Thiếu nước: Lúa thiệt hại, tôm chết hàng loạt

Nắng hạn kéo dài và nước mặn xâm nhập đã làm nhiều diện tích lúa đông xuân bị thiệt hại. Còn ở vùng nuôi tôm, do thiếu nước mặn nên tôm chết hàng loạt. Việc điều tiết nguồn nước mặn - ngọt hợp lý để phục vụ cho trồng lúa và nuôi tôm đang đặt ra những vấn đề cấp bách đối với ngành chức năng. Huyện Giá Rai (Bạc Liêu) có 4.811 ha lúa đông xuân, do thiếu nước ngọt nên đã có 150 ha bị thiệt hại hoàn toàn, 850 ha bị thiệt hại về năng suất (đạt từ 20 - 40%).

Đơn cử như hộ ông Lê Quang Trung, ngụ ấp 19. Anh Trung trồng 22 công lúa, nhưng do xuống giống trễ nên khi lúa mới làm đòng thì ruộng bị xâm nhập mặn, vì vậy, đã có 10 công lúa bị chết trắng. Diện tích lúa còn lại nhờ ông bơm nước giếng lên cứu nên thu hoạch được khoảng 15 giạ/công. Ông Trung tâm sự: “Nếu không bị thiếu nước, lúa đạt khoảng 35 - 40 giạ/công. Vụ lúa này nông dân chúng tôi bị thiệt hại rất lớn”.

Không riêng ông Trung, nhiều nông dân ở ấp 19 cũng bị thiệt hại nặng. Bởi vào lúc lúa thiếu nước ngọt, sợ lúa chết, không ít người đã bơm cả nước mặn lên ruộng, làm lúa bị xèo. Một số hộ không thu hoạch do năng suất lúa quá thấp (chưa được 5 giạ/công). Nếu tính toán chi phí công gặt, tiền suốt lúa thì thu hoạch rồi cũng không đủ tiền để trả. Không ít nông dân nợ tiền vật tư, phân bón các đại lý. Có người kêu bán đồng cho những người nuôi vịt, nhưng cũng không ai mua do khu vực này không có nước ngọt cho vịt uống.

Người nuôi tôm ở huyện Giá Rai cũng bị thiệt hại nặng do nắng nóng. Cứ ngỡ mặn xâm nhập là dư nước nuôi tôm, song, nước mặn lại thiếu trầm trọng. Hầu hết những vuông tôm do không có ao lắng nên không thể trữ nước mặn. Hiện nay, do nắng nóng kéo dài, độ mặn ở các vuông tôm tăng lên từ 35 - 40%o. Độ mặn quá cao nên tôm không sống nổi.

Anh Nguyễn Văn Hớn, ấp 18, xã Phong Thạnh A, có 2,6 ha nuôi tôm. Tôm nuôi đã được khoảng 2 tháng tuổi. Tuy nhiên, do độ mặn trong ao tăng cao và không có nguồn nước bơm vào nên tôm chết toàn bộ. Anh Hớn bức xúc nói: “Vuông tôm của tôi nằm cặp kênh lớn, vậy mà thiếu nước mặn. Thật vô lý! Phải xem xét lại việc điều tiết nước. Nếu điều tiết cho nuôi tôm thì phải đảm bảo nước mặn, còn điều tiết nước cho trồng lúa thì phải đảm bảo nguồn nước ngọt. Cứ điều tiết nước ngọt vài ngày, nước mặn vài ngày thì không đủ nước mặn cho nuôi tôm, cũng không đủ nước ngọt cho trồng lúa. Cuối cùng, người nuôi tôm, người trồng lúa đều bị thiệt hại”. Có người cho rằng, nên chọn giải pháp cuối cùng là phải bỏ lúa cứu tôm hoặc ngược lại. Không nên để tôm và lúa đều bị thiệt hại. Đến nay, huyện Giá Rai có hơn 7.200 ha tôm nuôi bị thiệt hại, tập trung ở các xã Phong Thạnh Tây, Phong Thạnh và Phong Thạnh A. Trong đó có 1.500 ha tôm nuôi mất trắng.

Anh Nguyễn Văn Trận, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Giá Rai, cho rằng: “Việc điều tiết nước thật sự khó khăn. Nếu cứu lúa thì tôm chết và nếu cứu tôm thì lúa chết. Đề nghị Ban chỉ đạo tỉnh nhanh chóng điều tiết nước trở lại nhằm hạn chế tôm nuôi bị thiệt hại. Trước mắt, để hạn chế nước mặn xâm nhập vào vùng ngọt, có thể điều tiết cho cống Hộ Phòng, Láng Trâm một cửa 2 chiều. Riêng cống Giá Rai hạn chế cho nước vào, nhưng cũng phải xem xét cho vào ở những con nước triều cường ngắn và thấp. Khi điều tiết cần phối hợp với tỉnh Cà Mau để vận hành cống đồng bộ.

Về lâu dài, tỉnh nên mở rộng 2 tuyến kênh dẫn ngọt nối từ Cầu Sập về kênh Vĩnh Phong 12 và Vĩnh Phong 16 của huyện. Xúc tiến thi công dự án kênh Vĩnh Phong và hỗ trợ huyện kinh phí xây dựng các công trình kênh cấp 3 vượt cấp đang bị bồi lắng nhằm đảm bảo cho sản xuất. Ngành chức năng cần tìm nguyên nhân thiệt hại ở cả tôm và lúa, đề ra các giải pháp khắc phục và hạn chế thiệt hại cho bà con nông dân”.

