Quảng Nam: Tôm chết do gió mùa đông bắc?

Phập phồng bước vào vụ tôm

Gió mùa đông bắc = tôm chết hàng loạt

Sau đợt gió mùa đông bắc từ ngày 24 đến ngày 28/3/2010, anh Nguyễn Hồng Hải ở phường Cẩm Châu (thành phố Hội An) gọi cho tôi: "Tôm có sự cố rồi". Gặp anh, với bộ mặt thiểu não, anh tâm sự, trong khi các hồ nuôi xung quanh bị nhiễm bệnh chết gần hết thì hồ tôm của anh khá yên ổn. Tưởng đâu mọi sự sẽ bình yên thì sau những cơn mưa từ ngày 27-28/3 do đợt gió mùa đông bắc gây ra kết hợp nước triều từ ngoài sông tràn vào làm tôm nuôi của anh có dấu hiệu dạt bờ và chết, thu hoạch chỉ được 2 tạ tôm, lỗ gần 10 triệu.

Có một sự trùng hợp đã được theo dõi qua rất nhiều năm là, cứ mỗi lần đài thông báo có gió mùa đông bắc về là tôm nuôi lại chết hàng loạt. Hiện tượng này không chỉ có ở Quảng Nam mà hầu như ở các vùng nuôi tôm trên cả nước. Báo Lao Động số 72 ra ngày 13/3/2003 đưa tin, sau đợt gió mùa đông bắc vào ngày 7 và 8/3, số diện tích tôm chết ở Quảng Ngãi đã vọt lên gần 150ha, tăng 70 ha so với cuối tháng 2.

Tôm chết nhiều vào những thời điểm có gió mùa đông bắc, nhất là thời điểm trước và sau Tết âm lịch đến nỗi nhiều người nuôi tôm cho rằng, gió mùa đông bắc chính là nguyên nhân làm cho tôm chết.

Đâu là nguyên nhân

Gió mùa đông bắc thường xuyên xuất hiện ở nước ta từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau. Gió mùa đông bắc thường xuất hiện với đặc điểm là mưa nhiều, trời lạnh. Trong những ngày gió mùa đông bắc thịnh hành, mực nước thủy triều thường dâng cao hơn so với bình thường, kéo theo độ mặn ở các vùng cửa sông cũng tăng cao.

Gió mùa đông bắc tràn về làm nhiệt độ không khí và nhiệt độ nước giảm, có thể ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của tôm, thậm chí gây chết cho tôm. Theo các nghiên cứu, tôm thẻ có thể bị ngạt ở nhiệt độ từ 15-22 độC, chết ở nhiệt độ thấp hơn 15 độ C. Tuy vậy, thực tế ở Quảng Nam từ sau Tết âm lịch đến nay, mặc dầu có nhiều đợt gió mùa đông bắc tràn về, nhưng nhiệt độ nước cũng không xuống đến mức quá thấp để có thể làm tôm chết.

Một số nghiên cứu cho thấy có mối quan hệ giữa nhiệt độ nước với bệnh đốm trắng. Theo Vidal (2001), với nhiệt độ 25 độ C, 100% khả năng tôm sẽ chết do bệnh đốm trắng, nhưng nếu nhiệt độ tăng lên 32 độ C, thì chỉ khoảng 20% khả năng tôm sẽ chết. Gió mùa đông bắc làm nhiệt độ hạ thấp chính là điều kiện để virut SEMBV (vi rut gây bệnh đốm trắng) tồn tại và phát triển. Ở Quảng Nam, từ sau Tết âm lịch đến nay, nhiều đợt không khí lạnh tràn về trong khi khối nóng phía Tây đang chi phối đã làm cho thời tiết trở nên bất thường, nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm lớn. Do yếu tố môi trường thay đổi, biến động lớn nên tôm nuôi thường có hiện tượng bỏ ăn, sức đề kháng giảm; chính là điều kiện để các tác nhân gây bệnh xâm nhập.

