Chế biến thủy sản ở Bình Định: Thiếu nguyên liệu, yếu chuyên môn, công nghệ lạc hậu

Thời gian gần đây, ngành công nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu (CBTSXK) ở tỉnh Bình Định luôn ở trong tình trạng bấp bênh, thiếu ổn định. Những nguyên nhân mang tính then chốt dẫn đến thực trạng nói trên là do thiếu nguyên liệu, thiếu lao động, công nghệ lạc hậu...

* Những lực cản

Hiện nay các DN đang phải đối mặt với khó khăn lớn nhất là thiếu nguyên liệu sản xuất. Để các nhà máy CBTSXK của tỉnh hoạt động hết công suất phải cần đến trên 20.000 tấn nguyên liệu/năm. Trong khi đó, trung bình mỗi năm đội tàu khai thác của Bình Định khai thác được khoảng 100 ngàn tấn hải sản các loại, nhưng lượng sản phẩm bán cho các doanh nghiệp trong tỉnh chỉ khoảng 30.000 tấn, số còn lại chủ yếu tiêu thụ ngoài tỉnh. Nhưng với số lượng ít ỏi bán trong tỉnh cũng chỉ có khoảng 50% đủ chất lượng phục vụ cho chế biến xuất khẩu.

Nói riêng về tôm sú, với diện tích nuôi trên 2.000ha, sản lượng tôm thu hoạch khoảng 2.500 tấn/năm, nhưng không phải tất cả đều đảm bảo chất lượng phục vụ cho chế biến xuất khẩu. Vì vậy, đêå có đủ nguyên liệu hoạt động, trong thời gian qua các DN CBTSXK của tỉnh phải chấp nhận bỏ thêm chi phí để thu mua nguyên liệu ở các tỉnh khác về chế biến nhưng cũng không đủ để sản xuất. Bà Huỳnh Thị Lệ Thủy - Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm Xuất nhập khẩu Lam Sơn - cho biết: “Thị trường xuất khẩu hiện đang được cải thiện, chúng tôi đã thực hiện thành công nhiều lô hàng xuất khẩu trực tiếp sang các thị trường châu Âu. Tiếc là hiện nay nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến khan hiếm, chỉ đảm bảo cho nhà máy hoạt động chừng 50% công suất”.

Bên cạnh khó khăn về nguyên liệu, ngành công nghiệp CBTSXK của tỉnh còn gặp phải khó khăn về lao động. Nguồn nhân lực phục vụ hoạt động chế biến thủy sản ở tỉnh ta thiếu về số lượng, yếu về trình độ chuyên môn, tay nghề. Ông Mai Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Công ty CP đông lạnh Quy Nhơn, cho biết: “Hiện nay, để tuyển dụng được lao động có tay nghề cao, có thể vào làm việc ngay được là rất khó. Phần lớn người lao động sau khi tuyển dụng đều phải đào tạo mới có thể đảm bảo được công việc. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị”.

Ngoài ra, ngành CBTSXK của tỉnh ta vẫn còn những tồn tại, như công nghệ sản xuất chỉ đang dừng lại ở mức độ thấp, DN không đủ vốn để đầu tư trang bị thiết bị hiện đại theo yêu cầu thị trường; chưa có sự liên doanh, liên kết, hợp tác trong sản xuất và xuất khẩu đối với những sản phẩm mà tại địa phương có sẵn nguyên liệu; chưa xây dựng chiến lược phát triển thị trường… Chính những khó khăn lớn này tạo nên một cái vòng luẩn quẩn khiến cho các DN rơi vào hoạt động cầm chừng và làm cho bức tranh toàn cảnh của ngành công nghiệp CBTSXK của tỉnh không được sáng sủa cho lắm.

* Giải pháp phát triển

Nhằm đưa ngành CBTSXK tiếp tục tăng trưởng, tăng kim ngạch xuất khẩu cho địa phương, tỉnh ta đã đề ra kế hoạch phấn đấu đến năm 2010 kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 45 triệu USD, tăng 15 triệu USD so với năm 2008. Để đạt được mục tiêu này, đòi hỏi DN cũng như các ngành chức năng phải nỗ lực bằng nhiều động thái tích cực, phải tạo ra những bước đột phá mới.

Hiện nay, toàn tỉnh có 6 DN CBTSXK, với công suất chế biến đạt 9.000 tấn sản phẩm/năm. Từ đầu năm đến nay, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của tỉnh đạt 19 triệu USD, tăng 2,29% so với cùng kỳ năm 2007. Thị trường xuất hàng thủy sản của tỉnh chủ yếu ở các nước EU, Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc…

Theo các chuyên gia kinh tế, để ngành CBTSXK của tỉnh phát triển một cách ổn định và bền vững trong thời gian đến, cần phải có sự đầu tư dài hơi và đồng bộ, trong đó phải chú trọng từ khâu nguyên liệu. Để đảm bảo và chủ động nguồn nguyên liệu, hơn ai hết các DN phải tự tìm hướng đi cho mình. Hiện nay tỉnh ta đã quy hoạch và đầu tư cơ sở hạ tầng những vùng nuôi tôm công nghiệp tập trung ở Phù Mỹ, Quy Nhơn, Tuy Phước, Phù Cát, Hoài Nhơn, các DN có thể chủ động cùng người nuôi tôm lập kế hoạch tham gia các dự án này, cùng nhau hình thành những vùng nuôi tôm hiệu quả, lợi cả đôi bên. Mối quan hệ giữa DN và các chủ tàu đánh bắt xa bờ cũng vậy. Các DN có thể chủ động đặt vấn đề đầu tư thiết bị bảo quản và ký hợp đồng thu mua nguyên liệu lâu dài từ những tàu đánh bắt xa bờ trên địa bàn tỉnh. Nếu các DN làm được những điều này thì chắc chắn các nhà máy sẽ đủ nguyên liệu để hoạt động hết công suất và sản phẩm đạt chất lượng xuất khẩu cao.

Bên cạnh đó, để hoạt động ổn định, có hiệu quả, các DN cần tiếp tục đầu tư nâng cấp và mở rộng cơ sở sản xuất, từng bước đổi mới công nghệ thiết bị, nghiên cứu và đổi mới sản phẩm, mở rộng chủng loại và tăng tỉ trọng các mặt hàng thủy sản có giá trị gia tăng, đồng thời nắm bắt các thông tin kinh tế, khoa học kỹ thuật, pháp luật về xuất nhập khẩu...

Ngọc Thái

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323