Dấu ấn từ ngành hàng tôm

Trong năm 2013, ngành hàng tôm đã chớp thời cơ, dồn lực trên cả ba mặt trận: Thị trường, thương mại và xuất khẩu, tạo đột phát về xuất khẩu với kỳ vọng cán mốc 3 tỷ USD. Nhiều dấu mốc về tôm được nhắc đến như một hiện tượng chưa từng có của ngành hàng này.

Xuất khẩu tôm dự đích cán mốc 3 tỷ USD trong năm 2013. Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Tôm thẻ chân trắng dẫn đầu

Sở dĩ xuất khẩu tôm có kết quả khả quan là nhờ sự tăng trưởng “nóng” của tôm thẻ chân trắng với mức tăng 65%. Trong năm, đã có tháng mức tăng trưởng của tôm thẻ chân trắng đạt 150%.

Lần đầu tiên tôm thẻ chân trắng vượt tôm sú cả sản lượng lẫn kim ngạch xuất khẩu. Các địa phương: Bến Tre, Long An, Trà Vinh sản lượng tôm thẻ chân trắng tăng 30-50% so với cùng kỳ năm ngoái, riêng tỉnh Sóc Trăng sản lượng tôm đạt 35.000 tấn cao gấp 3 lần sản lượng 2012. Nhờ được mùa, được giá tôm đã đem về cho nông dân hàng tỉ đồng lợi nhuận. Theo khảo sát tại Sóc Trăng, với tính toán của người nuôi tôm thẻ chân trắng thì sau khi trừ chi phí còn lãi được 80.000 đồng/kg . Trong khi thời gian nuôi tôm thẻ chân trắng ngắn chỉ 2,5-3 tháng, mức lãi này được đánh giá là chưa từng có và giúp nhiều hộ nuôi tôm đổi đời.

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), nếu như hết tháng 9, đã ghi một cách mốc lịch sử quan trọng cho con tôm thẻ khi lần đầu tiên vượt qua tôm sú về giá trị xuất khẩu, thì hết tháng 10, lại là một sự kiện quan trọng khác, đó là lần đầu tiên vượt qua mốc 1 tỷ USD khi đã đạt khoảng 1,2 tỷ USD. Với đà tăng trưởng liên tục như thế, nhiều khả năng khi kết thúc năm nay, giá trị xuất khẩu tôm thẻ chân trắng có thể ở mức xấp xỉ 1,5 tỷ USD.

Chiếm lĩnh thị trường

Khác với nhiều năm gần đây, dịch bệnh trên tôm lần đầu có một “hồ sơ” khá mỹ mãn. Lý do con tôm được giá lại không bị người mua kén chọn kích cỡ như mọi năm là do nguồn cung tôm thương phẩm trên thị trường thế giới bị thiếu hụt lớn do sản lượng tôm của Thái Lan, Trung Quốc bị sụt giảm mạnh do dịch bệnh. Trong khi đó, tôm Việt nhờ kiểm soát, khống chế được dịch bệnh khá tốt nên đã có “cuộc bứt phá ngoạn mục”. Người nuôi tôm và doanh nghiệp chế biến thu lãi lớn.

Tin vui thứ hai chính là việc con tôm “thắng kiện” tại thị trường Mỹ. Ngày 20/9/2013, Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (ITC) đã họp và bỏ phiếu phủ quyết quyết định cuối cùng của Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) ngày 12/8/2013 của về vụ kiện chống trợ cấp (CVD) tôm nước ấm từ Việt Nam, với mức thuế ở mức rất cao từ 1,15% đến 7,88% lên các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tôm của Việt Nam. Với quyết định ngày 20/9/2013 của ITC, con tôm Việt Nam (cùng các nước Trung Quốc, Ecuador, Ấn Độ, Malaysia) xuất khẩu vào Mỹ đã thắng kiện. Đây không chỉ là tin vui đối với doanh nghiệp xuất khẩu tôm mà còn là tin vui đối với người nuôi tôm Việt Nam.

Tại thị trường Nhật Bản, VASEP cũng chia sẻ thông tin cuối tháng 11 vừa rồi, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (MHLW) đã thông qua quyết định cuối cùng về vấn đề này. Dự kiến đến cuối tháng 1/2014, MHLW sẽ công bố chính thức ngưỡng dư lượng mới về Ethoxyquin trong tôm nhập khẩu từ Việt Nam.

Được biết, từ đầu năm đến cuối tháng 11 năm nay, chỉ có 4 lô hàng tôm Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản bị phát hiện có dư lượng Ethoxyquin vượt ngưỡng 0,01ppm, giảm mạnh so với 17 lô trong năm 2012. Có được điều này là nhờ các DN chế biến xuất khẩu tôm sang Nhật Bản đã đẩy mạnh kiểm soát Ethoxyquin từ khâu nguyên liệu tới chế biến và khi xuất khẩu.

Nhìn về năm 2014, Tổng cục Thủy sản cho rằng cần phải khắc phục hạn chế lớn nhất là kiểm soát được chất lượng nguồn tôm giống, hiện còn khoảng 50% có nguồn gốc trôi nổi. Bên cạnh đó là hạ nhiệt phong trào nuôi tôm ồ ạt, phá vỡ quy hoạch nhằm tránh cho con tôm bị mất giá.

Dù vậy, chiến thắng của ngành hàng tôm trong năm 2013 hoàn toàn có thể là một bài học điển hình cho bất cứ ngành hàng nông sản nào của Việt Nam khi muốn vươn ra, khẳng định vị thế trên thị trường thế giới.

Đỗ Hương

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323