Bình Thuận tìm hướng đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng lợi thế

Năm 2007 quả là một năm đáng nhớ trong hoạt động xuất khẩu của Bình Thuận khi kim ngạch xuất khẩu ước tính vượt kế hoạch năm, trong đó có các mặt hàng lợi thế là thủy sản chế biến và quả thanh long vẫn giữ thế chủ lực. Tuy nhiên, vẫn còn đó những thách thức, vấn đề đặt ra cho Bình Thuận để những mặt hàng lợi thế của địa phương bảo đảm xuất khẩu ổn định, tăng trưởng vững chắc.

Tăng trưởng cao nhưng không ổn định

"Gần một tháng nữa là kết thúc năm 2007, nhưng có thể khẳng định: Năm nay, hoạt động xuất khẩu của Bình Thuận có nhiều chuyển biến tốt, các nhóm mặt hàng đều có tốc độ tăng trưởng cao và kim ngạch xuất khẩu chắc chắn vượt kế hoạch năm". Ðó là khẳng định của ông chí Ngô Minh Hùng, Giám đốc Sở Thương mại Bình Thuận.

Theo ước tính của UBND tỉnh Bình Thuận, năm 2007 là năm đầu tiên tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh thực hiện được gần 128 triệu USD, vượt kế hoạch 16,3%, tăng hơn 16% so với năm 2006. Hàng hóa xuất khẩu nhiều nhất vẫn là thủy sản chế biến và nông sản (chủ yếu là quả thanh long), những mặt hàng lợi thế của tỉnh. Theo đó, kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng thủy sản được gần 76 triệu USD, tăng 18,5% và nhóm hàng nông sản được hơn 23 triệu USD, tăng gần 45% so với năm 2006. Ðây là nỗ lực lớn của 62 doanh nghiệp tham gia sản xuất, kinh doanh các mặt hàng xuất khẩu trên địa bàn tỉnh trong việc đa dạng hóa sản phẩm, chủ động tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ. Sự năng động của doanh nghiệp được "tiếp sức" bằng các hoạt động hỗ trợ xúc tiến thương mại thiết thực, hiệu quả của tỉnh, đã quảng bá rộng rãi sản phẩm của địa phương đến với bạn hàng trên thế giới, tạo thêm một số đầu mối để tăng thu mua và xuất khẩu. Trong năm, hàng hóa của Bình Thuận đã xuất khẩu đến 36 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Phần lớn số doanh nghiệp xuất khẩu đều kinh doanh có hiệu quả và đạt kim ngạch cao hơn năm 2006. Một số đơn vị duy trì được danh hiệu doanh nghiệp xuất khẩu có uy tín.

Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu của Bình Thuận vẫn còn nhiều yếu tố không ổn định, thiếu vững chắc.

Phần lớn những đơn vị tham gia chế biến xuất khẩu ở Bình Thuận là doanh nghiệp nhỏ. Trong số 62 đơn vị xuất khẩu của Bình Thuận, chỉ có hai doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu hơn 10 triệu USD, năm doanh nghiệp hơn năm triệu USD, số còn lại, kim ngạch xuất khẩu hầu hết đều dưới ba triệu USD. Việc đầu tư mới của các doanh nghiệp không đáng kể, sản lượng hàng hóa và kim ngạch xuất khẩu tăng, chủ yếu do tăng năng suất từ các xí nghiệp đã đầu tư từ trước. Cùng với đó, do trình độ ngoại thương hạn chế, cho nên nhiều doanh nghiệp không đủ khả năng xuất khẩu trực tiếp mà chọn cách làm "chắc ăn" là bán hàng trong nước hoặc ủy thác cho đơn vị khác xuất khẩu.

