Xuất khẩu thủy sản chạy đua cán đích 4,25 tỷ USD

Mặc dù ảnh hưởng do tình hình kinh tế khó khăn nhưng xuất khẩu thủy sản tiếp tục tăng tốc. Tháng 7-2008, các doanh nghiệp chế biến xuất được trên 136.000 tấn thủy sản các loại, đạt kim ngạch gần 476 triệu USD. Đây là tháng có mức tăng trưởng cao nhất trong 3 năm qua về sản lượng lẫn giá trị, tạo đà cho xuất khẩu thủy sản về đích.

Thời điểm tăng tốc

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết 7 tháng đầu năm 2008 xuất khẩu thủy sản cả nước đạt khoảng 2,388 tỷ USD, tăng 20% so cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, sản phẩm tôm đông lạnh chiếm 32,8%; cá tra- ba sa chiếm 31,9%; còn lại là các loại thủy sản khác. Thị trường Nga tiếp tục thu hút nhiều doanh nghiệp tập trung làm hàng xuất khẩu. Riêng tháng 7- 2008, kim ngạch xuất khẩu cá tra, ba sa vào Nga tăng đến 64 lần so tháng 7 năm ngoái.

Bên cạnh đó, thị trường Ukraina tạo bước đột phá mới cho cá tra, ba sa khi giá trị xuất khẩu tháng 7 đạt trên 22 triệu USD; tăng 200% so cùng kỳ. Các thị trường khác như EU, Nhật, Hàn Quốc… vẫn tăng trưởng đều đặn.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực VASEP lạc quan, với tình hình hiện nay thì mục tiêu xuất khẩu 4,25 tỷ USD trong năm 2008 có thể đạt được. Thuận lợi cơ bản là thời điểm cuối năm nhu cầu tiêu thụ thủy sản ở các nước tăng mạnh.

Mới đây, Bộ Thương mại Hoa Kỳ vừa xóa mức thuế chống bán phá giá đối với 3 doanh nghiệp là Công ty East Sea Seafoods Joint Venture (ESS); Công ty TNHH thực phẩm QVD Đồng Tháp và Công ty cổ phần Việt An đã tạo thêm cơ hội để các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu.

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lương Lê Phương, 5 doanh nghiệp ở ĐBSCL gồm: Nam Việt, Agifish, Hùng Vương, Vĩnh Hoàn và Cafatex vừa ngồi lại với nhau đi đến thống nhất sẽ liên kết để nâng giá xuất khẩu cá tra, ba sa lên 5% trên thị trường thế giới nhằm đẩy giá nguyên liệu tăng lên. Đây có thể xem là mức giá sàn để áp dụng cho các doanh nghiệp xuất sản phẩm ra bên ngoài, tránh tình trạng cạnh tranh bán giá thấp.

Cũng theo ông Phương, dự kiến tháng 10 tới, Bộ NN-PTNT sẽ tổ chức đoàn doanh nghiệp sang Nga để xúc tiến thương mại, đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản vào dịp lễ Noel và Tết dương lịch. Ông Lý Văn Thuận, Tổng Thư ký Hội Chế biến thủy sản Cà Mau cho biết: “Hiện tại, 30 nhà máy đang tập trung sản xuất để tăng tốc những tháng cuối năm. Cố gắng hoàn thành mục tiêu xuất khẩu 660 triệu USD về thủy sản theo kế hoạch đề ra”.

Nỗi lo thiếu nguyên liệu

Theo các doanh nghiệp, có 3 vấn đề thách thức đối với xuất khẩu thủy sản từ nay đến cuối năm là “vốn, điện và nguyên liệu”. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại bố trí đủ vốn và có cơ chế linh hoạt cho doanh nghiệp vay vốn thu mua chế biến cá tra, ba sa. Chỉ đạo Tập đoàn Điện lực có kế hoạch, đảm bảo cung cấp điện ổn định để doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất thủy sản xuất khẩu.

Riêng nguyên liệu đang là mối lo lớn nhất hiện nay. Bộ NN-PTNT thừa nhận, sau thời gian khủng hoảng kéo dài khiến người nuôi cá tra, ba sa ở ĐBSCL lỗ nặng. Nhiều hộ không còn khả năng duy trì nuôi lại, vì thế khả năng sang quý 4-2008 sẽ thiếu cá nguyên liệu.

