Nghệ An: Giải pháp khôi phục nghề nuôi cá lồng

Ở Nghệ An, việc nuôi cá lồng bắt đầu phát triển vào đầu những năm 90 và tập trung chủ yếu ở lưu vực sông các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Anh Sơn, Quế Phong, Quỳ Châu, Nghĩa Đàn và rải rác ở một số sông, hồ đập trên địa bàn các huyện trung du và đồng bằng. Theo thống kê năm 1999 tổng số lồng trên địa bàn tỉnh là 245 lồng, nhưng đến năm 2006 là trên 600 lồng. Sở dĩ việc nuôi lồng có giai đoạn phát triển nhanh như vậy là vì hình thức nuôi lồng có một số ưu điểm nhất định:

- Khác với hình thức nuôi trong ao, kỹ thuật nuôi đơn giản không phải thay nước, không phải sục khí, dễ dàng kiểm soát và quản lý. Nuôi lồng có thể nuôi với mật độ cao do lồng có khả năng tạo ra khoảng không gian thích hợp, thông thoáng, môi trường nước được thay đổi thường xuyên, ít bị nhiễm bẩn nên vật nuôi có điều kiện tốt để phát triển, lớn nhanh, ít bị nhiễm bệnh.

- Diện tích nuôi có nhiều, dễ dàng chọn lựa, ít tranh chấp về mặt bằng.

- Khi nuôi chỉ cần làm lồng bằng các vật liệu như gỗ, tre, lưới… rất sẵn có ở các địa phương và giá thành không cao nên vốn đầu tư ban đầu không lớn.

- Không phải đào ao, đắp đập, be bờ vừa tốn tiền, làm biến dạng sinh thái, thay đổi cảnh quan dẫn đến làm thoái hóa môi trường, làm giảm năng suất vật nuôi theo thời gian.

- Có thể chủ động trong việc thu hoạch nên dễ dàng cung cấp hàng tươi sống theo nhu cầu của thị trường.

Tuy việc nuôi lồng có nhiều lợi thế và có tiềm năng diện tích rất lớn, song những năm gần đây phong trào nuôi cá lồng giảm sút rõ rệt. Năm 2009 số lượng lồng toàn tỉnh chỉ còn khoảng 200 lồng. Những huyện có phong trào nuôi cá lồng nhiều như Tương Dương chỉ còn lại khoảng dưới 65 lồng, Anh Sơn còn khoảng 80 lồng. Nguyên nhân ban đầu theo điều tra được biết việc nuôi lồng trên sông hồ còn tồn tại những hạn chế nhất định:

- Những năm vừa qua, nguồn nước thải đổ ra từ các khu công nghiệp, khu vực khai thác vàng, nhà máy sắn… không qua xử lý đã gây ô nhiễm môi trường nước, các yếu tố môi trường vượt ngưỡng chịu đựng của đối tượng nuôi dẫn tới nhiều hiện tượng làm cá chết đồng loạt.

- Do nuôi ở mật độ cao và khoảng cánh giữa các lồng dày, việc trao đổi nước trong lồng bị hạn chế nên khi cá mắc bệnh nếu không phát hiện chữa trị kịp thời sẽ lây lan nhanh làm cá chết hàng loạt.

- Bão lũ những năm gần đây xẩy ra nhiều hơn, mạnh hơn đã gây thiệt hại rất nhiều lồng nuôi, làm cho số lượng lồng giảm sút rõ rệt, nhiều hộ nuôi khó có điều kiện về vốn để khôi phục sản xuất.