Nguồn nguyên liệu chế biến các mặt hàng thủy sản xuất khẩu hầu như chỉ dựa vào đánh bắt tự nhiên, không ổn định, làm cho doanh nghiệp không chủ động trong sản xuất. Trong năm, Bình Thuận khai thác hơn 160 nghìn tấn thủy sản các loại, nhưng do việc nắm nguồn hàng yếu, cho nên chỉ có khoảng hơn 20% sản lượng được đưa vào chế biến xuất khẩu. Ðể thực hiện đúng theo các hợp đồng đã ký với khách hàng, một số doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu ở Bình Thuận phải chạy mua nguyên liệu từ các tỉnh khác, thậm chí phải nhập khẩu từ nước ngoài.

Ðáng ngại hơn cả là một số mặt hàng thủy sản, chủ yếu là mực đông lạnh, mực khô, có thời gian không xuất khẩu được sang thị trường Nhật Bản do sợ bị nhiễm dư lượng thuốc kháng sinh. Tổng Giám đốc Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Bình Thuận (Thaimex), đồng thời là Chủ tịch Hiệp hội chế biến thủy sản của tỉnh, Nguyễn Ðức Tiến cho biết: "Mực khô lột da vốn là mặt hàng nổi tiếng của Thaimex, được khách hàng Nhật Bản ưa chuộng từ lâu, nhưng trong tháng 8 , tháng 9-2006, một số lô hàng này của đơn vị bị trả về do "dính" dư lượng kháng sinh. Một số doanh nghiệp khác trong tỉnh cũng rơi vào tình trạng tương tự. Từ tháng 9 năm nay, nhờ áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp kiểm tra dư lượng kháng sinh, nên mặt hàng mực khô lột da truyền thống của Thaimex đã được khách hàng Nhật Bản chấp nhận trở lại, đồng thời còn xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc". Ðối với quả thanh long, tỉnh không quản lý được sản lượng xuất khẩu thực tế.

Bảo vệ thương hiệu các mặt hàng lợi thế

Phương hướng chung trong chiến lược xuất khẩu của Bình Thuận đến năm 2010 là đạt tốc độ tăng trưởng cao và bền vững; khai thác cao nhất tiềm năng, lợi thế về nguyên liệu sẵn có; đầu tư, đổi mới công nghệ chế biến hiện đại; mở rộng khả năng tiếp thị, hội nhập và tăng nhanh kim ngạch xuất khẩu. Theo đó, Bình Thuận phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng về kim ngạch xuất khẩu bình quân hơn 21%/năm ; giá trị kim ngạch xuất khẩu đến năm 2010 đạt khoảng 240 triệu USD. Tất nhiên, các mặt hàng hải sản và các nông sản lợi thế của tỉnh vẫn giữ vai trò chủ lực. Theo tính toán của Bình Thuận, đến năm 2010, hàng thủy sản chế biến của tỉnh sẽ đạt từ 30 đến 35 nghìn tấn, tương ứng với giá trị kim ngạch xuất khẩu từ 85 đến 95 triệu USD; nhân hạt điều khoảng 10 nghìn tấn, kim ngạch xuất khẩu hơn 50 triệu USD và sẽ có khoảng 60 nghìn tấn quả thanh long xuất khẩu mang về giá trị khoảng 30 triệu USD. Năm 2008, Bình Thuận phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu 150 triệu USD, tăng 17,2% so với năm nay.

Các giải pháp để đẩy mạnh xuất khẩu của Bình Thuận bao gồm: Ða dạng hóa sản phẩm; nâng cao chất lượng hàng hóa, tăng hàm lượng chế biến sản phẩm; tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ... Vậy, đâu là "chìa khóa" của Bình Thuận? Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Thu, cho biết: "Bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm là vấn đề mà tỉnh quan tâm hàng đầu nhằm giữ uy tín các mặt hàng lợi thế của tỉnh khi tham gia xuất khẩu. Thời gian tới, tỉnh sẽ đẩy mạnh hơn nữa việc tuyên truyền, vận động doanh nghiệp, người sản xuất, đánh bắt thực hiện thật tốt việc này. Cùng với đó, tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm nhằm hạn chế và đi đến chấm dứt tình trạng các mặt hàng thủy sản, nông sản bị nhiễm dư lượng thuốc kháng sinh, thuốc kích thích tăng trưởng và thuốc bảo vệ thực vật".

