Khôi phục và phát triển nghề nuôi và chế biến cá tra

Chính phủ đã xác định cá tra là một trong những mặt hàng chiến lược của quốc gia. 6 tháng đầu năm 2012, An Giang đã xuất khẩu (XK) 68,5 tấn cá tra, đạt kim ngạch 200 triệu USD (tăng 15% trị giá so cùng kỳ năm 2011). Tuy nhiên, giá cá tra hiện đang giảm, gây bất lợi cho người nuôi và doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản…

6 tháng đầu năm 2012, dù diện tích thả nuôi trên địa bàn tỉnh giảm, nhưng tính chung toàn vùng ĐBSCL lại tăng so cùng kỳ năm 2011 (với 4.500 héc-ta, sản lượng 533.000 tấn). Trong khi đó, tình hình tiêu thụ lại gặp khó khăn, do tình hình tài chính ở một số nước trong khu vực đồng tiền chung Châu Âu (Eurozone) bị khủng hoảng đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức tiêu thụ cũng như khả năng thanh khoản của các nhà nhập khẩu. Sản lượng XK sang thị trường Châu Âu từ 50% - 60%, hiện giảm còn 25%. Bên cạnh đó, giá cá phi-lê XK từ 3,1 - 3,2 USD/kg giảm xuống còn 2,5 - 2,6 USD/kg và các rào cản kỹ thuật của các nước nhập khẩu đối với cá tra luôn áp đặt. Từ đó, XK mặt hàng này rơi vào tình hình khó khăn, sản lượng XK giảm nên lượng hàng hóa tồn kho lớn. Đây cũng là nguyên nhân giá cá tra thịt giảm xuống mức thấp nhất từ trước đến nay (20.000 đồng/kg, có nơi chỉ còn 18.000 đồng/kg).

Doanh nghiệp và nông dân đang “thở oxy”:

An Giang hiện có 23 nhà máy chế biến XK cá tra, thuộc 17 DN, với công suất gần 340.000 tấn/năm, lực lượng lao động gần 30.000 người. Do tình hình cá tra xuất khẩu gặp khó khăn, một số DN (trong tỉnh) có nhà máy chế biến sản xuất đã giảm từ 20% - 30% công suất lẫn nhân công. Trong khi đó, người nuôi đang bắt đầu bước vào vụ thu hoạch mới, giá cá rẻ, thế nhưng DN lại không thu mua. Bởi, hàng tồn kho còn nhiều, thị trường tiêu thụ lại khó khăn, DN không còn vốn mua nguyên liệu. Ông Trương Hải- Giám đốc Công ty TNHH thủy hải sản Trương Hải (TX. Châu Đốc) cho biết: “Với lãi suất ngân hàng cao như hiện nay, DN cũng không có đủ vốn để thu mua cá nguyên liệu. Vì đa số DN đều còn nợ (cũ) rất nhiều và cũng không còn tài sản thế chấp để vay nợ mới. Có thể nói, các DN kinh doanh ngành thủy sản đang “thở ô-xy”. Bởi vốn quá nặng, giá cá lại không ổn định, nợ cũ và lãi suất ngân hàng cao. Mặt khác, cơ chế chính sách hỗ trợ cho ngành nuôi cá tra chưa rõ ràng, còn nhiều bất cập, dẫn đến tình trạng một số DN trong nước đã “bán tháo, bán chạy” để lấy vốn trả nợ ngân hàng. Việc bán phá giá như thế đã làm cho giá cá giảm và người chịu thiệt nhất chính là nông dân. Do đó, cái cần nhất của DN và nông dân hiện nay là vấn đề vốn. Bởi nông dân rất cần vốn để đầu tư nuôi cá tiếp tục. Nếu không có vốn thì họ sẽ “treo hầm”. Mà nông dân “chết” thì DN cũng “chết” theo vì không có nguyên liệu để chế biến, sản xuất. Vì thế, cần sớm triển khai chính sách ưu đãi, giảm lãi suất đối với nợ cũ cho DN lẫn người nuôi ngay từ thời điểm này. Dù muộn nhưng vẫn còn cứu kịp”.

