Nghịch lý cho cá tra và cá ba sa Việt Nam

Bằng việc đem lại kim ngạch xuất khẩu hàng triệu USD/năm, con cá tra Việt Nam trở thành ngành kinh tế thủy sản mũi nhọn của cả nước. Tuy nhiên, thời gian qua, câu chuyện phát triển nghề nuôi, chế biến, xuất khẩu con cá tra, ba sa ở trong nước cũng như tìm chỗ đứng ở nước ngoài cũng gặp nhiều sóng gió và chịu không ít điều nghịch lý.

Ở trong nước, nuôi trồng, chế biến cá tra trong thời gian qua được xem là một nghề “nóng”. Tuy nhiên, việc phát triển thiếu tính kế hoạch, thiếu quy hoạch... dẫn đến tình trạng khủng hoảng thừa cá tra những năm 2007 - 2008 và để lại dư âm nặng nề cho năm 2009 và những tháng đầu năm 2010: nhiều hộ nuôi cá tra phải treo hầm do nợ nần chồng chất. Hơn tháng qua, thị trường cá tra nguyên liệu cũng có nhiều biến động. Vào trung tuần 3 năm 2010, giá nguyên liệu cá tra đạt 16.800 – 17.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do biến động về tỷ giá giữa VNĐ và một số ngoại tệ, nhất là đồng đô-la Mỹ và đồng tiền chung châu Âu, sự biến động kinh tế... nên giá cá tra nguyên liệu trong nước giảm mạnh. Sáng ngày 12-4, theo Hợp tác xã nuôi cá tra xuất khẩu Thới An, quận Ô Môn, TP Cần Thơ, giá cá tra nguyên liệu đã giảm từ 500 - 700 đồng/kg so với cuối tháng 3-2010. Theo người nuôi cá tra, để chuyển hóa được 1 kg cá tra nguyên liệu cần 2 kg thức ăn. Nếu chỉ tính thức ăn loại 22% đạm, hiện nay khoảng 8.400 đồng/kg, thì giá thành con cá tra đã ở mức 16.400 đồng/kg. Như vậy, với mức giá cá nguyên liệu hiện nay chỉ còn khoảng 16.200 – 16.300 đồng/kg, người nuôi cá tra... lỗ nặng.

Không chỉ gặp “vận rủi” ở thị trường trong nước, con cá tra nguyên liệu ở Việt Nam cũng đã và đang chịu nhiều áp lực ở thị trường nước ngoài. Đầu tiên, cá tra Việt Nam không được gọi tên Catfish theo thông lệ quốc tế vốn quen sử dụng, rồi vụ kiện chống bán phá giá của Mỹ... Tiếp theo đó, những quy định, những rào cản kỹ thuật, rào cản thương mại, chế độ bảo hộ mậu dịch khắt khe, quy định về trọng lượng tịnh trong tỷ lệ mạ băng... của nhiều nước nhập khẩu liên tục đặt ra cho các sản phẩm cá tra xuất khẩu của Việt Nam. Thêm vào đó, con cá tra Việt Nam cũng chịu nhiều “tai tiếng”, ảnh hưởng khá nghiêm trọng đến thị trường xuất khẩu khi bị “bôi nhọ” ở nhiều nước trên thế giới, nhất là ở các nước châu Âu, rằng: sản phẩm cá tra, ba sa của Việt Nam không an toàn khi sử dụng, con cá tra của Việt Nam được nuôi trong môi trường không đảm bảo an toàn... ảnh hưởng khá lớn đến nghề nuôi trồng, chế biến, xuất khẩu cá tra, ba sa của Việt Nam.

Gần đây nhất, năm 2008, Mỹ ban hành một luật mới có tên là Farm Bill 2008 (Đạo luật Nông trại 2008), trong đó lại đưa cá tra, ba sa Việt Nam nằm trong nhóm “Catfish” (?!). Hiện nay, Đạo luật này đang được Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ tiếp tục soạn thảo, lấy ý kiến đóng góp... và sẽ trình Quốc hội Mỹ thông qua vào tháng 6-2010. Theo Đạo luật Farm Bill, cá tra, ba sa Việt Nam muốn nhập khẩu vào Mỹ phải được nuôi theo đúng tiêu chuẩn áp dụng với cá da trơn tại vùng Đông Bắc Mỹ. Cụ thể, cá da trơn phải được nuôi trong các ao, hồ nước nông và nước giếng khoan. Trong khi đó, cá tra Việt Nam lại được nuôi trong nước tự nhiên ao, hầm... của hệ thống sông Cửu Long. Và theo nhận định của ngành hữu quan, nếu đạo luật này được thực thi, trong tương lai, sản phẩm cá tra Việt Nam rất khó vào thị trường Mỹ.

Liên quan tới những quy định của Đạo luật Farm Bill 2008, mới đây, các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản ở TP Cần Thơ đã có thư gởi Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Mỹ, ông Tom Vilsack. Trong thư của các doanh nghiệp thủy sản TP Cần Thơ có đoạn: “Chúng tôi được biết, Bộ Nông nghiệp Mỹ đang có dự định xếp cá tra, ba sa của Việt Nam (loài cá dòng Pangasius) và dạng Catfish cùng loại với cá da trơn Mỹ (loài cá dòng Ictalurus) nhằm đưa cá tra, ba sa của chúng tôi cùng phải chịu sự giám sát của đạo luật Farm Bill 2008. Chúng tôi phản đối ý định trên”.

Trong thư, các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản TP Cần Thơ đưa ra 2 lý do chính về việc phản đối của mình. Thứ nhất, cá tra, ba sa của Việt Nam và cá da trơn Mỹ khác nhau về cơ địa, chất lượng. Vì thế, về cách thức, điều kiện nuôi và chế biến hai dòng cá này hoàn toàn khác nhau. Đặc biệt, năm 2002, căn cứ vào sự khác nhau này, Quốc hội Mỹ đã đưa ra đạo luật không coi dòng cá Pangasius (trong đó có cá tra, ba sa Việt Nam) thuộc họ Catfish và các dòng cá này không được sử dụng tên Catfish trên nhãn hiệu sản phẩm. Nay, nếu Bộ Nông nghiệp Mỹ xếp cá thuộc họ Pangasius cũng là Catfish thì mâu thuẫn với quyết định trước đó của Quốc hội Mỹ... Thứ hai, việc xếp các dòng Pangasius vào dạng Catfish nhằm kiểm duyệt theo đạo luật Farm Bill 2008 không chỉ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất sản phẩm cá tra xuất khẩu của Việt Nam mà ngay cả người tiêu dùng Mỹ sẽ phải mua sản phẩm cá tra, ba sa xuất khẩu của Việt Nam với giá cao hơn. Đồng thời, các doanh nghiệp đang nhập khẩu cá tra, ba sa của Việt Nam để chế biến, kinh doanh cũng sẽ chịu giá cao hơn và thời gian cung ứng sẽ chậm hơn...

Trước những quy định “vô lý” của Đạo luật Farm Bill 2008, các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu ở TP Cần Thơ mong muốn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Mỹ, ông Tom Vilsack: cân nhắc việc kiểm duyệt cá dòng Pangasius theo Đạo luật vừa nêu nhằm đảm bảo tính khoa học, tính nhất quán trong luật pháp nước Mỹ; đồng thời, tránh thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp Mỹ...

Hà Triều

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005