Nhà nhập khẩu nước ngoài: Không nên bán rẻ cá tra

Cá tra đã được xuất khẩu đến hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Tuy nhiên theo đánh giá của nhà nhập khẩu nước ngoài, giá con cá “độc tôn” của Việt Nam này đang được bán thấp hơn giá trị thực trên trường quốc tế. Điều này không những gây thiệt hại cho người nuôi, mà còn tạo “kẻ hở” cho các đối thủ bôi nhọ.

Tại Hội nghị tổng kết xuất khẩu cá tra quý I /2012, ông Jean Charles Diener, Công ty Ofco Sourcing – chuyên nhập khẩu (NK) thủy sản, nhận định cá tra là một sản phẩm lý tưởng với vị nhạt, mùi nhẹ, cơ thịt săn chắc, dễ dàng chế biến theo nhiều cách cũng như hàng giá trị gia tăng (GTGT) và philê tẩm bột. Tuy nhiên chuyên gia này cho biết, việc phát triển sản phẩm GTGT từ cá tra hiện đã giảm rất nhiều. Trước đây, đã có khách hàng đề xuất phát triển kinh doanh lâu dài và chiến lược bán hàng cho cá tra. Một số tập đoàn lớn như Mc Donald rất muốn phát triển cá tra khi tìm kiếm sản phẩm mới. Đây cũng chính là kỳ vọng của doanh nghiệp (DN) cá tra khi xây dựng nhà mày chế biến sản phẩm GTGT và tẩm bột cho cá tra philê. DN đã phải đầu tư rất nhiều tiền trang bị thiết bị và hệ thống sản xuất tự động để sản xuất hàng GTGT, nhưng nhà máy đã không thể hoạt động như mong muốn.

Hầu hết mọi người đang dần lãng quên mặt hàng này không chỉ ở Châu Âu mà còn ở một số nước khác, thậm chí cả Việt Nam. Hầu hết nhà nhập khẩu cá tra ở Châu Âu không đưa cá tra vào trong thực đơn hằng ngày của gia đình. Ông Jean Charles Diener dẫn lời ông Alain Cadec - đại diện Ủy ban Châu Âu, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản, giải thích đơn giản rằng: “Cá tra là một sản phấm xấu! vì đã và đang tác động đến nhiều ngành công nghiệp chế biến thủy sản ở Châu Âu, đồng thời tạo mâu thuẫn giữa nhà nhập khẩu và nhà bán lẻ vì giá rất thấp và luôn có người bán với giá rẻ hơn, vì vậy họ phải tiết giảm tối đa lợi nhuận cũng như khó kiếm lời từ loài cá này”. Bên cạnh đó, cá tra có vẻ như gây ra cạnh tranh không công bằng cho nhiều ngành công nghiệp thủy sản ở Châu Âu, kể cả ở một số nước khác như Mỹ, Australia…. Vì vậy, Ông Alain Cadec khẳng định: “Họ chỉ có một lựa chọn là tự bảo vệ mình bằng cách tạo ra hình ảnh xấu và tuyên truyền chống lại cá tra”. Ngoài ra, một số thị trường mới như Brazil sớm muộn cũng rơi vào tình cảnh như Châu Âu nếu Việt Nam không có sự thay đổi. Mặt khác, một số chính phủ và tổ chức phi chính phủ cũng đang có chiến dịch ngày càng mạnh mẽ và có hệ thống chống lại cá tra. Ông nói thêm: “Tôi hiểu vì sao họ phải làm như vậy ? Vì giá cá tra chỉ ở mức 3-6 euro/kg trong khi các loài cá thịt trắng khác có giá lên tới 7-12 euro”.

Chuyên gia này giải thích thêm, mặc dù ngành thủy sản Châu Âu bị ảnh hưởng bởi cá tra nhưng họ vẫn phải NK sản phẩm này vì người tiêu dùng cần đến sản phẩm cá tra. Nhưng họ không đầu tư để phát triển thông tin cho sản phẩm này. Họ không thực sự ủng hộ cá tra. Hầu hết nhà NK cá tra mà tôi biết đều không thích kinh doanh loài cá này, thậm chí họ sẽ thấy vui hơn nếu như cá tra không tồn tại ở Châu Âu. Họ buộc phải có loài cá này trên danh mục sản phẩm nếu không họ sẽ mất khách hàng và giảm khối lượng mua so với những loài cá khác. Cá tra chiếm rất nhiều diện tích trong kho lạnh của họ và chiếm ngày càng lớn vốn lưu động trong khi lợi nhuận ngày càng giảm.

“Châu Âu muốn ngừng NK cá tra vì sản phẩm này không tốt cho nền kinh tế của họ. Đây là lý do vì sao ông Alain Cadec không thích loài cá này”, ông Jean Charles Diener nói. Nhưng hiện tại họ chưa thể làm được điều này vì Châu Âu vẫn đang cần cá giá rẻ nên họ chưa ngăn chặn cá tra. Tuy nhiên, ông khuyên Việt Nam nên cẩn thận và liên kết với nhau để bảo vệ tốt hơn cho tương lai của ngành kinh doanh tuyệt vời này.

