Cần phối hợp để gỡ cuộn chỉ rối

Ngày 14-3-2013, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) thông báo về quyết định cuối cùng đợt xem xét hành chính lần 8, giai đoạn từ 1-8-2010 đến 31-7-2011 thuế chống bán phá giá phi-lê cá tra đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ. Quyết định này DOC đã thay đổi quốc gia để tính giá đầu vào của cá tra Việt Nam từ Bangladesh thành Indonesia và áp thuế chống bán phá giá trên 100% đối với cá tra phi-lê nhập khẩu từ Việt Nam. Theo đó, DOC sẽ áp thuế chống bán phá giá đối với các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu cá tra phi-lê Việt Nam từ 0,19 đến 3,87 USD/kg, cao hơn mức thuế phán quyết năm ngoái từ 20 - 45 lần. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết đang yêu cầu DOC xem xét lại quyết định cuối cùng sao cho đúng và hợp lý; cần tính mức giá trị đầu vào đối với cá tra Việt Nam từ nước tham chiếu là Bangladesh như 8 năm qua, đây là quốc gia có điều kiện kinh tế tương đồng với Việt Nam. Trước thông tin mới mà DOC vừa công bố thì người nuôi cá tra và DN chế biến cá tra xuất khẩu đều lo ngại, bởi trong 3 năm qua, ngành cá tra Việt Nam đã trải qua nhiều thăng trầm, người nuôi cá và DN đang nỗ lực vượt khó trong sản xuất, thiếu vốn, thị trường bấp bênh là nỗi lo thường trực. Rào cản và thách thức cũ chưa vượt qua hết thì thách thức mới lại đến. Song, các chuyên gia cho rằng DN và người nuôi cá cần bình tĩnh, bởi đây chưa phải là quyết định cuối cùng.

Đóng gói cá tra phi-lê tại Công ty TNHH Công nghiệp thủy sản Miền Nam. (Ảnh: MINH HUYỀN)

Câu hỏi lớn cho ngành cá tra Việt Nam hiện nay là đầu tư thế nào cho hiệu quả, bảo toàn được vốn trước rào cản từ nước nhập khẩu, khó khăn nội tại trong nước. Bởi gỡ vốn cho sản xuất cá tra đã được Chính phủ chỉ đạo từ tháng 8-2012, nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết triệt để. Theo kết quả khảo sát tại tỉnh An Giang, Đồng Tháp và TP Cần Thơ mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) công bố vào đầu tháng 3-2013 về tình hình cho vay vốn đối với hộ chăn nuôi và thủy sản theo Công văn 1149/TTg-KTN (ngày 8-8-2012) của Thủ tướng Chính phủ thì một số hợp tác xã (HTX) và hộ nuôi cá tra cho biết vẫn khó "chạm" vốn ngân hàng với mức lãi suất dưới 11%/năm. Đại diện HTX thủy sản Châu Phú, xã Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang cho biết năm 2012, người nuôi cá bị lỗ nặng do giá thành sản xuất cao hơn giá bán từ 2.000 - 3.000 đồng/kg, nhưng vẫn tiếp tục nuôi vì niềm tin vào việc giá cá tra sẽ lên và 100% xã viên đều vay vốn nuôi cá qua nhiều ngân hàng. Có 13 xã viên HTX thủy sản Châu Phú được vay vốn thời điểm sau 15-8-2012 (theo Công văn 1149) mức từ 300 triệu đồng đến 3 tỉ đồng, nhưng hầu hết là thực hiện đáo hạn và ngân hàng gia hạn nợ cũ, do không còn tài sản mới để thế chấp, hạn mức cho vay thấp và đất thế chấp là đất nông nghiệp (theo khung giá cũ năm 2009). Lẽ đó, số hộ nuôi cá thể đã giảm đáng kể so với năm 2011, như tỉnh An Giang giảm 2.046 hộ và tỉnh Đồng Tháp chỉ có 885/1.647 hộ được ngân hàng đầu tư vốn…

Còn khảo sát tại một số DN chế biến cá tra xuất khẩu thì phần lớn đều trong tình trạng thiếu vốn, không phàn nàn về lãi suất, nhưng kiến nghị ngân hàng giảm mức chiết khấu, bởi có DN trước đây vay 300 tỉ đồng, ngân hàng chiết khấu 0,4 triệu USD, còn hiện nay vẫn mức vay này nhưng chiết khấu tăng lên 2 triệu USD. Thủ tục cho vay phức tạp hơn và hạn mức cho vay thấp hơn. Đến cuối năm 2012, dư nợ cho vay nuôi trồng, chế biến cá tra xuất khẩu của các tổ chức tín dụng tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đạt 22.777,5 tỉ đồng, so với cuối năm 2011 doanh số cho vay tăng 16,5%, số dư tăng 25%. Tuy nhiên, người nuôi và DN vẫn khó tiếp cận vốn, thời gian vay chưa phù hợp với chu kỳ sản xuất (4 tháng/chu kỳ sản xuất 8 - 12 tháng)… Bộ NN&PTNT đã kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường sửa đổi, bổ sung Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT quy định về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền trên đất. Đề nghị xem xét xác định giá trị giữa đất trồng lúa và đất, mặt nước nuôi trồng thủy sản thành 2 đối tượng riêng biệt, trên cơ sở đầu tư để phục vụ nuôi trồng thủy sản. Ngân hàng Nhà nước xem xét điều chỉnh thời hạn cho vay nuôi cá tra theo chu kỳ 8 - 12 tháng, cơ cấu lại nợ, tăng hạn mức cho vay trên cơ sở xem xét sửa đổi bổ sung giá trị cá trong ao và hạ tầng ao nuôi để tính hạn mức cho vay.

Thách thức bên ngoài và rào cản bên trong đối với ngành cá tra hiện như cuộn chỉ rối. Để ngành cá tra Việt Nam phát triển bền vững cần sự hiệp lực từ nhiều phía để gỡ cuộn chỉ rối này.

Gia Bảo

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323