Xuất khẩu tôm năm 2013: Hy vọng nhưng không quá lạc quan

Kết thúc Hội nghị tổng kết ngành tôm năm 2012 do VASEP tổ chức ngày 28/12/2012 tại thành phố Hồ Chí Minh, ông Trần Thiện Hải - Chủ tịch VASEP, cho rằng khó có thể đưa ra dự báo về triển vọng XK tôm năm nay khi còn nhiều vấn đề của năm 2012 chưa có lời giải.

Hội chứng tôm chết sớm và dịch bệnh tại nhiều vùng nuôi tôm chính trên cả nước chưa được giải quyết. Rào cản Ethoxyquin từ thị trường Nhật Bản, kinh tế Khu vực đồng tiền chung Châu Âu không mấy sáng sủa, nhu cầu NK từ thị trường Mỹ sẽ tiếp tục là những trở ngại mà ngành tôm Việt Nam sẽ phải đối mặt trong năm 2013 này.

Khát tôm nguyên liệu sạch

Tại hội nghị, ông Trần Văn Lĩnh - Phó Chủ tịch VASEP, Tổng giám đốc Công ty CP Thủy sản và Thương mại Thuận Phước, đã chia sẻ “nguyện vọng và mơ ước” về một vùng tôm nguyên liệu sạch cho chế biến và XK.

“Tại sao không quy hoạch vùng nuôi tôm công nghiệp để mời nông dân đến đầu tư? Nhà nước đứng ra tổ chức, DN cùng tham gia xây dựng vùng nuôi tôm công nghiệp, các khu sản xuất tôm nguyên liệu đạt chất lượng, đảm bảo cung ứng đủ cho sản xuất, góp phần duy trì sức cạnh tranh”, ông Lĩnh kiến nghị.

Theo ông Lĩnh, tôm chết và sản lượng tôm giảm sút không chỉ đơn thuần do bệnh. Các mầm bệnh chỉ phát triển trong môi trường độc hại. Do vậy, nếu có chính sách quản lý vùng nuôi tốt, con giống tốt, vấn đề dịch bệnh sẽ được hạn chế.

Về công tác quản lý, ông Hồ Quốc Lực - Chủ tịch Hội đồng Quản trị FIMEX, cho rằng Nhà nước nên tổ chức lại hệ thống quản lý ở địa phương vì ở mỗi địa phương hiện có quá nhiều đơn vị quản lý, có thể sắp xếp lại các đơn vị có liên quan thành trung tâm thủy sản để công tác quản lý không bị chồng chéo và khi có khó khăn cũng dễ dàng xử lý.

Thị trường tiêu thụ khó khăn

Theo đánh giá của nhiều đại biểu tham dự hội nghị, XK tôm Việt Nam năm 2013 tiếp tục gặp nhiều khó khăn và thách thức tại các thị trường chính NK tôm trên thế giới như Nhật Bản, Mỹ.

Theo ông Lê Văn Quang, Tổng giám đốc Tập đoàn Minh Phú - hiện chiếm 14% tổng giá trị XK tôm của nước - giá tôm nguyên liệu trong nước đang cao hơn 30 - 40% so với Ấn Độ, 40% so với Ecuador, 15% so với Indonesia và 10% so với Thái Lan, trong khi giá bán tôm Việt Nam chỉ tương đương các nước khác. Mặc dù DN đã nỗ lực giảm giá thành phẩm, tăng khả năng cạnh tranh nhưng giá tôm nguyên liệu chiếm tới 80% chi phí sản xuất.

Tại thị trường Nhật Bản, Việt Nam hiện chỉ có thể cạnh tranh được với các nước cung cấp khác về các sản phẩm giá trị gia tăng như tôm sushi, tempura hay tôm tẩm bột. Tuy nhiên, XK tôm Việt Nam sang thị trường này lại đang vấp phải rào cản Ethoxyquin khiến chi phí sản xuất của DN tăng thêm 20% và theo đó, giá thành tăng lên.

Năm 2013, tôm Việt Nam khó thể cạnh tranh được với tôm Ấn Độ tại thị trường Nhật Bản nếu giá thức ăn nuôi tôm không giảm xuống. Ông Nguyễn Hữu Thanh, Tổng giám đốc Công ty Vietfoods nêu vấn đề: Giá tôm Việt Nam tại Nhật Bản thường cao hơn 2 - 3 USD/kg so với tôm Ấn Độ vì thức ăn nuôi tôm ở Ấn Độ chủ yếu do các công ty trong nước sản xuất trong khi ở nước ta phần lớn do các công ty nước ngoài chi phối. Điều này dẫn tới mất khả năng kiểm soát giá thức ăn, đẩy giá thức ăn leo thang trong nhiều năm qua.

Nhật Bản hiện có chủ trương giảm giá đồng yên, theo đó, tỷ giá có thể sẽ lên tới 90 yên/USD. Khi đó, các nhà NK sẽ có xu hướng yêu cầu giảm giá. Nếu giá thành tôm Việt Nam không hạ sẽ khó có thể duy trì sức cạnh tranh trên thị trường Nhật Bản trong năm nay.

Tại thị trường Mỹ, Bộ Thương mại Mỹ đang xem xét đơn kiện chống trợ cấp đối với tôm NK từ 7 nước, trong đó có Việt Nam, do nghi ngờ tôm NK từ các nước này nhận các khoản trợ cấp không chính đáng từ chính phủ.

Nếu phía Mỹ kết luận tôm Việt Nam bán theo giá được trợ cấp, các DN XK tôm Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn khi XK sang Mỹ vì phải chịu cả 2 loại thuế bán phá giá và bán trợ cấp.

Hy vọng

Làm sao để tồn tại trong năm 2013, theo ông Trần Văn Phẩm - Tổng giám đốc STAPIMEX, cộng đồng DN phải cùng nhau chia sẻ để có thể có được mức giá bán tốt nhất không chỉ cho DN mà cho cả người nuôi tôm; chủ động khai thác các thị trường có thế mạnh khác ngoài Mỹ, Nhật Bản và tận dụng tiếp giá nhân công còn rẻ để tiếp tục NK nguyên liệu, đa dạng hóa thành phẩm và đa dạng hóa thị trường.

Riêng về hội chứng tôm chết sớm, ông Phạm Anh Tuấn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, Bộ NN và PTNT đang khẩn trương đẩy nhanh công tác nghiên cứu để tìm giải pháp.

Nguyễn Bích

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323