Giải quyết tranh chấp mặn – ngọt giữa con tôm và cây lúa: Bài toán nan giải

Trước tình hình tranh chấp mặn - ngọt giữa con tôm, cây lúa, cần có sự giải quyết hài hòa để nông dân trồng lúa và người nuôi tôm đều không bị thiệt hại. Đây là bài toán khó đặt ra cho ngành chức năng. Dưới đây là một số ý kiến của các nhà khoa học, ngành chức năng xung quanh vấn đề này.

- GS-TS Võ Tòng Xuân, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học An Giang: Phải giải quyết một cách hài hòa

Để khắc phục việc tranh chấp mặn - ngọt giữa nuôi tôm và trồng lúa ở Bạc Liêu nói riêng, các tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL nói chung, cần xem xét lại việc quy hoạch sản xuất ở các địa phương có phù hợp hay không? Nhất là trong điều kiện biến đổi khí hậu đang diễn ra phức tạp như hiện nay. Riêng Bạc Liêu cần sớm quy hoạch lại các vùng sản xuất sinh thái sao cho đúng tiềm năng, lợi thế. Khu vực nào có thể giữ ngọt và đảm bảo không xâm nhập mặn thì mới quy hoạch cho sản xuất lúa. Khu vực nào trồng lúa không hiệu quả thì chuyển sang nuôi tôm kết hợp lấp lại vụ lúa.

Để khắc phục việc tranh chấp mặn - ngọt giữa người nuôi tôm với người trồng lúa, tỉnh cần đầu tư xây dựng hệ thống cống, đập ngăn mặn, giữ ngọt bao quanh các tiểu vùng ngọt ổn định. Đặc biệt là dọc theo các cống Hộ Phòng - Chủ Chí, Giá Rai - Phó Sinh. Bởi 2 tuyến kênh này có nhiệm vụ rất quan trọng là điều tiết nước mặn phục vụ nuôi tôm, nhưng đồng thời cũng xả chất thải, rút nước mặn để kéo nước ngọt về từ Sóc Trăng thông qua kênh Quản Lộ - Phụng Hiệp để phục vụ sản xuất lúa.

- Ông Phan Minh Quang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT: Trung ương cần đầu tư để tỉnh hoàn thiện hệ thống thủy lợi

Theo kế hoạch, năm 2015, diện tích lúa đông xuân trong tỉnh sẽ phát triển đến 45.000 ha. Tuy nhiên, hiện nay đã lên đến con số hơn 44.000 ha. Diện tích trồng lúa ngày một tăng, nguồn nước ngọt ngày càng khan hiếm, hệ thống kênh dẫn nước bị bồi lắng nhiều năm. Còn tôm nuôi thì do nắng hạn kéo dài, thiếu nước.

Khi mặn xâm nhập, điều tiết nước cứu lúa thì chết tôm; còn khi điều tiết nước mặn cứu tôm thì lúa chết. Hiện nay, tôm chết hàng loạt, nhưng nếu điều tiết nước cứu tôm thì hơn 27.000 ha lúa đông xuân sẽ bị thiệt hại.

Việc điều tiết hài hòa nguồn nước mặn - ngọt để phục vụ cho trồng lúa và nuôi tôm thật khó khăn đối với tỉnh. Vì vậy, tỉnh đề nghị Trung ương đầu tư để tỉnh hoàn thiện hệ thống thủy lợi phục vụ cho việc trồng lúa và nuôi tôm.

Giải pháp điều tiết nước phuc vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi thủy sản

Mới đây, UBND tỉnh có cuộc họp về công tác điều tiết nước và bàn giải pháp phòng chống khô hạn phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.

Theo đó, từ ngày 23/3 đến nay, tỉnh không mở các cống lớn lấy nước mặn vào, nhưng do nguồn nước ngọt từ sông Hậu đổ về trên kênh Quản Lộ - Phụng Hiệp rất thấp, nước mặn từ sông Cái Lớn chảy về và từ phía tỉnh Cà Mau lên, đã làm cho độ mặn tại đầu kênh Nàng Rền (cửa lấy nước ngọt duy nhất về Bạc Liêu) luôn ở mức từ 3 - 6%o. Như vậy, trong tháng 4 và đầu tháng 5/2010, sẽ không có nguồn nước ngọt bổ sung cho Bạc Liêu. Với diện tích hơn 11.000 ha lúa đông xuân còn lại (sau ngày 15/4 mới thu hoạch) chỉ còn trông chờ vào trời mưa và có nguy cơ giảm năng suất, có nơi bị mất trắng. Việc không mở cống lấy nước mặn đã gây ra thiếu nước nuôi thủy sản ở vùng chuyển đổi sản xuất, chủ yếu ở huyện Giá Rai, với diện tích thiệt hại hơn 8.200 ha. Do nguồn nước ngọt chỉ còn trông vào trời mưa nên tỉnh đã đưa ra giải pháp điều tiết nước như sau:

Từ ngày 7 - 9/4/2010 (23 - 25/2 âm lịch) cống Láng Trâm, Hộ Phòng đóng; cống Giá Rai mở 2 chiều 1 cửa. Từ ngày 10 - 15/4/2010 (26/2 - 2/3 âm lịch) lấy nước mặn vào cống Láng Trâm và Hộ Phòng là chủ yếu.

Các huyện Phước Long, Vĩnh Lợi, Hòa Bình cần bồi trúc và gia cố đảm bảo an toàn cho 51 con đập mới đắp dọc theo kênh Cầu Sập - Ninh Quới. Các hộ sản xuất nông nghiệp tranh thủ bơm nước khi nước ngọt trong kênh còn. Các hộ nuôi trồng thủy sản cần củng cố bờ bao, vuông tôm; chủ động bơm nước vào vuông khi các cống mở lấy nước mặn vào; khai thông luồng lạch ở các kênh thủy nông nội đồng để tăng cường khả năng dẫn và trữ nước.

MINH CHÂU - NHẬT MINH - MINH ĐẠT

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005