Nhìn lại quy hoạch vùng nuôi cá tra, ba sa

Ngày 4/12/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2033/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển sản xuất và tiêu thụ cá tra vùng ĐBSCL đến năm 2020, bao gồm quy hoạch lại vùng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, cách thức xây dựng và hoàn thiện hệ thống hạ tầng vùng nuôi cùng công tác thống kê, dự báo. Theo đó, nhiều nơi đã chỉ đạo người dân không nuôi cá cao sản tràn lan mà chỉ nuôi tại khu vực có diện tích rộng trên 10 ha. Đáng nói là việc tuân thủ quy hoạch này không đơn giản đối với nông dân.

Phớt lờ quy hoạch

Dù được coi là sản phẩm xuất khẩu chiến lược của Việt Nam nhưng ngành sản xuất, chế biến, xuất khẩu cá tra, ba sa vẫn bộc lộ nhiều hạn chế, nhất là việc phát triển theo phong trào, không theo quy hoạch. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng “mất mùa, được giá”, môi trường nuôi ô nhiễm, chất lượng cá thương phẩm thấp.

Phát triển ồ ạt

Từ loài cá bản địa, chỉ trong hơn 10 năm, cá tra, ba sa được nuôi phổ biến ở hầu hết các tỉnh vùng ĐBSCL, đặc biệt là các địa phương nằm ven sông Tiền và sông Hậu. Tại các tỉnh An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp, lúc đầu chỉ có vài chục hộ nuôi, sau bè nuôi tăng lên chóng mặt. Đến lúc không thể nuôi bè, bà con bắt đầu đăng quầng và đào ao nuôi, chủ yếu theo kiểu tự phát.

Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường An Giang, năm 2006, toàn tỉnh có 1.400 ha nuôi cá ao hầm không theo quy hoạch. Đáng nói là các hộ này nuôi với diện tích nhỏ lẻ, bình quân chỉ 1 - 2 ha/hộ, thậm chí có hộ còn nuôi dưới 1ha.

Sức hấp dẫn từ con cá tra đã làm bùng phát phong trào người người, nhà nhà đào ao nuôi cá. Nếu 6 tháng đầu năm 2007, toàn vùng ĐBSCL mới có 3.642 ha nuôi cá tra, ba sa thì năm 2008, con số này đã tăng vọt lên 5.791 ha, chiếm 5% tổng diện tích nuôi nước ngọt toàn vùng. Năm 2009, diện tích thả nuôi loài cá này có xu hướng chững lại, nhưng vẫn ở mức 6.756 ha.

Trong 8 năm qua, sản lượng cá tra đã tăng khá mạnh. Năm 2001, sản lượng cá tra toàn vùng đạt 106.427 tấn, chiếm 45% trong cơ cấu sản lượng nuôi cá nước ngọt nhưng đến năm 2008, đã tăng lên 1 triệu tấn, chiếm 72%.

Cùng với sự gia tăng ồ ạt về diện tích, số lượng các cơ sở ương dưỡng, sản xuất giống cá tra cũng tăng liên tục. TS. Nguyễn Thanh Tùng, Phó viện trưởng Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản cho biết, từ 82 cơ sở cung ứng con giống (năm 2001), đã tăng lên 5.171 cơ sở (2007), gấp 63 lần. Theo thống kê chưa đầy đủ, năm 2009, ĐBSCL có 5.633 cơ sở cung ứng con giống cá tra với sản lượng trên 2 tỷ con giống.

Trở tay không kịp

Năm 2007, có địa phương nuôi tự phát lên đến hàng trăm hecta. Điển hình là tại 4 tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Vĩnh Long, diện tích nuôi tự phát lên đến gần 1.000 ha. Bà con cứ thấy giá bán cá cao, lời nhiều là đào hầm nuôi, thậm chí bỏ cả lúa, phạt cả rừng tràm để nuôi cá.

Anh Nguyễn Tí Hon ở cồn Bầu (TP. Mỹ Tho - Tiền Giang) cho biết: “Gia đình tôi nuôi 3 ao, với 2 ha, vụ vừa rồi thu hoạch được trên 400 tấn cá, lợi nhuận vài chục triệu đồng. Vụ cá năm nay, tôi mới thả được 2 tuần nhưng cũng vừa nuôi vừa nghe ngóng. Nghề nuôi cá tra giờ không còn cho lãi cao như trước nữa”.

Không phải đến lúc này người ta mới nhìn thấy mặt trái của việc nuôi cá ồ ạt mà từ những năm 2000, một số địa phương trong vùng ĐBSCL đã đề ra quy hoạch cho nghề nuôi cá, điển hình như tỉnh An Giang. Theo Hiệp hội Nghề cá An Giang, từ năm 2005, tỉnh này đã không khuyến khích phát triển đàn cá theo số lượng mà nuôi theo hướng tăng cường chất lượng, sản xuất theo mô hình sạch. Tỉnh quy hoạch chặt chẽ hơn tổng đàn cá nuôi trong dân, tránh tình trạng lệch cán cân cung cầu thị trường. Song thực tế là tình trạng nông dân “xé rào” quy hoạch vẫn xảy ra.

Việc nông dân nuôi cá ồ ạt, phớt lờ khuyến cáo của cơ quan chức năng đã khiến các địa phương trở tay không kịp, công tác quy hoạch của các tỉnh đều chậm hơn so với thực tế phát triển đàn nuôi. Một vấn đề thường lặp đi lặp lại trong chuyện nuôi cá tra, ba sa ở ĐBSCL là cứ khi đầu ra cho cá không ổn định, bà con lập tức treo hầm để hạn chế rủi ro, đến khi giá cá lên, tình hình nuôi cá lại sôi động trở lại. Dường như ai cũng nhận thấy hạn chế này, song đáng tiếc là cho đến nay vẫn chưa có giải pháp tháo gỡ hiệu quả.

Thiên Hương

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005