Cùng gỡ rối cho bài toán xuất khẩu tôm

Cà Mau hiện có 29 doanh nghiệp chế biến thuỷ sản xuất khẩu với 34 nhà máy. Xuất khẩu thuỷ sản của tỉnh chiếm trên 15% kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản của cả nước, riêng mặt hàng tôm chiếm trên 40% kim ngạch xuất khẩu tôm cả nước.

Tuy nhiên, sản lượng chế biến quý I năm 2013 là 14.410 tấn, giảm 22%; kim ngạch xuất khẩu 140 triệu USD, giảm 24% so với cùng kỳ.

Theo ông Lý Văn Thuận, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến thuỷ sản Cà Mau (CASEP), đây là con số chưa từng có từ trước đến nay. Điều này cho thấy, xuất khẩu thuỷ sản Cà Mau đang đối mặt với những khó khăn.

Doanh nghiệp kiệt sức

Một số doanh nghiệp được xem là trụ được năm 2012 nay đã bắt đầu gặp khó.

Xuất khẩu tôm đang gặp khó bởi rào cản thương mại từ thị trường Nhật, Hàn Quốc và vụ kiện bán phá giá tôm tại Mỹ (trong khi đó, đây là các nước chiếm thị phần lớn trong xuất khẩu tôm). Tôm Việt Nam cũng dần mất thế cạnh tranh so với Thái Lan, Indonesia, Ecuador, Ấn Độ… bởi giá thành sản xuất cao, tỷ lệ nuôi thành công thấp (chỉ đạt 30 - 40%).

Đơn cử như tôm Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản với giá 11,2 USD/kg, trong khi giá bán của Ấn Độ chỉ ở mức 8,6 USD/kg.

“Nếu không nhanh chóng có chính sách ổn định sản xuất, hạ giá thành, giải quyết vấn đề Ethoxyquin nhằm khai thông thị trường Nhật Bản thì con tôm Cà Mau nói chung, các doanh nghiệp chế biến thuỷ sản nói riêng sẽ khó trụ vững trong năm 2013 này”, ông Lý Văn Thuận, Tổng Thư ký CASEP, bộc bạch.

Mặc dù tỉnh có nhiều quan tâm đến người nuôi tôm, tuy nhiên vùng nuôi hiện cũng gặp không ít khó khăn do thời tiết bất lợi, nắng nóng kéo dài, năng suất thấp, chi phí đầu vào cao, rủi ro lớn cộng với dịch bệnh tôm chết xảy ra trên diện rộng nhưng vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân và cách phòng trị.

Cho nên, người nuôi tôm, nhất là nuôi tôm công nghiệp lao đao, nhiều hộ đã chùn bước vì thua lỗ, treo ao vì hết vốn và không còn mặn mà với việc nuôi tôm, tạo thêm áp lực thiếu hụt nguyên liệu vốn đã trầm trọng nay càng trầm trọng hơn.

Hiện giá tôm đang lên rất cao (có khả năng tăng đến mức đỉnh điểm của năm 2011) nhưng nông dân vẫn không có tôm để bán.

Cà Mau hiện có 29 doanh nghiệp chế biến thuỷ sản xuất khẩu với 34 nhà máy, công suất khoảng 190.000 tấn thành phẩm/năm. Ông Thuận cho rằng, không chỉ đối với các doanh nghiệp làm ăn kém hay đầu tư dàn trải, mà ngay cả doanh nghiệp kinh doanh bài bản, có thương hiệu mạnh, có uy tín trên thương trường, từng nằm trong top dẫn đầu cả nước về kim ngạch xuất khẩu cũng bị kiệt sức.

Toàn tỉnh hiện có khoảng 35% doanh nghiệp chế biến thuỷ sản xuất khẩu hoạt động cầm chừng hoặc đã đóng cửa, hoặc có nguy cơ phá sản. Có 4 doanh nghiệp được đánh giá là tạm ổn trong năm 2012 thì đầu năm nay bắt đầu gặp khó.

Ông Thuận bức xúc: “Nếu tình hình không cải thiện, việc triển khai hỗ trợ doanh nghiệp theo Nghị quyết 02 của Chính phủ không được triển khai quyết liệt và nếu không có giải pháp mới mang tính đột phá thì chắc chắn con số sẽ không còn là 35% mà sẽ còn cao hơn nữa. Ngoài ra, hàng loạt dây chuyền hệ luỵ sẽ kéo theo như: ngân hàng cũng gặp khó, người lao động mất việc làm, trật tự xã hội bị xáo trộn…”.

Cần một “liều thuốc” để cứu doanh nghiệp

Năm 2010, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt quy hoạch hệ thống chế biến thuỷ sản toàn quốc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 với chủ trương rất rõ là giai đoạn đến năm 2015, ĐBSCL không đầu tư thêm nhà máy mới.

Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn một số nhà máy đã và đang xây tại Cà Mau. Điều này sẽ dẫn đến thực trạng là công suất thiết kế tăng nhanh, vượt xa so với nguồn nguyên liệu hiện có dẫn đến tranh mua, tranh bán bằng mọi giá, gây tổn thất cho doanh nghiệp và lãng phí lớn tiềm lực đất nước.

Mặc dù Chính phủ có Nghị quyết 02, UBND tỉnh cũng có Chỉ thị số 08 trong hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, thuế và vấn đề nguyên liệu… Theo ông Thuận thì các chính sách này cũng chưa thật sự đủ mạnh đối với thực tế tình hình con tôm tại Cà Mau.

Để giúp các doanh nghiệp chế biến thuỷ sản xuất khẩu vượt qua khó khăn nhất thiết phải có giải pháp đột phá toàn diện, đồng bộ, đủ mạnh nhưng phải cụ thể, rõ ràng từ chính sách cho đến việc tổ chức thực hiện.

Hoặc có chính sách đủ mạnh về thuế, vốn để các tổ chức, doanh nghiệp mua lại cổ phần của các doanh nghiệp đã và đang phá sản, hoặc hoạt động cầm chừng. Bên cạnh đó, tỉnh cũng nên quan tâm hơn trong việc đầu tư vốn cho hộ nuôi tôm với lãi suất ưu đãi; tập trung nghiên cứu để sớm xác định nguyên nhân tôm chết và sớm tìm được phương cách phòng bệnh hiệu quả hơn để người nuôi tôm yên tâm phát triển, mở rộng sản xuất.

Nhìn chung, tình hình xuất khẩu thuỷ sản quý I khá ảm đạm. Nhiều doanh nghiệp hiện hoạt động cầm chừng để duy trì sản xuất và để “chờ cơ hội” thay đổi. Người nông dân thì điêu đứng vì nạn tôm chết, thiếu vốn tái sản xuất.

Mặc dù tỉnh có nhiều chính sách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cũng như người nuôi tôm, nhưng dường như vẫn còn chưa đủ mạnh để làm thay đổi tình hình như hiện nay.

Ông Lý Văn Thuận cho hay: “Tình hình này còn kéo dài thì số doanh nghiệp phá sản sẽ tiếp tục tăng, đời sống người dân sẽ gặp nhiều khó khăn hơn, kinh tế tỉnh nhà cũng khó hoàn thành được kế hoạch đã đề ra”.

Huệ Như

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323