Nông dân lo lắng trước tình hình giá cá tra thịt giảm, nhưng giá thức ăn cá lại tăng cao.

Là những người nuôi cá tra nhiều năm, chị Lương Thị Sẽ, ngụ khóm Châu Long 6, phường Vĩnh Mỹ (TX. Châu Đốc) và ông Đỗ Thanh N., ấp Mỹ Khánh 2, xã Mỹ Hòa Hưng (TP. Long Xuyên) có cùng lo lắng trước tình hình giá cá tra giảm liên tục, trong khi giá thức ăn cá cứ ngày một tăng. Ông Thanh N. chia sẻ: “Nếu Chính phủ có quy định giá sàn đối với con cá tra thì người nuôi cá mới yên tâm đầu tư. Còn giá cả bấp bênh, xuống thấp như hiện nay thì người nuôi phải cầm cự (bằng cách cho cá ăn cách ngày hoặc giảm bữa) chờ giá lên. Bởi nếu cho cá ăn đều đặn sẽ nhanh lớn, cá quá cân nặng quy định của DN thì phải bán giá thấp (cá xuất khẩu nặng khoảng 700 - 800 gram/con). Với diện tích nuôi gần 6.000 m2, mỗi ngày tôi phải bỏ ra gần 30 triệu đồng chi phí thức ăn cho cá, chưa tính công lao động. Kéo dài thời gian nuôi để chờ giá lên thì chi phí nuôi, vốn vay và lãi ngân hàng sẽ tăng thêm. Còn chấp nhận bán với giá 18.000 - 20.000 đồng/kg thì phải chịu lỗ khoảng 2.000 đồng/kg. Nếu tình trạng này kéo dài thì diện tích nuôi cá tra sẽ bị thu hẹp dần và nguy cơ thiếu cá nguyên liệu sẽ xảy ra trong một sớm, một chiều”.

Giải cứu mặt hàng chiến lược:

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phan Thị Yến Nhi, tỉnh đã kiến nghị trung ương hỗ trợ vốn tín dụng cho DN và người nuôi để tháo gỡ khó khăn. Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT vừa trình Chính phủ gói tín dụng khoảng 9.000 tỷ đồng cứu ngành cá tra. Do đó, tỉnh sẽ phối hợp với trung ương triển khai hỗ trợ nông dân và DN. Bộ NN&PTNT sẽ trình với Chính phủ chủ trương xây dựng lại Nghị định về quản lý sản xuất và tiêu thụ cá tra, chiến lược phát triển đồng bộ đối với lúa và cá (ở tầm quốc gia), trong đó, quy định về giá sàn đối với cá tra để đảm bảo lợi nhuận cho nông dân… Ngoài một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh phát triển mô hình chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ cá tra, các ngân hàng cần nghiên cứu xây dựng cơ chế vay tín dụng “tay ba” giữa nông dân - doanh nghiệp - ngân hàng và được đảm bảo bằng hợp đồng tiêu thụ sản phẩm (giữa nông dân và DN). Mô hình cho vay tín dụng này theo hình thức tín chấp, tức là DN đứng ra vay hộ và đầu tư trực tiếp cho nông dân. Đến khi kết thúc hợp đồng, DN thu mua sản phẩm và thu tiền của nông dân để trả cho ngân hàng.

Bên cạnh việc củng cố, nâng cao, phát triển mạng lưới cung cấp giống của tỉnh nhằm đảm bảo chất lượng con giống, kiểm soát dịch bệnh, giảm thất thoát trong quá trình nuôi, cần quy hoạch vùng nuôi một cách cụ thể, loại bỏ những vùng có chất lượng môi trường kém, nuôi nhỏ lẻ. Phát triển những vùng nuôi tập trung (khoảng 50 - 100 héc-ta) giao cho DN đầu tư, thả nuôi để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giảm chi phí, chủ động nguồn nguyên liệu chế biến XK, thuận lợi xử lý môi trường, truy xuất nguồn gốc phù hợp với yêu cầu thị trường hiện nay… Đặc biệt, phải xây dựng thương hiệu quốc gia con cá tra An Giang nhằm khẳng định và nâng cao vị thế nhãn hiệu cá tra An Giang trên thị trường thế giới.

THU THẢO

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323