Dầu lên, tàu cá nằm bờ

Tàu nằm xếp lớp trên bờ - Ảnh: M. Thuận

Hàng ngàn ngư dân tại Bà Rịa - Vũng Tàu, địa phương có nghề cá phát triển nhất nước, đang lao đao, nợ nần ngày càng chồng chất. Chi phí cho mỗi chuyến đi biển tăng mạnh sau đợt điều chỉnh tăng giá dầu mới đây.

Không chỉ các chủ tàu mệt mỏi, đời sống của hàng loạt "bạn" - ngư dân làm việc trên tàu - cũng rơi vào cảnh khó khăn khi các chủ tàu quyết định đưa tàu lên nằm ụ...

Cá lên không theo kịp dầu

Cuối tháng mười một vừa qua, sau hơn hai tháng ra khơi, tàu đánh bắt xa bờ (ĐBXB) của gia đình ông Bí (TP Vũng Tàu) đã về bến với khoản lỗ hơn 100 triệu đồng. Sản lượng đánh bắt giảm mạnh do mưa bão liên tục, trong khi giá các loại cá đứng ở mức thấp, đẩy tàu vào chỗ thu không đủ chi. Ông Bí quyết định cho chiếc tàu cá này "đắp chiếu". Ông cũng cho biết sẽ cho bốn tàu ĐBXB còn lại nằm ụ sau khi các tàu này về bến. "Chi phí mỗi chuyến đi biển tăng mạnh, không chỉ dầu mà hầu hết các loại ngư cụ cũng đều leo thang. Tàu ra khơi càng lỗ, nợ nần trong ngân hàng càng chồng chất..." - ông Bí than thở.

Cặp tàu của anh Trần Văn Quân (xã Phước Tỉnh, Long Điền, Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng đã nằm bến thay vì tiếp tục đi một chuyến nữa vào giữa tháng chạp âm lịch tới. Theo anh Quân, với số lượng dầu mỗi chuyến đi biển lên 40.000 lít, chỉ riêng khoản tiền dầu cho cặp tàu này xấp xỉ 350 triệu đồng nếu tính theo mức giá dầu cũ (8.700 đồng/lít), chưa kể các khoản chi phí khác như tiền đá ướp, ngư cụ… Chuyến đi biển vừa rồi, sau khi bán sản phẩm và trừ các khoản chi phí, gia đình anh còn 40 triệu đồng. "Nếu lại tiếp tục đi chuyến tới, gia đình tui cầm chắc lỗ vốn, bởi chỉ riêng chi phí tiền dầu đã bị đội lên 60 triệu đồng do giá dầu vừa tăng thêm 1.500 đồng/lít..." - anh Quân nói.

Ngư dân đang trong vòng luẩn quẩn, đưa tàu đi biển sẽ đối diện với nguy cơ thua lỗ, còn để nằm bờ cũng dễ bị hư rồi lại tốn tiền. Theo anh Phạm Tính - trưởng Ban hải sản xã Phước Tỉnh và là chủ của hai chuyến tàu cá xa bờ, sau đợt giá dầu được nâng lên mới đây, chỉ riêng tại Phước Tỉnh đã có hơn 100 chiếc tàu ĐBXB được chủ tàu cho "trùm mền" nằm bờ. Nhiều hộ lo lắng sẽ không trụ lại được với nghề ĐBXB, như hàng loạt hộ khác đã buộc phải bán tàu trả nợ như ông Sang, ông Đức mới đây.

Theo anh Tính, chi phí dầu chiếm tỉ lệ rất cao trong giá thành sản phẩm hải sản đánh bắt, giá dầu vừa rồi tăng hơn 17% đã đẩy chi phí đánh bắt và giá thành sản phẩm tăng tương ứng... Trong khi đó, mức giá bán mực - loại sản phẩm giá trị nhất và quyết định đến thành bại của mỗi chuyến biển từ nhiều năm nay, hầu như không thay đổi, chỉ dao động 125.000-130.000 đồng/kg mực khô. Các loại cá khác chỉ nhúc nhích từ mức 5.000 đồng/kg lên... 5.200 đồng/kg, tăng khoảng 4%.