Một số giải pháp

Để việc nuôi lồng ở những năm tới tiếp tục phát triển, đặc biệt đây là loại hình mặt nước có ở tất các các khu vực từ đồng bằng tới miền núi cao chưa được khai thác đúng mức. Vì vậy để sử dụng có hiệu quả diện tích mặt nước trên địa bàn, cần có giải pháp sau:

Giải pháp quy hoạch:

Qui hoạch phát triển thuỷ sản là công cụ quan trọng để đưa nuôi trồng thuỷ sản phát triển. Qui hoạch thuỷ sản cho phép phát huy hơn nữa về tiềm năng mặt nước, lao động, đất đai sản xuất được nhiều sản phẩm và bền vững. Để có thể sử dụng, khai thác toàn diện và lâu dài diện tích mặt nước, tỉnh và các ban ngành liên quan cần có những giải pháp cụ thể đó là điều tra, khảo sát điều kiện tự nhiên như các đặc điểm thuỷ lý thuỷ hoá, thổ nhưỡng... của hệ thống sông suối, hồ đập trên địa bàn để có phương án quy hoạch khu vực nuôi.

Giải pháp quản lý:

Các ngành, các cấp cùng thống nhất cơ chế quản lý, khai thác và sử dụng tiềm năng diện tích mặt nước theo hướng đa mục tiêu. Có cơ chế giao đất, giao mặt nước lâu dài cho nhân dân, các tổ chức kinh tế cùng khai thác và sử dụng phát triển kinh tế đồng thời bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, bảo vệ môi trường.

Cần có các chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với các đơn vị, các nhà máy, xí nghiêp xả bỏ bừa bãi lượng chất thải gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người và vật nuôi.

Giải pháp kỹ thuật:

Đối với lồng thường đặt trên sông nên thiết kế lồng gỗ hoặc tre ở diện tích vừa phải (từ 10 – 30 m3). Để có thể tạo sự lưu thông nước các lồng nên đặt đặt so le nhau, lồng cách lồng 10m. Cũng có thể bố trí thành từng cụm lồng (3- 4 lồng/cụm), các cụm lồng cách nhau tối thiểu 200m.

Đối với lồng lưới (thường đặt trên hồ) thì nên thiết kế từ 8 - 12 m3 (để tạo sự trao đổi nước cao và dễ dàng thao tác). Các lồng được sắp xếp theo từng cụm từ 4 - 12 lồng. Tổng số diện tích lồng không vượt quá 2% diện tích của khu vực để tránh hiện tượng ô nhiễm môi trường do nuôi trồng thuỷ sản tạo ra và đảm bảo được tính tự làm sạch tự nhiên của hồ.

Đối tượng nuôi lồng: Để thuận tiện cho việc chăm sóc và giải quyết nguồn thức ăn tại chỗ đối với khu vực trung du và miền núi cao, đối tượng nuôi hiệu quả nhất hiện nay là cá trắm cỏ. Để giảm rủi ro về bệnh tật và hạn chế bão lũ có thể xảy ra nên nuôi ở mật độ vừa phải từ 30 - 60 con/m3, thả giống sớm với kích cỡ lớn để có thể thu hoạch sớm trước mùa mưa lũ.

Tương lai nên đa dạng hoá đối tượng nuôi, ở những khu vực trung du và đồng bằng do thường chủ động được nguồn thức ăn đặc biệt là nguồn thức ăn giàu đạm. Vì vậy nên đưa vào nuôi thêm những đối tượng nuôi mới như cá Lóc, Tra, Basa, Rô phi... do thị trường rộng, thuận lợi về giao thông, dễ tìm đầu ra cho sản phẩm.

Cơ chế chính sách

Hiện nay việc hỗ trợ cho những hộ nuôi lồng còn quá thấp. Để xây dựng một lồng từ 20m3 trở lên người dân phải bỏ ra kinh phí từ 10 - 20 triệu đồng, trong khi đó nhà nước chỉ hỗ trợ 1 - 1,5 triệu đồng (đối với khu vực đồng bằng và trung du), 2,5 triệu đồng/lồng (đối với khu vực miền núi). Vì vậy, để hạn chế việc tụt giảm lồng nuôi cá như hiện nay ngoài sự nỗ lực của người dân, nhà nước cần có nhiều quan tâm hơn nữa về chính sách cũng như nguồn hỗ trợ để nghề nuôi cá lồng không bị mai một dần, số lượng lồng nuôi tăng dần lên vào những năm tới, góp phần thúc đẩy lĩnh vực nuôi trồng thuỷ sản Tỉnh nhà ngày một phát triển.

Phạm Ngọc Hùng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005