Khánh Hòa: Nuôi trồng thủy sản trên đầm Nha Phu - Tiếc thuở vàng son

Nhổ mạnh cái cọc nuôi vẹm cắm giữa đầm Nha Phu lên, ông Phạm À, thôn Tân Đảo, xã Ninh Ích, huyện Ninh Hòa (Khánh Hòa) rầu rầu: “Nhìn coi, cả một cọc dài 2 mét, chỉ còn đôi ba con vẹm nhỏ. Số vẹm con này rồi cũng chỉ lớn được bằng đầu ngón tay cái là “rụng đáy”, chết thôi…”.

Đã hơn 1 năm nay, kể tháng 2/2009, khi vẹm xanh trên đầm Nha Phu chết hàng loạt, với tỷ lệ chết đến 95%, thiệt hại ước tính hàng chục tỷ đồng, thì hầu như con vẹm xanh đã không thể hồi sinh ở vùng đầm vốn nổi tiếng về tính đa dạng sinh học biển này…

Ngồi buồn trên bờ đầm Nha Phu, nhìn ra mặt đầm mênh mông nước, lô nhô những cọc vẹm, ông Phạm À “ôn cố”: Từ năm 2002, ông là một trong 3 người đầu tiên góp phần gầy dựng nên phong trào nuôi vẹm xanh ở đây. Ngày đó, Viện Hải dương học Nha Trang bắt đầu triển khai mô hình phát triển nguồn lợi vẹm xanh trên đầm Nha Phu, bằng việc đưa về đây 240 kg giống lấy từ Thừa Thiên Huế để vận động bà con nuôi và nhân giống. Được cán bộ Trung tâm khuyến ngư tỉnh vận động, ông Phạm À đã làm tổ trưởng của tổ tiên phong gồm 3 người đi đầu nuôi và nhân giống vẹm xanh ở đầm Nha Phu. Sau một năm nuôi vẹm, cả tổ thu lãi 30 triệu đồng, mỗi người được chia 10 triệu. Từ số vẹm ban đầu này, giống vẹm đã được nhân ra và phát triển thành nghề nuôi trồng thủy sản giúp xóa đói giảm nghèo cho nhiều hộ dân thuộc các xã Ninh Ích, Ninh Phú, Ninh Lộc (huyện Ninh Hòa)…

Nghề nuôi vẹm nhanh chóng được nhân rộng do rất dễ làm, ai ai cũng có thể thành công. Chẳng cần đầu tư, chăm sóc gì nhiều, chỉ cần mua ít giống, cắm trụ xuống đầm, vẹm tự lớn và hàng năm đến kỳ là thu hoạch. Từ chỉ vài hộ ban đầu, đến thời kỳ đỉnh điểm trên đầm Nha Phu đã có tới hàng trăm hộ nuôi vẹm với hơn 60.000 trụ. Mỗi trụ thu về từ 10 – 15 kg, sản lượng hàng năm ước khoảng 800 – 900 tấn. Giá vẹm lúc ấy chỉ khoảng 5.000 – 7.000 đồng/kg nhưng có những hộ nuôi lớn, thu về hàng trăm triệu đồng. Vậy rồi, đúng vào ngày 30 Tết Kỷ Sửu, lẽ ra với 2.000 trụ vẹm, gia đình ông À sẽ thu lãi về khoảng 50 triệu đồng. Nhưng ông và hàng trăm hộ khác phải khóc ròng, đón một cái Tết buồn vì vẹm chết hàng loạt… Cho đến nay, nguyên nhân vẫn chỉ được xác định là mật độ nuôi dày, ô nhiễm môi trường nước và chưa có cách nào khôi phục.

Ông Võ Đình Long, cán bộ phụ trách kinh tế xã Ninh Ích cho biết: Hiện nay, trên đầm Nha Phu vẫn còn khoảng 30.000 trụ vẹm dân chưa nhổ bỏ. Vài tháng trở lại đây, tại những trụ vẹm này đã bắt đầu thấy vẹm xanh xuất hiện. Nhưng sản lượng vẹm thu về rất ít, chỉ vẻn vẹn 5 - 10 con/cọc (trước đây là 10 – 15 kg/cọc) và giá trị kinh tế chẳng còn được bao nhiêu do vẹm chết từ khi còn quá nhỏ…

Thua vẹm, nhiều hộ dính nợ nần chồng chất do đã bỏ tiền đúc trụ xi măng đầu tư cho nghề vẹm. Họ đành quay về với nghề biển, nhưng đầm Nha Phu nổi tiếng trù phú về nguồn lợi thủy sản dường như chỉ còn trong ký ức. Nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng, đáy đầm giờ đây bị ngập bùn sâu gần cả mét nên chẳng còn mấy hải sản mà khai thác.

Không chỉ vẹm xanh “rớt đáy” và sò lông, sò huyết, sò điệp, tôm, cua… đều ngày một vắng bóng. Nhiều hộ cố xoay xở chuyển sang nuôi tôm hùm lồng, tính đến nay trên mặt đầm đã có khoảng 225 lồng tôm với khoảng 18.000 con nhưng vừa rồi lại cũng lao đao, thất bát vì “dính” bệnh sữa. Tại khu vực thôn Tân Thành, khoảng 30 – 40 hộ xoay sang làm dàn và nhà chòi trên mặt đầm. Họ treo những trụ san hô đã được đục lỗ nhỏ xung quanh dàn để nhử tôm hùm con. Vài năm trước, mỗi con tôm giống chỉ bằng đầu tăm có giá hơn 150.000 đồng/con, đến mùa, có hộ thu về hàng chục đến trăm triệu đồng. Nhưng chẳng hiểu sao, năm nay cũng thất bại hoàn toàn. Đã qua mùa thu bắt tôm hùm giống và chẳng có mấy con chịu vào dàn…

Cách thành phố Nha Trang 18 km về phía Bắc, đầm Nha Phu rộng 1.500 ha, vốn được cung cấp nước ngọt từ nhiều con sông, trở thành một vùng nước phù hợp cho nhiều thủy hải sản nảy nở, sinh sôi, từng tạo ra nhiều nguồn lợi cho cư dân nơi đây. Nhưng, đến đầm Nha Phu vào những ngày này, chỉ còn có nắng, gió và những đống vỏ vẹm chết ngày nào còn chất đống trên bờ. Chẳng còn thấy đâu không khí rộn ràng thu hoạch, mua bán hải sản ngày nào.

Ngồi trên mạn thuyền, bập bềnh trên mặt đầm Nha Phu mênh mang nước, nhiều cọc nhọn, nhiều dàn cây và nhiều những lều che, ông Phạm À buồn bã: “Tui cũng vừa tham gia nuôi thử nghiệm một giống hàu mới, đề tài của một nhóm nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 3 thực hiện, nhưng lại thất bại hoàn toàn. Con vẹm dễ sống, dễ nuôi đến vậy mà còn không chịu được, giống hải sản quý như hàu thì làm sau phát triển nổi, phải không?…”.

TRINH MAI

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005