Vì sao DN từ chối vay vốn mua cá tra?

Người nuôi cá tra ở ĐBSCL mỏi mòn chờ DN đến thu mua cá. Ảnh: Công Tuấn

Nhiều doanh nghiệp cam kết bảo đảm tiêu thụ cá tra nguyên liệu quá lứa nhưng đến nay mới chỉ có một vài đơn vị tiến hành thu mua

Gần 10 ngày qua, các doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản ở đồng bằng sông Cửu Long than thiếu vốn mua cá tra còn tồn đọng trong dân. Thế nhưng sau khi Ngân hàng Nhà nước quyết định “bơm” 1.000 tỉ đồng cho vay, đến nay cũng chỉ có khoảng 10% trong số này được DN vay. Vì sao có hiện tượng này?

Vốn phân bổ ít, lãi suất cao

Mới đây, trong cuộc họp với UBND TP Cần Thơ, 7 DN đều khước từ nguồn vốn vay phân bổ. Trong đó, có hai nguyên nhân chính: lãi suất 18%/năm là quá cao (một số DN cho biết hiện họ vay chỉ 15%/năm); số khác cho rằng không thiếu vốn. Trên thực tế, các địa phương cũng làm chưa tốt việc phân bổ nguồn vốn này. Cụ thể là Công ty TNHH Thiên Mã (Cần Thơ), một DN có quy mô lớn nhất, nhì của tỉnh, mỗi ngày thu mua từ 120 - 140 tấn cá tra của các hộ dân với giá 14.200 đồng/kg nhưng chỉ được phân bổ vay 6 tỉ đồng.

Số tiền này quá ít, không thể giải quyết cơ bản nguồn vốn nên DN này quyết định không vay. Giải thích trường hợp này, ông Hà Hồng Ngọc, Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại Cần Thơ, cho biết: Công ty Thiên Mã đăng ký vay 100 tỉ đồng, nhưng một ngân hàng đã cho vay dư nợ 40 tỉ đồng. DN lại không đủ tài sản bảo đảm để vay tiếp. Bên cạnh đó, cũng có nhiều DN cho rằng vốn phân bổ ít DN không thể xoay trở tình thế nên tốt nhất là không vay.

Thực tế, nhiều DN kêu thiếu vốn với mong mỏi được “ưu đãi” lãi suất. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát giải thích: VN đã gia nhập WTO, nếu ngân hàng cho DN vay vốn ưu đãi thì nguy cơ bị nước ngoài kiện bán phá giá là rất cao. Bên cạnh đó, một vấn đề đáng lo hiện nay là số liệu thống kê của các địa phương “choảng nhau – bất nhất”.

Chưa thể khẳng định con số chính xác cá tra tồn đọng trong ao nuôi của dân là 150.000 tấn hay 200.000 tấn vì ở nhiều địa phương, không có người làm công tác thống kê! Tại Tiền Giang, số liệu báo cáo còn tồn đọng 30.000 tấn nhưng mới qua số lượng đăng ký bán của năm hộ nuôi, con số này đã hơn 15.000 tấn.

Chưa mặn mà thu mua

Đối với một số DN đủ điều kiện được vay vốn thì không phải DN nào cũng thực hiện ngay việc thu mua cá tra nguyên liệu quá lứa trong dân. Một lãnh đạo UBND huyện Thốt Nốt – Cần Thơ cho biết: Diện tích nuôi cá tra của huyện là 600 ha. Sản lượng khoảng 150.000 – 180.000 tấn. Hiện còn tồn 40.000 tấn cá quá cỡ (hơn 1 kg/con). Giá thành nuôi cá hiện nay 15.000 đồng - 16.000 đồng/kg, nhưng chỉ bán được từ 13.800 đồng – 14.200 đồng/kg.

Chỉ tính nuôi 100 tấn, người nuôi đã lỗ 200 triệu đồng. Hiện tại, đã có 7 DN chế biến thủy sản xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Cần Thơ đủ điều kiện được vay 500 tỉ đồng thu mua cá tra, cá ba sa của nông dân. Các DN đã cam kết bảo đảm tiêu thụ 20.000 tấn cá tra quá lứa. Song, ông Nguyễn Hữu Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Cần Thơ, cho rằng để cam kết trở thành hiện thực, các DN cần đẩy nhanh tiến độ thu mua cá tra nguyên liệu, nhất là số lượng cá tra quá lứa đang tồn đọng trong dân với giá thỏa đáng.

Tại An Giang, số cá quá lứa tồn đọng là 20.000 tấn, gần ngưỡng là 10.000 tấn. Các DN chế biến xuất khẩu thủy sản An Giang cũng cam kết thu mua hết 30.000 tấn cá tra quá lứa thịt đỏ trong dân với giá sàn 13.800 đồng. Trong tổng số 200 tỉ đồng/1.000 tỉ đồng, UBND tỉnh An Giang đã phân bổ 80 tỉ đồng cho Công ty Cổ phần Nam Việt để mua khoảng 5.000 tấn cá; Công ty Agifish: 40 tỉ đồng mua 2.500 tấn cá; Công ty Cửu Long, Công ty Afasco và Công ty Cổ phần Việt An, mỗi đơn vị 15 tỉ đồng để mua 1.000 tấn cá tra nguyên liệu quá lứa... Tuy nhiên, đến ngày 10-6, chỉ có Agifish triển khai thu mua cá trong dân.

Vì sao các DN vay vốn chưa thu mua ngay? Nhiều DN giải thích là do họ cần phải có thời gian chuẩn bị. Tuy nhiên, qua tìm hiểu của chúng tôi, có cả hiện tượng DN đang kẹt đầu ra vì các hợp đồng xuất khẩu đã ký theo kế hoạch trong khi nguồn nguyên liệu dự trữ vẫn còn nhiều nên chưa vội thu mua.

Cần đa dạng nguồn vốn

Nhiều tỉnh, thành khu vực ĐBSCL kiến nghị: Ngân hàng Nhà nước nên sớm thông báo hạn ngạch và lãi suất cho vay phù hợp để các DN yên tâm vay vốn thu mua cá tra tồn đọng trong dân. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các DN, người nuôi cá tra tiếp cận được với các nguồn vốn từ các ngân hàng chứ không nhất thiết chỉ vay tại một ngân hàng như hiện nay.

Bên cạnh đó, ngành NN-PTNT nên rà soát lại diện tích, nhà máy chế biến; tăng cường mối liên kết giữa DN, người nuôi, ngân hàng để ổn định thị trường nguyên liệu, bảo đảm vụ nuôi cá tra nguyên liệu tiếp theo.

THANH HÙNG - ÂU DƯƠNG

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323