Xuất khẩu thủy sản vào thị trường Nhật Bản: Phải biết làm mới sản phẩm

Muốn thâm nhập thành công thị trường Nhật, các doanh nghiệp phải luôn biết làm mới sản phẩm của mình. Trong ảnh: Chế biến hàng hải sản ăn liền xuất đi thị trường Nhật Bản tại Công ty cổ phần Hải Việt. Ảnh: Huỳnh Liên

Với mức tiêu thụ thủy sản theo đầu người cao nhất thế giới, Nhật Bản là thị trường tiềm năng lớn cho ngành chế biến thủy sản xuất khẩu nước ta. Tuy nhiên, lâu nay các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa khai thác hết tiềm năng vào thị trường này.

CHƯA NẮM BẮT HẾT THỊ HIẾU NGƯỜI TIÊU DÙNG

Theo thống kê, hiện Việt Nam xếp hàng thứ 7 trong tốp 10 nước có sản lượng thủy hải sản xuất khẩu vào Nhật Bản (khoảng 120.000 tấn/ năm); giá trị kim ngạch xếp hàng thứ 6 (khoảng 800 triệu USD). Nhật Bản là thị trường lớn thứ 2 của thủy sản Việt Nam sau thị trường EU, với tỷ trọng 21,1 % tổng sản phẩm thủy sản xuất khẩu của Việt Nam. Riêng Bà Rịa- Vũng Tàu, mỗi năm, lượng hàng thủy hải sản xuất khẩu vào Nhật Bản chiếm khoảng 40% tổng sản lượng xuất khẩu. Có nhiều doanh nghiệp (DN) xuất khẩu thủy hải sản vào thị trường Nhật Bản với tỷ trọng chiếm đến 80-90% sản lượng làm ra. Điển hình là Công ty cổ phần Hải Việt, những năm trước đây, tỷ trọng xuất khẩu vào Nhật Bản của công ty này chiếm đến 95% tổng sản lượng (hiện nay chiếm 75%) chế biến hàng năm. Công ty cổ phần chế biến xuất nhập khẩu thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu (Baseafood) sản lượng hải sản xuất vào thị trường Nhật chiếm khoảng 50%, với hơn 11 triệu USD...

Tuy nhiên, theo ông Yoshinori Hino, chuyên viên cao cấp Trung tâm hỗ trợ xuất khẩu, Cục xúc tiến Thương mại, cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), còn nhiều mặt hàng tiềm năng có thể vào thị trường Nhật Bản mà các doanh nghiệp (DN) Việt Nam nói chung, Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) nói riêng chưa khai thác được. Nguyên nhân, theo ông Yoshinori Hino là các DN Việt Nam chưa thực sự chú trọng nghiên cứu để nắm bắt được khẩu vị của người tiêu dùng Nhật Bản từ đó có chiến lược sản xuất hàng cho phù hợp.

Ông Yoshinori Hino cho biết thêm, ở mỗi thời điểm, người Nhật cũng có những thay đổi về thị hiếu tiêu dùng. Ví dụ, hiện tại, giới trẻ Nhật Bản ít có thói quen dùng những món ăn truyền thống của người Nhật, những món ăn chủ yếu được chế biến từ các loài thủy hải sản như: tôm, cá ngừ, cá thu… mà chuyển sang những món ăn nhanh theo kiểu châu Âu. Nhưng ở một thời điểm khác, người Nhật lại có sở thích sử dụng những con tôm cỡ lớn, tôm chân trắng… Thói quen tiêu dùng của khách hàng không chỉ là nguồn khai thác mà còn là nguồn cảm hứng sáng tạo chế biến cho các nhà sản xuất. Nó làm cho thị trường mới mẻ, hấp dẫn. Khai thác được yếu tố này thì doanh nghiệp mới phát triển lâu dài, bền vững.

NHỮNG RÀO CẢN KỸ THUẬT CẦN PHẢI VƯỢT QUA

Theo nhận định, Việt Nam đã khá thành công trong xuất khẩu thủy sản với giá trị kim ngạch xuất khẩu lên đến 3,4 tỷ USD/năm. Trong đó có những thị trường rất khó tính như: châu Âu, Nhật Bản, Mỹ…. Tuy nhiên, vẫn còn những rào cản kỹ thuật từ phía Nhật Bản mà các DN Việt Nam chưa vượt qua được. Về sản xuất, từ khâu nuôi trồng, đánh bắt đến chế biến, nhìn chung công nghệ của Việt Nam vẫn còn hạn chế. Khâu tổ chức vùng nuôi, ao nuôi vẫn phát triển tự phát, manh mún, không được quy hoạch bài bản, dẫn đến môi trường nuôi trồng không an toàn, việc quản lý chất lượng còn rất khó khăn. Trong đánh bắt, công nghệ bảo quản sản phẩm sau khai thác còn lạc hậu, ý thức người nuôi trồng, đánh bắt chưa cao, nhiều người vẫn dùng những hóa chất không an toàn để bảo quản sản phẩm…

Ông Yoshinori Hino chứng minh: “đã có những lô hàng Việt Nam vi phạm các tiêu chí dư lượng thuốc kháng sinh trong luật vệ sinh an toàn thực phẩm của Nhật, chính vì vậy nhiều lô hàng đã bị ách lại trước khi xuất khẩu”. Ông Yoshinori Hino cũng khẳng định, các DN Việt Nam chỉ cần vượt qua được các rào cản kỹ thuật, tuân thủ đúng những quy định trong luật Thương mại của Nhật Bản thì sẽ thành công.

Trên thực tế, từ năm 2007, các DN chế biến và xuất khẩu thủy sản BR-VT đã tăng cường kiểm soát chặt chẽ chất lượng nguyên liệu đầu vào. Có đơn vị đã đầu tư thiết bị đo lường, kiểm tra các hóa chất, kháng sinh cấm trong nguyên liệu; không thu mua nguyên liệu chứa tạp chất và kháng sinh cấm… Tuy nhiên, theo ý kiến của các DN chế biến thủy sản xuất khẩu, để thực sự có nguồn nguyên liệu sạch, phục vụ chế biến, đòi hỏi người nuôi trồng thủy sản phải áp dụng quy trình nuôi được quốc tế công nhận; Thực hiện mô hình liên kết giữa các thành phần trong chuỗi sản xuất chế biến, tiêu thụ thủy sản, trong đó DN chế biến giữ vai trò then chốt là một xu hướng cần triển khai. Nếu thực hiện theo mô hình này nguyên liệu sẽ được kiểm soát liên hoàn từ con giống, thức ăn, thuốc điều trị bệnh đến khi trở thành nguyên liệu phục vụ chế biến.

Thị trường Nhật Bản còn rất tiềm năng, song muốn thâm nhập thành công vào thị trường này không chỉ cần sự nỗ lực của riêng các nhà chế biến mà cần phải có sự phối hợp tốt của các nhà cung cấp nguyên liệu.

Thu Thảo

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323