Thủy sản xuất khẩu: Khủng hoảng nguyên liệu

Trong khi nguồn tôm nguyên liệu đang thiếu trầm trọng thì nguồn cá da trơn lại ứ đọng vì không có đầu ra. Mặc dù đang “thừa mứa”, nhưng sự thiếu hụt nguồn cá nguyên liệu trong tương lai dường như đã được báo trước…

Tôm nguyên liệu: Thiếu hụt nghiêm trọng

Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký Vasep: Trong thời gian tới cá tra, basa vẫn còn nhiều “cửa” ở thị trường thế giới. “Tình hình nguyên liệu tôm đang có những biến động đầy khó khăn”- Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) dự báo như vậy vào ngày 6/6. Ông Hòe cho biết, sản lượng tôm hiện nay chỉ đáp ứng được 30-40% nhu cầu của các doanh nghiệp (DN) chế biến xuất khẩu trong nước.

Chẳng hạn, tại tỉnh Sóc Trăng hiện nay mới chỉ có 32.000 ha/60.000 ha diện tích nuôi tôm của tỉnh này có thả tôm. Trong số 32.000 ha thả tôm thì có 10.000 ha tôm bị chết vì dịch bệnh. “Mọi năm, khi tôm chết thì người dân thả lại; riêng năm nay thì không, vì không biết thị trường đầu ra thế nào. Và đây cũng là tình hình chung của các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long”- Ông Hòe nói.

Theo các chuyên gia, sở dĩ người dân không biết đầu ra thế nào là do thị trường thế giới hiện đang có xu hướng chuộng tôm thẻ chân trắng thay vì tôm sú như trước đây. Trong khi đó, từ trước đến nay hầu hết diện tích nuôi tôm tại Việt Nam là tôm sú.

Vì vậy, nếu tiếp tục nuôi tôm sú, người dân và cả các DN chế biến, xuất khẩu e sẽ không cạnh tranh lại với tôm thẻ chân trắng từ các nước bởi ưu thế về giá. Trước đây, vì lo ngại về dịch bệnh nên nhiều nước không nuôi hoặc nuôi cầm chừng loại tôm thẻ chân trắng, song những năm gần đây tình hình đã đổi khác, nhiều nước đang phát triển mạnh việc nuôi loại tôm này.

Bên cạnh đó, vì những tiến bộ kỹ thuật nên kích cỡ của tôm thẻ chân trắng nuôi cũng được nâng cao ở mức 24-25 con/kg thay vì khỏang 100 con/kg như trước đây. Và đó cũng là lợi thế mới của tôm thẻ chân trắng.

Ông Hòe cũng cho biết, tại Việt Nam, tôm thẻ chân trắng mới được cho phép nuôi phổ biến từ năm 2006, nhưng với các yêu cầu nghiêm ngặt như phải nuôi trong trang trại và sản xuất quy mô lớn, có sự kiểm soát chặt chẽ về dịch bệnh…

Đến nay, việc nuôi tôm thẻ chân trắng đã xuất hiện tại một số địa phương ở miền Bắc, miền Trung và ĐBSCL, song vì phải phụ thuộc vào nguồn tôm giống từ nước ngoài nên số lượng còn rất hạn chế. Vì vậy chưa thể có ngay được một lượng tôm thẻ chân trắng như mong muốn.

Cá không có “đường bơi”

Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký Vasep: Trong thời gian tới cá tra, basa vẫn còn nhiều “cửa” ở thị trường thế giới. Vấn đề là DN làm thế nào để tiếp cận nguồn vốn để duy trì sản xuất. Vào mùa hè này lượng giao dịch với thị trường thế giới giảm nhưng sẽ tăng trở lại từ khoảng tháng 9 trở đi và giá cả cũng tăng lên. Dự tính, kim ngạch xuất khẩu cá da trơn của VN trong năm 2008 đạt 1,2 tỷ USD, tăng khoảng 200 triệu USD so với năm 2007. Tại các tỉnh ĐBSCL, một lượng lớn cá da trơn nguyên liệu đã quá lứa nhưng vẫn chưa có đầu ra. Tại cuộc họp của các DN thành viên Vasep diễn ra ngày 5/6, không ít các DN bày tỏ sự băn khoăn vì cả DN và người nuôi cá đều rơi vào vòng luẩn quẩn: Khi nguồn cung dư thừa, DN hạ giá mua nhưng người nuôi vẫn “găm hàng” với hy vọng đợi giá lên.

Nhưng càng “găm”, người nuôi càng chịu gánh nặng chi phí thức ăn và chất lượng cá giảm vì quá lứa và vì cho ăn cầm chừng bằng loại thức ăn kém chất lượng. Đến một lúc gánh hết nổi, các chủ lồng cá ồ ạt bán ra, càng bán giá càng thấp. Mặc dù giá xuống rất thấp nhưng DN vẫn không thể “ôm” hết vì thiếu tiền.

Sau quyết định hỗ trợ các DN vay 1.000 tỷ đồng để mua cá của Chính phủ, tình hình tiêu thụ nguyên liệu cá tại ĐBSCL có ấm lên. Song theo nhiều DN, đó mới chỉ là tác động tâm lý. Vì rằng, các DN hiện mới chỉ bắt đầu tiếp cận với nguồn vốn, và để có những chuyển biến thật sự còn phải có thời gian khoảng một vài tháng tới.

Mặt khác, nhiều DN hiện vẫn còn dè dặt trong việc tiếp cận với nguồn vốn này bởi không có điều kiện thế chấp, trong khi vốn vay không có sự ưu đãi về lãi suất. Thêm vào đó, nếu sử dụng nguồn vốn vay này, DN bắt buộc phải mua cá nguyên liệu với mức giá sàn (13.500 đồng/kg) nên không chủ động theo thị trường.

Các DN cũng cho rằng, lượng vốn trên nếu được sử dụng hết cũng mới chỉ giúp giải tỏa nguồn cá ứ đọng trong dân chứ không đảm bảo sẽ phục hồi về giá (ở mức 16.000 đồng/kg) như trước đây, bởi điều đó còn phụ thuộc vào chất lượng cá, trong khi vào mùa hè nhu cầu tiêu thụ cá tại các thị trường lớn đang có dấu hiệu chững lại.

“Điều lo lắng nhất hiện nay là nếu tình hình giá cả không được cải thiện, người dân sẽ bỏ nuôi cá thì nguy cơ thiếu nguyên liệu trong thời gian tới là không thể tránh khỏi”-Ông Hòe lo lắng nói.

Đại Dương

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323