Ông Phan Văn Danh, Chủ tịch Hiệp hội nghề nuôi và chế biến thủy sản An Giang cho rằng: “Khảo sát thực tế có khoảng 20% - 30% số hộ “treo hầm” vì kiệt sức! Chúng tôi rất lo ngại tình trạng thiếu cá vào cuối năm, tuy nhiên chưa có giải pháp khắc phục”.

“Theo VASEP, nhập nguyên liệu không phải là “chở củi về rừng” không ảnh hưởng sản xuất trong nước. Nguyên nhân là do giá nguyên liệu trong nước luôn thấp nên doanh nghiệp sẽ ưu tiên mua cho dân. Ông Doãn Tới, Tổng Giám đốc Công ty CP Nam Việt cho rằng, nếu xây dựng đề án phù hợp và phát huy tốt thế mạnh vùng nuôi cá tra, ba sa thì sẽ tăng thu thêm khoảng 400 triệu USD/năm. Dự kiến, đến năm 2010 riêng giá trị xuất khẩu cá tra, ba sa đạt khoảng 2 tỷ USD; năm 2013 đạt 3 tỷ USD; và năm 2016 khả năng tăng lên 4 tỷ USD”.

Tại Cà Mau, Sóc Trăng, Bạc Liêu… nhiều nhà máy chế biến tôm cũng phập phồng thiếu nguyên liệu vào thời điểm “tăng tốc”.

Theo Sở NN- PTNT Cà Mau, trong 7 tháng đầu năm, hầu hết các nhà máy chỉ chạy khoảng 50% - 60% công suất. Hiện tại, 251.000 ha tôm sú trong tỉnh do nuôi quảng canh kéo dài, thiếu đầu tư nên năng suất chẳng những không tăng mà có dấu hiệu chựng lại và nguy cơ sụt giảm.

Dự báo, quý 4-2008 lượng tôm nuôi thu hoạch không nhiều, thiếu cung cấp cho 30 nhà máy hoạt động. VASEP lên tiếng cảnh báo về nguồn thủy sản ven bờ đã cạn kiệt, các đội tàu đánh bắt xa bờ chưa phát huy hiệu quả khiến sản lượng khai thác dừng lại ở mức 2,1 triệu tấn/năm.

Riêng sản lượng tôm nuôi chỉ khoảng 350.000 tấn/năm, trong khi nhà máy chế biến thủy sản ra đời ào ạt. Theo VASEP, công suất các nhà máy chế biến thủy sản đông lạnh đã vượt 1,5- 1,7 triệu tấn thành phẩm mỗi năm, tương đương từ 4,5 - 5,1 triệu tấn nguyên liệu thủy sản. Tuy nhiên, tổng sản lượng nguyên liệu đủ tiêu chuẩn chế biến không đến 3,2 triệu tấn/năm (thiếu từ 1,3- 1,9 triệu tấn).

Giải bài toán này, VASEP có công văn gởi Bộ NN-PTNT “tăng cường nhập nguyên liệu thủy sản”. Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực VASEP: “Nếu chúng ta bỏ ra từ 1 - 2 tỷ USD mỗi năm để nhập nguyên liệu thủy sản từ các nước Bắc Âu, Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Nam Thái Bình Dương… có thể tăng kim ngạch xuất khẩu thêm từ 1,8 - 3,5 tỷ USD. Nhập nguyên liệu vừa giải quyết bài toán thiếu hụt trong nước, tăng công suất hoạt động cho nhà máy, tạo việc làm hàng chục ngàn lao động… Đặc biệt, không những đạt mục tiêu xuất khẩu 4,25 tỷ USD mà có thể nâng kim ngạch xuất khẩu thủy sản lên 6- 8 tỷ USD trong những năm tới”.

Cũng theo ông Dũng, nhập nguyên liệu để chế biến xuất khẩu là tầm nhìn lâu dài để đưa thủy sản Việt Nam vượt qua Thái Lan, Hoa Kỳ, Canada… trở thành cường quốc thứ 2 trên thế giới về chế biến và xuất khẩu thủy sản (chỉ sau Trung Quốc).

Thực tế những nước xuất khẩu hàng đầu như Trung Quốc, Hoa Kỳ… đều nhập nguyên liệu thủy sản. Vì vậy, VASEP đề xuất Chính phủ cho phép áp dụng thuế nhập khẩu bằng 0% hoặc 0,5% (giống như ở Thái Lan, Malaysia…) cho tất cả các loại nguyên liệu thủy sản.

Huỳnh Phú Trọng

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323