Thời gian qua, Bình Thuận đã triển khai thực hiện khá quyết liệt việc bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm và đã tạo được sự chuyển biến tích cực. Thông qua việc học tập, hướng dẫn theo các quy định của ngành chức năng, nhiều chủ thuyền, nậu vựa trong tỉnh đã cam kết cung ứng nguyên liệu "sạch" cho các cơ sở chế biến. Các lực lượng chức năng thường xuyên lấy mẫu kiểm tra tại các tàu, thuyền, cơ sở thu mua nhằm phát hiện kịp thời các loại hóa chất, kháng sinh cấm và hạn chế sử dụng trong sản xuất, kinh doanh thủy sản. Ngân sách tỉnh đã đầu tư 4,6 tỷ đồng nhập máy sắc ký lỏng ghép khối phổ (LC/MS/MS) và Chi cục Tiêu chuẩn - Ðo lường - Chất lượng tỉnh đã đưa vào hoạt động từ giữa tháng 10 vừa qua. Bước đầu, thiết bị này đã phát huy tốt tác dụng trong việc kiểm tra dư lượng hóa chất, kháng sinh cấm và hạn chế sử dụng trên sản phẩm thủy sản.

Trước đây, thanh long là cây "xóa đói, giảm nghèo" và nay là cây "làm giàu" của nhiều người dân Bình Thuận. Toàn tỉnh hiện có hơn 8.000 ha, mỗi năm cho khoảng 130 nghìn tấn quả, trong đó, sản lượng xuất khẩu chiếm hơn 50%. Cây thanh long gắn bó mật thiết với khoảng 20 nghìn nông hộ trong tỉnh, chưa kể một lực lượng đông đảo liên quan đến việc thu mua, xuất khẩu. Do vậy, giữ được uy tín, chất lượng quả thanh long trên thị trường, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm của loại nông sản này trong tiêu dùng và xuất khẩu, được Bình Thuận xác định là nhiệm vụ cấp bách, thường xuyên của các ngành, các cấp trong tỉnh. Giữa tháng 8 vừa qua, UBND tỉnh Bình Thuận có chỉ thị về việc ngăn chặn tình trạng lạm dụng chất kích thích và thuốc bảo vệ thực vật trên thanh long và toàn tỉnh đã thực hiện quyết liệt công việc này. Chi cục Bảo vệ thực vật Bình Thuận cũng đã ban hành danh mục thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng trên cây thanh long; các ngành chức năng của tỉnh thường xuyên kiểm tra và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Cùng với đó, Trung tâm nghiên cứu phát triển thanh long Bình Thuận, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã mở nhiều lớp tập huấn, đào tạo, nâng cao trình độ cho đội ngũ quản lý các doanh nghiệp thu mua, chế biến, người sản xuất về kiến thức sử dụng hóa chất an toàn trên sản phẩm thanh long. Cơ bản, lâu dài hơn, Bình Thuận đang khẩn trương xây dựng, nhân rộng các mô hình sản xuất thanh long an toàn (GAP), trước mắt, tập trung triển khai tại những vùng trọng điểm trồng loại cây này trong tỉnh.

Ngăn chặn, hạn chế, tiến tới loại trừ những vi phạm theo các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm là cách mà Bình Thuận đang và sẽ thực hiện quyết liệt nhằm giữ vững uy tín, chất lượng hàng hóa, bảo vệ sản xuất, đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu những mặt hàng lợi thế của địa phương. Với đà phát triển từ năm nay, hy vọng xuất khẩu của Bình Thuận sẽ tăng trưởng nhanh, vững chắc hơn trong năm 2008 và những năm tiếp theo.

DƯƠNG HỒNG LÂM

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323