Xuất khẩu tôm: Khó trăm bề

Tôm chết hàng loạt ngay khi mới thả nuôi tại nhiều tỉnh trọng điểm nuôi tôm do dịch bệnh, vốn tín dụng bị thu hẹp, nhu cầu thị trường giảm, giá tôm trên thị trường thế giới đi xuống… đang cùng lúc “trút xuống” các DN XK tôm trong nước.

Thống kê của Hải quan cho thấy, 4 tháng đầu năm 2012, XK tôm đạt 600 triệu USD, tăng 4,5% với cùng kỳ năm ngoái. So với mức tăng trưởng 34% của 4 tháng đầu năm 2011, tốc độ tăng trưởng này dường như quá khiêm tốn và còn ẩn chứa nhiều rủi ro.

Có lẽ dịch bệnh trên tôm đang là vấn đề làm “đau đầu” ngành tôm nhất bởi những hệ lụy của nó gây tổn thất lớn cho ngành tôm nói chung và XK tôm nói riêng. Theo Tổng cục Thủy sản, đến hết tháng 4/2012, tại 7 tỉnh ĐBSCL có 16.569 ha nuôi tôm bị thiệt hại. Trong đó tại nhiều tỉnh, diện tích tôm nuôi bị dịch bệnh tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái như diện tích nuôi tôm sú thâm canh và bán thâm canh bị bệnh tại Cà Mau tăng 1.205% và 2.034% so với cùng kỳ năm ngoái, diện tích nuôi tôm chân trắng bị bệnh cũng tăng 2.065%. Tại Sóc Trăng, khu vực tập trung nuôi tôm sú thâm canh có diện tích bị thiệt hại tăng 124% trong 4 tháng đầu năm nay.

Tình hình dịch bệnh trên tôm đang diễn biến theo chiều hướng gia tăng và khó kiểm soát dẫn đến những thiệt hại nghiêm trọng. Theo ước tính, sản lượng tôm nuôi tại tỉnh Trà Vinh giảm 15.000 tấn với thiệt hại tương đương số tiền là 2.300 tỷ đồng. Không chỉ thiệt hại về sản lượng và chi phí đầu tư, dịch bệnh còn kéo theo chất lượng tôm giảm sút. Các nước NK theo đó càng siết chặt an toàn vệ sinh thực phẩm khiến thị trường XK càng bị thu hẹp. Ba tháng đầu năm 2012, XK tôm sú giảm 4,7% so với cùng kỳ năm 2011. Tháng 4/2012, XK tôm sú tiếp tục giảm 21,4% khiến cho XK mặt hàng chủ lực này 4 tháng đầu năm nay giảm 10,2%.

Năm 2011, DN XK tôm đã phải mất nhiều tỷ đồng cho chi phí kiểm nghiệm tôm do dư lượng kháng sinh được sử dụng trong nuôi tôm để trị bệnh. Với tình hình dịch bệnh như năm nay, chắc chắn DN sẽ còn phải tốn thêm nhiều hơn nữa cho hoạt động kiểm nghiệm này. Một số DN cho biết, thời gian qua mặc dù giá tôm nguyên liệu trong nước giảm nhưng DN không dám mua ồ ạt một phần do thiếu vốn nhưng phần nhiều do lo ngại chất lượng tôm.

Trong khi đó, trên thị trường thế giới, sức ép cạnh tranh từ nhiều nước sản xuất tôm khác đang đẩy các nhà XK tôm Việt Nam vào thế “tiến thoái lưỡng nan” khi họ đang buộc phải bán tôm với giá ngang bằng hoặc thậm chí thấp hơn các đối thủ cạnh tranh như Ấn Độ hay Indonesia trong bối cảnh chi phí đầu vào đều tăng mạnh.

Vào trung tuần tháng 5 vừa qua, tại thị trường Nhật Bản, tôm sú HLSO cỡ 13/15 con/pao của Việt Nam có giá bán dao động từ 29,89 – 30,51 USD/block 1,8 kg, trong khi đó giá tôm cùng cỡ Indonesia có giá bán từ 30,51 USD/block 1,8 kg. Tôm cỡ 16/20 con/pao của Việt Nam có giá dao động từ 24,03 – 24,91 USD/block, thấp hơn so với mức giá 25,53 – 26,15 USD/block của tôm Indonesia. Bảng giá tôm dưới đây tại thị trường New York (Mỹ), một trong hai thị trường NK tôm lớn nhất của Việt Nam, cũng cho thấy thực tế giá tôm Việt Nam đang phải chịu sức ép cạnh tranh mạnh từ những nguồn cung cấp khác.

Tương tự ngành cá tra, các DN chế biến XK tôm từ đầu năm đến giờ cũng đối mặt với việc ngân hàng đòi nợ cũ và siết chặt tín dụng trong việc cho vay mới, khiến họ gặp khó khăn về vốn nên chỉ thu mua cầm chừng để chế biến cho các đơn hàng đã ký, không dám thu mua chế biến để dự trữ như trước đây.

Đã đến lúc cơ quan nhà nước phải nhìn nhận lại vai trò của mình trong từng vấn đề mà ngành tôm đang gặp phải để có những hỗ trợ cụ thể và thiết thực, trước hết cho các DN XK tôm trong bối cảnh nhiều khó khăn như hiện nay và xa hơn là cho sự phát triển bền vững của ngành.

BNT

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323