Cà Mau: Cá đồng trở lại thời vàng son

Từ năm 2000 về trước, mỗi năm Cà Mau khai thác từ 15.000 - 16.000 tấn cá đồng. Khi phần lớn diện tích chuyển sang nuôi tôm, sản lượng cá đồng giảm đáng kể. Trải qua bao thăng trầm, nông dân Cà Mau quay lại với nghề truyền thống nuôi cá đồng và nhiều mô hình nuôi đạt hiệu quả cao không kém gì so với nuôi tôm…

Vùng đất U Minh Hạ vốn là xứ sở nổi tiếng về cá đồng. Ở các huyện còn giữ được hệ sinh thái ngọt như U Minh, Trần Văn Thời và Thới Bình đã hình thành các làng nghề nuôi cá đồng. Hàng ngàn hộ nông dân coi đó là nghề truyền thống, mang lại hiệu quả khá cao không kém gì trồng lúa hoặc nuôi tôm.

Một thời vang bóng

Hằng năm, vào mùa khô, khi nước trên đồng ruộng cạn kiệt, các loài cá đồng lại rút xuống trú ẩn ở các ao đìa, kinh mương. Đó cũng là lúc nông dân ở các làng nghề bắt tay vào vụ thu hoạch cá đồng.

Cá đồng Cà Mau sinh sống trong môi trường nước ngọt; chủng loại phong phú: cá lóc, trê, rô, sặc bổi, thác lác… Đây là những loại cá có giá trị thương phẩm khá cao, giá bình quân hiện nay từ 50.000 - 60.000 đồng/kg.

Thị trường cá đồng rộng lớn, không chỉ tiêu thụ nội tỉnh mà còn cả khu vực đồng bằng sông Cửu Long và TP Hồ Chí Minh. Theo nhiều nông dân tại làng nghề nuôi cá đồng ở xã Khánh Tiến, huyện U Minh, nuôi cá đồng không phải đầu tư nhiều vốn như các nghề chăn nuôi, trồng trọt khác.

Cá đồng sinh sản nhiều trong môi trường nước ngọt tự nhiên, đặc biệt là ở vùng U Minh Hạ và cá ở đây cũng lớn con, ngon hơn ở nơi khác. Cá đồng rất dễ nuôi, lớn nhanh, ít khi bị dịch bệnh và không cần cho ăn cũng được, miễn là chúng được sống trong môi trường đồng ruộng có gieo trồng lúa vào mùa mưa.

Năm nay, nông dân các làng nghề ở vùng U Minh Hạ thu hoạch gần 30.000 ha diện tích mặt nước nuôi cá đồng với sản lượng đạt hàng ngàn tấn; tập trung chủ yếu ở huyện U Minh và Trần Văn Thời.

Hỗ trợ để phát triển

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, diện tích nuôi cá đồng ở Cà Mau ngày càng thu hẹp lại, sản lượng giảm sút đáng kể. Từ năm 2000 về trước, mỗi năm Cà Mau khai thác đạt sản lượng 15.000 - 16.000 tấn cá đồng, nay giảm chỉ còn 3.000 - 4.000 tấn.

Căn cơ của việc giảm sút này là hơn mười năm qua đã có hàng chục ngàn hộ nông dân chuyển đồng ruộng của mình sang nuôi tôm. Từ đó nhiều vùng rộng lớn trồng lúa, kết hợp nuôi cá đồng truyền thống bị phá vỡ để nhường chỗ cho con tôm bởi bài toán về hiệu quả giữa nuôi cá đồng và nuôi tôm: một tấn cá đồng tương ứng 40 triệu đồng, trong khi chỉ cần 200 - 250 kg tôm sú sẽ cho thu nhập tương đương.

Tuy nhiên, cái giá “phải trả” cho nuôi tôm quá đắt: dịch bệnh tôm chết, sản xuất mất mùa thường xuyên. Vài năm gần đây, hàng ngàn hộ nông dân Cà Mau quay trở lại với nghề truyền thống nuôi cá đồng và các loại cá nước ngọt khác có giá trị kinh tế cao như cá chình, bống tượng…

Thế nhưng, điều kiện môi trường nay đã khác. Đồng đất trồng lúa - nuôi cá đồng đã bị cải tạo, chia cắt manh mún, cá đồng không còn điều kiện tự nhiên để sinh sản và phát triển như trước. Mặt khác, các loại thuốc hóa học, phân bón… làm cho môi trường tự nhiên bị xấu đi, từ đó cá đồng sinh trưởng và sản lượng giảm hẳn.

Ngoài ra, phải kể đến yếu tố gia tăng dân số và hằng ngày mạnh ai nấy săn lùng cho nên con cá đồng trở thành đối tượng bị tàn sát, săn bắt ráo riết.

Do đó, vài năm gần đây, tỉnh có chủ trương khuyến khích nông dân khôi phục, phát triển nghề nuôi cá đồng truyền thống. Nhiều biện pháp kiểm soát, ngăn cấm săn bắt, mua bán bảo vệ cá con được triển khai tại các chợ trong tỉnh; đồng thời gắn kết với công tác khuyến ngư; quy hoạch lại các vùng còn giữ được hệ sinh thái ngọt hóa trồng lúa - nuôi cá đồng tại các huyện U Minh, Thới Bình, Trần Văn Thời.

Cà Mau chú trọng đến vùng U Minh Hạ, nơi có tiềm năng lớn về cá đồng sinh sản trong tự nhiên. Hằng năm, hàng ngàn hộ nông dân làng nghề nuôi cá đồng ở xã Khánh Tiến, Khánh Lâm, Khánh An, Khánh Bình Tây, Trần Hợi… đắp bờ bao, đào ao đìa trữ nước vừa chống cháy rừng tràm mùa khô vừa để bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá đồng.

Bên cạnh đó, hàng ngàn hộ nông dân vào các câu lạc bộ, tổ hợp tác nuôi cá đồng và được Nhà nước hỗ trợ vốn; các hội viên giúp con giống, phổ biến kinh nghiệm, kỹ thuật nuôi cá và bảo vệ quyền lợi cho nhau khi có rủi ro do thiên tai hoặc thị trường gây bất lợi cho người sản xuất.

Không chỉ nuôi cá đồng quảng canh kết hợp trên ruộng lúa turyền thống, gần đây nhiều nông dân đã chuyển sang nuôi cá đồng, cá chình, bống tượng… thâm canh quy mô nhỏ, với diện tích toàn tỉnh lên đến hàng ngàn héc-ta và đạt hiệu quả khá cao, mở ra triển vọng lạc quan.

Để phát triển nghề nuôi cá đồng ổn định, bền vững, tỉnh cần quy hoạch cụ thể, phù hợp với từng vùng sản xuất theo mô hình lúa - cá; đồng thời khắc phục tình trạng tự phát của một bộ phận nông dân phá vỡ môi trường sinh thái cây, con hệ ngọt dẫn nước mặn vào nuôi tôm. Hiện có từ 50.000 - 60.000 ha diện tích mặt nước nuôi cá đồng và các đối tượng cá nước ngọt khác, nhưng lại không có trại sản xuất con giống, trong khi toàn tỉnh có hơn 800 trại ươm và sinh sản tôm giống. Khi nghề nuôi cá đồng phát triển như hiện nay thì nhu cầu cung cấp con giống cho người sản xuất là rất lớn. Do đó, tỉnh cần có chính sách khuyến khích nông dân nâng cao trình độ chuyên nghiệp nuôi cá đồng từ quảng canh lên chuyên canh, thâm canh.

Ngọc Quân

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005