Theo ông Jean Charles Diener, để khôi phục hình ảnh cá tra cũng như phát triển mạnh hơn ngành hàng này, “Việt Nam nên ngừng ngay việc giảm giá và đưa ra một mức giá sàn”. Ông khẳng định, cá tra đã có thể bán ở mức giá tổi thiểu cao hơn 30-40% ở Châu Âu nếu có chiến lược tốt trong những năm trước đây. Người mua ở Châu Âu mệt mỏi với rất nhiều mức giá chào cá tra với các quy cách sản phẩm khác nhau của hơn 300 DN XK Việt Nam. Cá tra cần phải có một giá XK tối thiểu.

Chuyên gia này tư vấn, cùng với sự giúp đỡ của hiệp hội thủy sản, các DN XK phải cùng nhau xác định mức giá tối thiểu không chỉ hợp lý với ngành cá tra Việt Nam mà còn phù hợp với thị trường cá philê thịt trắng trên thế giới. Giá XK cá tra tối thiểu cũng phải phù hợp với từng quy cách sản phẩm chính như philê đã chỉnh sửa và philê chưa chỉnh sửa cũng như mạ băng 10% hay 20%... và được ghi rõ trên bao bì cũng như chứng từ. Điều này sẽ khuyến khích DN XK cạnh tranh về chất lượng và giảm cạnh tranh về giá, đồng thời nhà NK cũng yên tâm hơn khi NK cá tra để kinh doanh. Giá tối thiểu đưa ra ban đầu có thể thấp nhưng các DN nên tuân thủ đúng mức giá tối thiểu của cộng đồng. Và sau đó, từng bước tăng giá cá tra ở mức chấp nhận được tùy thuộc vào thị trường.

Ông Jean Charles Diener khẳng định: “Cá tra giá rẻ không có nghĩa là chất lượng không tốt mà vì Việt Nam có chi phí lao động rất cạnh tranh”. Thực tế, cá tra là một loài ăn tạp giống như nuôi lợn lấy thịt và hầu hết là chất đạm. Nuôi loài cá ăn tạp như cá tra hiệu quả hơn nhiều so với các loại cá ăn thịt khác trên thế giới như cá hồi, cá ngừ. Cá hồi và cá ngừ cần rất nhiều đạm trong chế độ ăn uống. Và chất đạm trong thức ăn của hai loài cá này có hầu như ở các loài cá đánh bắt công nghiệp rất đắt tiền lại không tốt cho môi trường tự nhiên và càng không tốt cho đại dương.

Nhiều tổ chức cho rằng nuôi thủy sản rất tốt cho việc bảo vệ đại dương. Nhưng trên thực tế, 1 kg cá hồi cần tới 4 kg cá đánh bắt để chế biến thức ăn, thậm chí 1 kg cá ngừ cần tới 30 kg trong khi cá tra chỉ cần 0,4 kg. Thức ăn của cá tra đơn giản hơn so với thức ăn nuôi cá hồi, cũng như với 0,4 kg thức ăn thì chi phí sản xuất của cá tra sẽ thấp hơn rất nhiều. Đó là lý do tại sao cá hồi và cá ngừ có giá cao hơn cá tra. Cá tra chính là loài thủy sản nuôi nhằm bảo vệ đại dương cũng như là nguồn thực phẩm cho thế giới với dân số ngày càng tăng.

Vì vậy, tuyên truyền nuôi cá tra bền vững chính là con đường đúng đắn nhất để phát triển cá tra… Thế giới đang lo lắng việc suy giảm nguồn lợi từ đại dương và cá tra sẽ là một loài cá nuôi thay thế tối ưu. Cá tra là một ngành nuôi bền vững và đây chính là thông điệp tốt nhất để quảng bá cá tra. Cuối cùng là phải tăng giá trị dinh dưỡng cho cá tra philê để sản phẩm này ngày càng tốt hơn bằng cách cải thiện thành phần thức ăn phù hợp trong nuôi trồng cũng như giảm tăng trọng bằng hóa chất trong sản xuất. Ông Jean Charles Diener khẳng định Việt Nam có thể dễ dàng tăng giá trị dinh dưỡng cho cá tra và giành được nhiều thị trường mới với giá bán tốt hơn, thậm chí là giá cao hơn. Ông cho rằng người nuôi và DN XK Việt Nam sẽ kiếm được nhiều lợi nhuận từ cá tra vì cá tra là sản phẩm gần như “độc tôn” của Việt Nam trên thị trường thế giới. Trong khi đó, nhà NK và nhà bán lẻ sẽ có thêm lợi nhuận, vì vậy họ cũng sẽ có chiến lược phát triển sản phẩm này trở thành loài cá nuôi tuyệt vời nhất trên thế giới cũng như có chương trình quảng bá bán hàng để tăng lợi nhuận cho cá tra. Và người tiêu dùng chỉ phải bỏ thêm vài xen nhưng sẽ có sản phẩm với chất lượng tốt hơn.

Việt Nam nên bắt đầu khôi phục hình ảnh cá tra ngay từ bây giờ để bảo vệ quyền lợi của nền công nghiệp cá tra, Ông Jean Charles Diener nói.

NGỌC LINH

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323