Bên cạnh những nguyên nhân khách quan nêu trên, cũng cần thấy rằng nguyên nhân làm tôm chết trong thời gian qua ở Quảng Nam còn có yếu tố chủ quan của người nuôi tôm. Có khá nhiều hộ nuôi tôm đã thả giống trước lịch thời vụ do ngành nông nghiệp tỉnh quy định. Ông Võ Mãi (phường Cẩm Châu) cho biết, do sợ Dự án của Công ty Đất Việt sẽ triển khai trong năm 2010 nên hầu hết các hộ nuôi tôm ở phường Cẩm Châu đều tranh thủ thả giống sớm vào trước Tết âm lịch. Và kết quả là đã có 25 ha trên 28 ha nuôi tôm bị dịch đốm trắng tấn công.

Anh Dương Văn Lan ở Đồng Muối (xã Cẩm Thanh) cho biết, mặc dầu thả giống đúng lịch thời vụ nhưng do mức nước trong ao xuống quá thấp, trong khi nước thủy triều bên ngoài khá cao (do tác động của gió mùa đông bắc), anh tiến hành cấp nước và ngay ngày hôm sau tôm của anh cũng "đi" luôn. Trong trường hợp của anh Hải nêu trên, do chèn cống không kỹ, nước triều từ ngoài sông tràn vào ao nuôi làm cho tôm chết. Lý giải về hiện tượng này, nhiều cán bộ kỹ thuật cho rằng, tôm chết là do bị "sốc" nước bởi người nuôi tôm lấy nước mà không kiểm tra dẫn đến các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn, độ pH...bị thay đổi đột ngột.

Như vậy có thể thấy, bên cạnh tác động của không khí lạnh đến môi trường ao nuôi thì yếu tố chủ quan của người nuôi tôm là một trong những nguyên nhân chính làm phát sinh dịch bệnh vào thời điểm gió mùa đông bắc xuất hiện. Không chấp hành lịch thời vụ; thả giống không rõ nguồn gốc, chất lượng hay không chấp hành đúng quy trình kỹ thuật...sẽ là những nguy cơ tiềm ẩn làm phát sinh dịch bệnh.

Biện pháp

Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thời tiết những năm gần đây có dấu hiệu khá bất thường. Đến tháng 4, 5 gió mùa đông bắc vẫn còn xuất hiện ở nước ta. Vì vậy người nuôi tôm cần chú ý theo dõi tình hình thời tiết để có những biện pháp phù hợp.

Bên cạnh việc chấp hành nghiêm túc lịch thời vụ do ngành nông nghiệp đề ra, người nuôi tôm cần chú trọng hơn đến chất lượng con giống và thực hiện đúng quy trình kỹ thuật. Một trong những kinh nghiệm đó là tuyệt đối không lấy nước trực tiếp vào ao nuôi tôm trong những ngày có gió mùa đông bắc. Nếu cần thiết phải lấy nước, cần đưa vào ao chứa lắng trong 3-5 ngày để ổn định các yếu tố môi trường, sau đó mới cấp vào ao nuôi với lượng nước cấp từ 10 - 20 % lượng nước trong ao. Nâng cao mức nước trong ao nuôi để hạn chế tình trạng thay đổi nhiệt độ đột ngột. Trộn vitamin, chất khoáng vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho tôm. Hạn chế tối đa những hoạt động có thể làm tôm bị "sốc" như bắt tôm kiểm tra, kéo lưới, dọn rong hay diệt tạp...Phối hợp, cung cấp thông tin đầy đủ về tình trạng của tôm nuôi cho cán bộ kỹ thuật để có biện pháp xử lý phù hợp.

Chấp hành tốt các hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, thực hiện đúng quy trình kỹ thuật nuôi sẽ giảm thiểu thiệt hại do tác động của yếu tố thời tiết khắc nghiệt gây ra.

Quang Huy

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005