Bao giờ cá tra có giá sàn?

Trước tình trạng một số doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra bán phá giá ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến lợi ích và hình ảnh của cá tra Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) có ý kiến đề xuất thành lập giá sàn trong việc thu mua và xuất khẩu cá tra. Đề nghị ban hành giá sàn lần này có được áp dụng hay không vẫn còn chưa biết nhưng nông dân nuôi cá tra đang từng ngày, từng giờ “chết” dần.

Nông dân “chết” dần

Ba tháng đầu năm 2012 giá cá tra nguyên liệu ở mức khá cao, dao động từ 26.500 – 28.500 đồng/kg khiến người nuôi khấp khởi mừng. Tuy nhiên từ tháng 3/2012 đến nay, giá cá tra liên tục lao dốc và nay chỉ còn 20.500 – 21.000 đồng/kg, có lúc còn rớt thê thảm hơn, chỉ ở mức 18.000 – 20.000 đồng/kg. Với mức giá này người nuôi lỗ từ 2.000 – 5.000 đồng/kg.

Một số người nuôi cá tra ở An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Đồng Tháp… cho biết, hiện tại giá cá tra bán tại ao chưa tới 20.000 đồng/kg. Mặc dù giá bán cá tra đã xuống thấp nhất trong vòng 5 năm qua nhưng doanh nghiệp vẫn không muốn thu mua, khiến cho nông dân đứng trước muôn vàn khó khăn.

Lý giải cho tình trạng này, ông Dương Ngọc Minh – Phó chủ tịch Hiệp hội VASEP cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giá cá tra lao dốc như hiện nay là do thiếu vốn. Người nuôi thiếu vốn nên bán đổ bán tháo cá cho doanh nghiệp. Còn doanh nghiệp thiếu vốn nên cũng không thể mua cá của nông dân.

Bên cạnh đó, theo đánh giá của một số chuyên gia, một nguyên nhân khác khiến cho giá cá tra nguyên liệu liên tục giảm là do cung vượt cầu. Hàng năm diện tích nuôi cá tra liên tục tăng, sản lượng theo đó cũng tăng lên.

Cụ thể, tính đến tháng 6/2012, diện tích nuôi cá tra ở ĐBSCL đạt 4.541 ha với tổng sản lượng ước đạt khoảng 700.000 tấn. Tuy nhiên, theo VASEP hiện, các doanh nghiệp đã có vùng nuôi với sản lượng đạt khoảng 600.000 tấn. Điều này dẫn đến việc, doanh nghiệp phải tự cứu mình, tiêu thụ cá của công ty trước, sau đó mới thu mua cá của nông dân để giải bài toán nguồn vốn khó khăn như hiện nay.

Không chỉ đứng trước khó khăn về giá cá nguyên liệu giảm mạnh, người nuôi còn phải đối diện với nhiều thách thức khác như chất lượng con giống không đảm bảo, các chi phí đầu vào khác tăng cao... Trong đó, vấn đề về giá thành thức ăn là điều đáng lo ngại.

Mới đây, VASEP vừa đưa ra dự báo, giá thức ăn sẽ tiếp tục tăng từ nay cho đến cuối năm. Giá bán thức ăn nuôi cá tra hiện đã ở mức 12.000 - 14.500 đồng/kg (tùy loại, phương thức thanh toán), tăng gần 40% trong vòng 3 tháng qua, và được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới do giá nguyên liệu đầu vào từ nguồn nhập khẩu tiếp tục tăng.

Giá sàn làm không dễ

Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra bán phá giá lẫn nhau, đã khiến cho “con cá vàng” của thủy sản Việt Nam mất đi vị thế và hình ảnh đẹp trên thị trường quốc tế.

Trước tình hình đó, VASEP cũng như một số doanh nghiệp có ý kiến đề nghị Bộ NN&PTNT và Chính phủ chấp thuận chủ trương ban hành giá sàn thu mua và xuất khẩu cá tra.Thế nhưng, đề xuất lần này liệu có được thực hiện và có thành công hay cũng lại thất bại như hai lần trước đó?

Câu chuyện thiết lập giá sàn cho cá tra đã từng được đề cập từ năm 2010, khi nhiều nông dân đòi “treo ao”, “bỏ nghề” vì giá thấp khiến nguồn nguyên liệu cá thiếu hụt trầm trọng. Doanh nghiệp tranh mua, tranh bán, mỗi người một giá. Các doanh nghiệp nháo nhác đòi phải có giá sàn.

Cuối năm 2010, nhiều doanh nghiệp đồng thuận ký cam kết áp dụng giá sàn xuất khẩu cho năm 2011 là 3 USD/kg đối với cá tra thịt trắng (tăng 0,3 USD so với tháng 9/2010) và cá tra thịt đỏ là 2,05 USD/kg.

Đến tháng 7/2011, giá sàn cá tra xuất khẩu sang lại được điều chỉnh thành 3,3 USD cho cá tra thịt trắng và 2,3 USD cho cá tra thịt đỏ (trừ thị trường Mỹ). Và giá sàn đối với việc thu mua nguyên liệu cá tra là 26.000 đồng/kg. Với mức giá này, nông dân sẽ có lãi khoảng 3.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, thực tế diễn ra tại thời điểm đó hoàn toàn khác với tuyên bố được đưa ra. Đa số doanh nghiệp xuất khẩu đều mua cá của dân dưới giá sàn, kể cả cá đạt tiêu chuẩn xuất khẩu hay cá quá lứa.Và chưa hết năm 2011, ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký VASEP đã phải thừa nhận, giá sàn xuất khẩu cá tra về cơ bản đã thất bại.

Thiết lập giá sàn cho cá tra là việc cần thiết, góp phần ổn định đầu vào cũng như đầu ra cho cá tra, thế nhưng điều này hoàn toàn không hề đơn giản. Bao giờ sẽ có giá sàn cho cá tra? Đề xuất lần này liệu có được áp dụng và thành công hay không, câu trả lời vẫn còn “bỏ ngỏ”.

Sao Mai

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323