“Khó chồng khó” cho xuất khẩu tôm năm 2013

Hội chứng tôm chết sớm (EMS) và dịch bệnh tại nhiều vùng nuôi tôm chính trên cả nước vẫn chưa được giải quyết, rào cản dư lượng Ethoxyquin tại thị trường Nhật Bản chưa được tháo gỡ và nguy cơ bị đánh thuế hai lần ở thị trường Mỹ... sẽ tiếp tục là những trở ngại mà ngành tôm Việt Nam sẽ phải đối mặt trong năm 2013.

Thách thức về dịch bệnh

Tình hình dịch bệnh trên tôm (cả tôm sú và thẻ chân trắng) thật sự sẽ là thách thức lớn đối với người nuôi trên cả nước trong năm 2013. Ông Flavio Corsin – Quản lý Việt Nam; Quản lý chương trình thủy sản và gia vị thực phẩm của Tổ chức sáng kiến thương mại bền vững Hà Lan (IDH) cho biết: “Ngành tôm nuôi Việt Nam hiện vẫncòn bị ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh. Các nguyên nhân của Hội chứnghoại tử gan tụy cấp tính (AHNS) hay Hội chứng tôm chết sớm (EMS) vẫn chưa được tìm hiểu rõ và vẫn còn ảnh hưởng đến một số hộ nuôi, chủ yếu ở ĐBSCL”.

Bộ Nông nghiệp &Phát triển nông thôn đã có những lực kiểm soát sự bùng phát dịch bệnh, nhưng hiện nay vẫn có ít hiểu biết về nguồn gốc, nguyên nhân và biện pháp kiểm soát dịch bệnh này, làm cho đờisống của người nuôikhá khó khăn”, ông Flavio cho biết thêm.

Với tình hình dịch bệnh chưa được đẩy lùi, nhiều chuyên gia dự báo, nguồn tôm nguyên liệu sẽ tiếp tục thiếu trầm trọng, gây khó cho các nhà máy chế biến xuất khẩu tôm.

Bên cạnh đó, còn có thêm một vấn đề lo ngại khác là hiện nay nhiều thương lái âm thầm thu gom tôm nguyên liệu để xuất tiểu ngạch sang Trung Quốc. Tình trạng này chắc chắn sẽ còn diễn ra trong thời gian tới, khiến tình trạng thiếu tôm ở ĐBSCL càng căng thẳng hơn. Vướng mắc Ethoxyquin

Có thể nói, Nhật Bản là thị trường quan trọng khi chiếm đến 27,7% tổng kim ngạch của xuất khẩu tôm Việt Nam. Trong 11 tháng đầu năm 2012, Nhật Bản đã trở thành thị trường nhập khẩu hàng đầu của tôm Việt Nam với giá trị đạt hơn 571 triệu đô la, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong 6 tháng đầu năm 2012, xuất khẩu tôm sang Nhật Bản tăng trưởng mạnh, nhưng từ khi nước này dựng lên rào cản Ethoxyquin đối với tôm Việt Nam thì giá xuất khẩu tôm bị ảnh hưởng nghiêm trọng, liên tục sụt giảm từ 1,5 – 16,6%. Cụ thể, tháng 7 giảm 1,4% (52,9 triệu đô la), tháng 8 giảm 16,6 (54,2 triệu đô la), tháng 9 giảm 9,2% (57,6 triệu đô la), tháng 10 giảm 15,8% (67,5 triệu đô la) và tháng 11 giảm 5,3% (63,8 triệu đô la).

Kể từ khi Nhật Bản áp rào cản vô lý, thiếu cơ sở khoa học về mức dư lượng Ethoxyquin 0,01 ppm đối với tôm nhập khầu từ Việt Nam tính đến nay cũng đã được hơn nửa năm, nhưng cho đến nay vẫn chưa thực sự có biện pháp hữu hiệu để tháo gỡ “nút thắt” này.