Khốn khó đời "bạn"

Hoạt động ĐBXB ngày càng khó khăn không chỉ ảnh hưởng đến những chủ tàu mà còn khiến đời sống của "bạn" càng thêm khốn đốn. "Nhiều năm ni theo tàu đi biển, chừ bỏ nghề biển cũng không biết làm nghề gì. Chứ đời "bạn" ngày càng bấp bênh quá. Lênh đênh trên biển nhiều tháng, làm quần quật nhưng lương ba cọc ba đồng như ri không đủ sống chứ làm răng mà có để giúp cho gia đình…", anh Nguyễn Hậu - một "bạn" từ Quảng Nam vào theo tàu nhiều năm nay - than thở. Theo anh Hậu, mặc dù làm quần quật ngày đêm và "đánh cược" mạng sống với biển nhưng mức lương của "bạn" chỉ khoảng 2,5 triệu đồng/tháng".

Ông Thanh - một ngư dân kỳ cựu ở xóm Chùa Mỏ (Phước Tỉnh) - cho biết vào những năm trước, khi hoạt động ĐBXB còn ăn nên làm ra, chủ tàu và các "bạn" theo tàu thường thực hiện ăn chia theo nhiều hình thức. Chẳng hạn, sau mỗi chuyến biển, khoản lợi nhuận sẽ được chia cho chủ tàu và "bạn" theo thỏa thuận ban đầu. Hoặc việc ăn chia tính theo tổng doanh thu mỗi chuyến biển. Việc tổ chức ăn chia này được xem là một hình thức khuyến khích các "bạn" gắn bó với tàu và làm việc tốt để có thu nhập cao.

Tuy nhiên, một vài năm gần đây, sau hàng loạt chuyến tàu ĐBXB trở về bị thua lỗ và "bạn" chẳng được chia đồng nào, các "bạn" chỉ còn được hưởng lương tháng. Nhưng việc nhận lương tháng cũng không dễ dàng vì số tàu ĐBXB làm ăn thua lỗ ngày càng nhiều, chủ tàu cứ khất lần khất lữa khiến đời sống của "bạn" thêm khó khăn.

Ai cũng… khổ

Giá cá tăng không kịp giá dầu, ngư dân luôn đối mặt thua lỗ sau mỗi chuyến đi biển - Ảnh: M.T.

Ông Trần Hoa - chủ bốn chiếc tàu ĐBXB - thừa nhận gánh nặng cơm áo gạo tiền đang gây rất nhiều khó khăn cho các "bạn" tàu trong điều kiện vật giá leo thang, chủ tàu làm ăn thua lỗ. "Nhiều chuyến đi biển, dù bị thua lỗ hàng trăm triệu nhưng chủ tàu cũng phải cắn răng kiếm tiền trả lương cho "bạn" để giữ chân họ.

Nếu không sẽ chẳng có "bạn" nào theo tàu cho những chuyến biển kế tiếp…" - ông Hoa nói. Đây cũng là lý do mà nhiều ngư dân chọn giải pháp cho tàu nằm bờ, khi chưa kiếm đủ tiền dầu, đá và tiền lương cho "bạn".

Anh Minh - một "bạn" tàu và là lao động chủ lực của gia đình với ba đứa con còn nhỏ - thừa nhận nếu nhiều tàu ĐBXB đồng loạt lên nằm ụ, nhiều "bạn" từng bám biển nhiều năm như anh cũng sẽ gặp khó khăn. "Dù ít dù nhiều thì mỗi chuyến biển tui cũng đem về cho vợ con một khoản tiền đủ để sống tạm. Chứ nếu nhiều tàu lên ụ, không được đi biển nữa, tới đây tui cũng chưa biết làm nghề gì để nuôi gia đình…" - anh Minh lo lắng nói.

MỄ THUẬN - ĐÌNH PHÚC

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323