2011 nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN chế biến XK thủy sản.

Theo đó, VASEP kiến nghị chỉ kiểm tra kháng sinh 100% đối với các DN XK sang Nhật Bản và Canađa khi có lô hàng bị nước NK phát hiện và cảnh báo đối với các chỉ tiêu nêu trên. Quá trình kiểm tra nếu DN có liên tiếp 10 lô hàng không bị các cơ quan thẩm quyền của Nhật Bản và Canađa cảnh báo hóa chất, kháng sinh cấm thì cho phép miễn kiểm tra kháng sinh khi XK. Tăng cường kiểm soát việc sử dụng hóa chất, kháng sinh sử dụng trong nuôi trồng thủy sản, trong đó biện pháp trước mắt là cấm lưu hành và sử dụng kháng sinh Enrofloxacin và đưa ra chất thay thế kháng sinh này.

Quyết định số 2654 ”Quy định các biện pháp kiểm tra tăng cường về chất lượng, an toàn thực phẩm thủy sản XK vào Canađa và Nhật Bản”, có hiệu lực từ 31/10/2011, đã gây nhiều khó khăn cho DN trong việc XK vì bị kiểm tra chồng chéo, tốn nhiều thời gian, kinh phí kiểm mẫu và tạo ra sự bất bình đẳng giữa các DN cũng như làm giảm lợi thế cạnh tranh của hàng thủy sản Việt Nam. Theo quyết định này, các DN chế biến có hệ thống kiểm soát chất lượng tốt, chưa bị cảnh báo hoặc rất ít bị thị trường cảnh báo cũng bị ”đánh đồng” kiểm tra cùng chế độ với các DN chưa đạt hoặc đã bị cảnh báo. Điều này tạo ra sự không công bằng, gây tốn kém cho xã hội và cho các DN có uy tín và hệ thống tự kiểm tra tốt cũng như không khuyến khích được các DN tăng cường hệ thống tự kiểm tra.

Một DN tại Cà Mau cho biết: Trong 2 năm gần đây, Bộ NN và PTNT vẫn áp dụng biện pháp kiểm tra và cấp chứng thư cho các lô hàng thủy sản XK vào Nhật Bản. Mặc dù, các lô hàng thủy sản XK vào Nhật Bản đã được NAFIQAD cấp giấy chứng nhận không nhiễm hóa chất, kháng sinh cấm nhưng vẫn bị kiểm tra kháng sinh tại Nhật Bản theo quy định của nước họ. Tuy nhiên, hàng thủy sản Việt Nam bị cơ quan thẩm quyền Nhật Bản phát hiện nhiễm kháng sinh chưa có dấu hiệu giảm như mong muốn, mà còn bị phát hiện thêm các loại kháng sinh khác như Enrofloxacin.

Như vậy, các biện pháp kiểm tra tăng cường sản phẩm thủy sản của DN trước khi XK trong 2 năm qua chưa phải là biện pháp quản lí nhà nước phù hợp để giải quyết hiệu quả vấn đề kháng sinh. Trong khi đó, điều cốt lõi là quản lý chặt chẽ việc sử dụng thuốc và hóa chất kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản lại vẫn đang bị bỏ ngỏ!

Các DN hiện rất cố gắng để tăng cường kiểm soát tối đa kháng sinh khi thu mua nguyên liệu vì Bộ NN và PTNT vẫn đang áp dụng biện pháp quá khắt khe đối với DN là tạm ngưng cấp giấy chứng nhận chất lượng đối với DN có trên 3 lô hàng trong vòng 6 tháng bị cảnh báo theo kết quả kiểm tra của thị trường NK. Thế nhưng, Quyết định số 2654 quy định phải lấy mẫu kiểm tra kháng sinh 100% các lô hàng XK vào Nhật Bản và Canađa kể từ ngày 31/10/2011, và được coi là biện pháp kiểm soát đặc thù nhằm tăng cường cho hoạt động kiểm soát kháng sinh của DN khi thu mua nguyên liệu lại chỉ gây khó khăn thêm cho DN và làm quá tải hệ thống kiểm soát của cơ quan chức năng. Rõ ràng việc áp dụng đồng thời cả hai biện pháp là quá chặt chẽ và tốn kém trong khi trên thực tế, hiệu quả ngăn chặn cũng chưa được cải thiện đáng kể.

Theo các quy định mới trong Quyết định số 2654, với mỗi containơ (có 1 hoặc có đến vài mặt hàng), DN phải chi trả thêm từ 4,5 - 10 triệu đồng. Trong khi chi phí đầu vào ngày càng tăng cao, nhiều DN phải cố gắng đầu tư vào chất lượng để giữ bạn hàng và nhân công thì chi phí này đang khiến các DN hết sức khó khăn. Với biện pháp như vậy còn làm tăng thêm thời gian trữ hàng và chờ đợi kết quả từ 7 - 10 ngày để sắp xếp lịch tàu và làm thủ tục XK, điều đó không chỉ làm tăng chi phí xã hội mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của các DN thủy sản Việt Nam với DN các nước khác trong khu vực.

Mặt khác, một số không ít các lô hàng XK sang Nhật Bản và Canađa có sử dụng nguyên liệu thủy sản NK. Các lô nguyên liệu thủy sản khi NK vào Việt Nam đều đã có Chứng thư vệ sinh của nước XK, đồng thời cũng đã được cơ quan Thú y thuộc Bộ NN và PTNT lấy mẫu kiểm tra và chỉ khi đạt mới được phép NK vào Việt Nam để gia công hoặc sản xuất XK. Trong thực tế, các DN chế biến thủy sản của Việt Nam đã đạt điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm cũng không sử dụng kháng sinh trong quá trình chế biến tại nhà máy. Vì vậy, VASEP đề nghị miễn kiểm tra kháng sinh 100% đối với các lô hàng XK được chế biến từ nguyên liệu NK, đặc biệt là các sản phẩm có sử dụng nguyên liệu tôm biển.

Ngày 7/12/2011, NAFIQAD đã có công văn số 2315/QLCL-CL1 trả lời các kiến nghị của cộng đồng DN VASEP về Quyết định 2654. Bản tin Thương mại Thủy sản sẽ tiếp tục thông tin về các vấn đề liên quan đến Quyết định này.

Mặc dù các lô hàng thủy sản đã được cơ quan thẩm quyền Việt Nam cấp chứng thư an toàn vệ sinh thực phẩm nhưng vẫn bị cơ quan thẩm quyền của Nhật Bản kiểm tra theo quy định của nước họ. Mới đây, Bộ NN và PTNT lại quyết định tăng cường kiểm tra kháng sinh 100% đối với các lô hàng XK vào Nhật Bản và Canađa khiến mỗi containơ hàng thủy sản phải ”cõng” thêm khoản phí từ 4,5 - 10 triệu đồng. Một DN đã ví các lô hàng thủy sản bị kiểm tra kiểu này như là một cổ có tới 2 - 3 tròng!

Ngọc Thủy

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323