Theo nhận định của nhiều doanh nghiệp, nếu vấn đề chất Ethoxyquin không sớm được giải quyết, giá tôm trong năm 2013 sẽ tiếp tục giảm thêm từ 30.000 – 50.000 đồng/kg chứ không dừng lại như hiện nay.

Bên cạnh đó, thêm một thách thức nữa cho xuất khẩu tôm nước ta chính là việc ngày càng mất thế cạnh tranh so với các nước như Thái Lan, Indonesia, Ecuador, Ấn Độ… bởi giá thành sản xuất quá cao, tỷ lệ nuôi thành công thấp, chỉ đạt từ 30 - 40%. Chẳng hạn như, tôm Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản với giá bán 11,2 USD/kg, trong khi đó tôm Ấn Độ xuất khẩu sang thị trường này chỉ ở mức 8,6 USD/kg.

Nguy cơ bị đánh thuế 2 lần tại Mỹ

Không chỉ sụt giảm tại thị trường Nhật, hai thị trường xuất khẩu tôm lớn khác của Việt Nam là Mỹ và EU hầu như cũng giảm liên tục. Riêng thị trường EU, do tác động của suy thoái kinh tế, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường này 11 tháng đầu năm 2012 giảm sâu đến 24,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ trong 11 tháng đầu năm cũng giảm đến 15,6% so với cùng kỳ, chỉ đạt hơn 425 triệu đô la do cung vượt cầu và tiêu thụ chậm. Dự báo trong thời gian tới nhu cầu tôm tại thị trường Mỹ cũng ít có khả năng tăng do dự trữ mặt hàng này vẫn còn khá nhiều.

Không chỉ đối mặt với nhu cầu thấp từ thị trường Mỹ bởi cung vượt cầu và suy thoái kinh tế toàn cầu, tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ trong năm 2013 còn có nguy cơ đối mặt với việc bị áp cả 2 loại thuế là bán phá giá và bán trợ cấp.

Cuối tháng 12/2012 Liên minh Khai thác tôm Mỹ (Coalition of Gulf Shrimp Industries – COGSI) đã đệ đơn lên Bộ Thương mại Mỹ (DOC) kiện chống trợ cấp đối với tôm nước ấm nhập khẩu từ Việt Nam và 6 nước khác là Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Ecuador, Ấn Độ và Trung Quốc với lý do nghi ngờ tôm nhập khẩu từ các nước này nhận các khoản trợ cấp không chính đáng từ chính phủ.

Theo đó, Chính phủ Mỹ sẽ điều tra tại sao giá tôm của 7 nước trên khi nhập khẩu vào thị trường Mỹ lại thấp hơn giá của các doanh nghiệp nội địa. Đối với Việt Nam, Mỹ có thể sẽ xem xét 14 nội dung mà Mỹ nghi ngờ chính phủ có trợ cấp đối với ngành tôm.

Đến thời điểm hiện nay, mặc dù chưa có bất cứ trả lời chính thức nào từ phía DOC là có hay không việc tiếp nhận đơn kiện chống trợ cấp của COGSI đối với tôm nước nhập khẩu từ Việt Nam và 6 nước trên. Nhưng nếu trong tình huống xấu nhất có thể xảy ra là Chính phủ Mỹ đưa ra kết luận, tôm Việt Nam bán theo giá được trợ cấp thì các doanh nghiệp Việt Nam sẽ thật sự gặp nhiều khó khăn khi xuất khẩu sang Mỹ vì khi đó con tôm bị áp cả 2 loại thuế là bán phá giá và bán trợ cấp. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng sẽ phải tiêu tốn một khoản chi phí đáng kể để theo đuổi vụ kiện.

Khép lại năm 2012 với những khó khăn chồng chất, số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, tổng kim ngạch xuất khẩu tôm chỉ đạt 2,25 tỷ đô la, thấp hơn so với mục tiều 2,4 tỷ đô la đã đặt ra.

Sao Mai

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323