Có nên nhập khẩu nguyên liệu thủy sản?

Người nuôi khốn đố vì cá không tiêu thụ được thì VASEP lại đề xuất phương án giảm thuế nhập khẩu nguyên liệu thủy sản. Ảnh: N.TRINH

Trong khi nguồn thủy hải sản trong nước như cá tra, cá ba sa, tôm... dư thừa, chưa bán được thì Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản VN (VASEP) vừa có văn bản đề xuất phương án nhập khẩu 1 - 2 tỉ USD nguyên liệu thủy sản/năm

Phóng viên: Thực hư của văn bản đề xuất nhập khẩu từ 1 - 2 tỉ USD nguyên liệu/năm và kiến nghị Chính phủ cho phép áp dụng thuế nhập khẩu thống nhất 0% hoặc 0,5% là như thế nào, thưa ông?

- Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP: Đây chỉ là kế hoạch phát triển xuất khẩu ngành thủy hải sản, để có được con số trên không phải ngay thời điểm này mà là cho những năm sau đó. Hiện nay, thuế nhập khẩu nguyên liệu thủy hải sản là 25% thì không có chuyện nhập nguyên liệu để chế biến hàng xuất khẩu.

Tuy nhiên, lâu nay các doanh nghiệp (DN) chế biến thủy sản trong nước vẫn nhập nguyên liệu trị giá khoảng 250 triệu USD/năm theo kiểu tạm nhập tái xuất để được hưởng thuế suất 0%. Muốn được hưởng mức thuế này, các DN phải chứng minh sự hao hụt sản lượng qua quá trình chế biến khiến các DN gặp nhiều khó khăn.

Vì vậy, khi Chính phủ cho phép nhập khẩu nguyên liệu với mức thuế bằng 0% hoặc 0,5% sẽ tạo điều kiện cho DN nhập khẩu nguyên liệu để chế biến hàng xuất khẩu. Còn nếu vẫn giữ nguyên mức thuế như hiện nay là 25%, thì không DN nào dám nhập nguyên liệu và dĩ nhiên con số 1 - 2 tỉ USD nhập khẩu nguyên liệu cũng không có.

Ông có thể nói rõ hơn các loại nguyên liệu cần nhập khẩu?

- Nhiều thứ lắm, như tôm, cá, mực, cua, ghẹ, nghêu, sò, ốc, hến... (!?)

Những nguyên liệu trên không thiếu từ nguồn cung trong nước; thậm chí như thời điểm hiện tại, cá tra, cá ba sa còn tồn đọng với số lượng lớn. Việc nhập khẩu như trên chẳng khác gì “chở củi về rừng”, người nuôi trồng đang khó khăn vì nguyên liệu không được tiêu thụ hết nay lại chồng chất những khó khăn, ông nghĩ sao?

- Không phải thứ gì cũng nhập. Việc nhập nguyên liệu nào sẽ được Chính phủ cân nhắc để không ảnh hưởng đến quyền lợi của người nuôi trồng. Cá tra, cá ba sa đang là vấn đề nóng thì chắc chắn Chính phủ sẽ không cho nhập. Giá nguyên liệu thế giới cũng theo thị trường, không rẻ hơn trong nước nên các DN chỉ nhập khẩu những nguyên liệu mà trong nước không có như cá minh thái, cá tuyết, cá hồi, tôm nước lạnh... hoặc có nhưng không đủ cung cấp để chế biến hàng xuất khẩu.

Tôm sú là thế mạnh của nước ta nhưng DN vẫn phải nhập thêm để giải quyết nguồn hàng trong nước không đáp ứng đủ về kích cỡ, hoặc vào thời điểm sản lượng thiếu hụt. Năm nay còn phải nhập nguyên liệu tôm thẻ (không phải thế mạnh của VN), vì thế giới đang chuộng mặt hàng này do có mức giá thấp hơn tôm sú đến vài chục cents/kg. Tương tự, nghêu, sò, ốc cũng không đủ đáp ứng. Các DN còn phải nhập mực từ Bắc Phi, Nam Mỹ để chế biến hàng xuất khẩu.

Như vậy có thể thấy rõ, hiện nay vấn đề quan trọng cần làm là DN nên kết hợp với người nuôi trồng thủy hải sản để xây dựng vùng nguyên liệu bảo đảm chất lượng và phát triển bền vững thay vì nhập khẩu nguyên liệu thủy sản, trước mắt chỉ có lợi cho DN chế biến.

- Việc đầu tư phát triển nguồn nguyên liệu trong nước đương nhiên phải làm, nhưng không thể cái gì cũng làm cùng lúc sẽ không đạt hiệu quả do điều kiện trong nước chưa cho phép. Người nuôi trồng thủy hải sản phần lớn còn hoạt động ở quy mô nông hộ, quảng canh; muốn liên kết giữa DN - người nuôi trồng - nhà khoa học phải tiến hành từng bước. Đối với các mặt hàng thủy hải sản đánh bắt xa bờ lại càng khó khăn vì phải đối mặt với nhiều rủi ro khiến DN không tự tin thực hiện. Trường hợp đầu tư cho ngư dân càng khó hơn, do ngư dân không muốn lệ thuộc DN. Bên cạnh đó, khâu quản lý còn thiếu tính thống nhất...

Không nên nhập khẩu nguyên liệu

Ông Nguyễn Việt Thắng, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, Chủ tịch Hội Nghề cá VN, nhận định: Nhà nước đã tạo điều kiện cho các DN chế biến thủy hải sản nhập nguyên liệu dưới dạng tạm nhập tái xuất với mức thuế 0% để giải quyết trong những thời điểm khó khăn về nguyên liệu trong nước. Nếu chấp thuận đề xuất giảm thuế nhập khẩu nguyên liệu thủy hải sản xuống còn 0%- 0,5% là tạo điều kiện cho DN chuyển hướng sang nhập khẩu nguồn nguyên liệu có lợi nhất cho họ, bỏ mặc nguồn nguyên liệu trong nước. Điều này không những gây khó khăn cho người nuôi trồng mà còn ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế về vùng quy hoạch, phát triển ngành sẽ gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, nên tập trung giải quyết việc tiêu thụ nguồn nguyên liệu trong nước chứ không nên nhập khẩu nguyên liệu.

NGUYỄN HẢI - L.Giang

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323