Cà Mau: Tàn sát bãi nghêu - Khát vọng đổi đời

Không chỉ mưu sinh đơn thuần, hàng vạn ngư dân lam lũ đang ngày đêm ra sức vắt kiệt bãi nghêu giống trên vùng biển tận cùng đất nước còn có khát vọng làm giàu sôi sục

Tiền chảy vào túi thương lái

Ở xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển - Cà Mau, hàng loạt bãi nghêu giống mà người dân đang khai thác hầu như vô chủ. Các cơ quan chức năng đành bất lực nhìn cảnh hàng vạn người băm nát các bãi biển vì chưa có phương án hữu hiệu để bảo vệ và khai thác nguồn lợi dồi dào này.

Ông Lê Chí Hiếu, cán bộ Sở NN-PTNT Cà Mau, nhìn nhận: “Năm nay, người dân khai thác nghêu đông hơn những năm trước nhưng vì hầu hết bãi nghêu không có chủ nên cảnh xung đột đẫm máu cũng không còn. Đây cũng là lần đầu tiên tôi thấy ở Đất Mũi có một mùa nghêu khá bình yên”.

Mùa bình yên

Nhiều ngày lang thang cùng những người cào nghêu giống trên các bãi biển ở Đất Mũi, tôi không hề bắt gặp cảnh giành giật hay xung đột. Ở các bãi nghêu cũng không thấy bóng dáng của bất kỳ lực lượng quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản nào.

Ông Trần Hoàng Lê, Đội phó Đội Quản lý bảo vệ nguồn lợi thủy sản huyện Ngọc Hiển, trăn trở: “Chưa có chủ trương khai thác nhưng cấm dân thì rất khó, vì họ kéo đến cào nghêu quá đông. Nếu bắt thì phương tiện nào chở cho hết? Cho nên, cách khả thi nhất là chặn bắt những đầu nậu mua nghêu”.

Cách nay gần 2 năm, nghêu giống xuất hiện dày đặc ở các bãi biển Đất Mũi. Trước tình hình khai thác rầm rộ của người dân, UBND tỉnh Cà Mau đã ra quyết định phê duyệt dự án xây dựng mô hình quản lý vùng nuôi nghêu có sự tham gia của cộng đồng tại xã Đất Mũi.

Nội dung của dự án này là phân lô bãi nghêu có diện tích 2.379 ha ở Đất Mũi để chính quyền địa phương và nhân dân xã cùng quản lý, khai thác hợp lý.

Thế nhưng trên thực tế, người dân nghèo Đất Mũi không có phần mà sở hữu những bãi nghêu giống ở đây hầu hết là cán bộ, công chức nhiều đơn vị, cơ quan, đoàn thể địa phương.

Không quản lý xuể, họ cho một số cán bộ xã Đất Mũi và người giàu có thuê lại. Những người đã bỏ thuê mướn bãi khi đó như ngồi trên lửa vì sự tấn công của “nghêu tặc”, vừa mất tiền vừa nguy hiểm tính mạng. Ngay cả ông Võ Văn Hiện, Chủ tịch UBND xã Đất Mũi, cũng từng bị dân tấn công bằng gậy vào lúc đó.

Theo ông Hiếu, sở dĩ năm nay không xảy ra tranh chấp trên bãi nghêu là vì nghêu giống xuất hiện không nhiều ở vùng đã có chủ. Ông Hiếu cũng là phó chủ nhiệm HTX Nuôi nghêu Rạch Thọ ở Đất Mũi, nơi duy nhất giữ được bãi nghêu sau đợt tấn công của “nghêu tặc” vào cuối năm 2008.

Lúc ấy, khu vực này nóng như chảo lửa với sự có mặt của hàng ngàn người tứ xứ đổ về khai thác nghêu, trong đó không thiếu những kẻ nghiện hút, đâm thuê, chém mướn... Cảnh tranh giành lãnh địa, cướp nghêu diễn ra như cơm bữa.

Ngư dân Lâm Văn Thuận nhớ lại: “Hàng trăm người kéo đến chiếm các bãi nghêu đã được khoanh vùng. Họ dùng gậy gộc, dao búa ép những người giữ bãi nghêu ra khỏi khu vực để mình tự do khai thác, dọa sẽ mổ bụng nếu ai ngăn cản. Những người canh giữ bãi nghêu phải bỏ chạy.

Để ngăn chặn “nghêu tặc”, một số chủ sân nghêu đã đi tìm thuê hàng trăm tay du thủ du thực về canh giữ. Tôi đã từng chứng kiến một nhóm ngư dân địa phương bị hàng trăm tay du đãng rượt chém, máu đổ đỏ cả một vùng nước. Sau trận đụng độ ấy, một số chủ sân nghêu đã buông cho dân khai thác đến giờ”.

Lộc của biển

12 giờ, cái nắng như thiêu đốt dường như chẳng lấn át nổi khát vọng làm giàu hừng hực sôi sục của hàng vạn người trên bãi nghêu Rạch Mũi. Trẻ con, người già, phụ nữ, thanh niên; người xài máy, kẻ dùng tay ra sức bươi quào đục ngầu cả bãi biển ven bờ. Mỗi một nhát cào đều được tính bằng tiền nên họ cứ lầm lũi, miệt mài bới tung cả lớp cát mịn dưới chân mà quên cả ánh nắng rát bỏng trên lưng.

Kể từ khi xuất hiện bãi nghêu giống này, anh Nguyễn Văn Minh, một người chạy xe ôm, đã bỏ nghề, kéo thêm vợ ra biển cào nghêu. “Mấy ngày đầu ít người biết, có hôm vợ chồng tôi kiếm được 16 triệu đồng. Bây giờ, người nhiều nhưng vẫn kiếm mỗi ngày hơn 1 triệu đồng” - anh Minh khoe.

Chị Liên, vợ anh Minh, tiếp lời: “Cả đời ở Đất Mũi, mấy năm nay tôi mới chứng kiến sự giàu có của biển như thế này”. Vợ chồng họ ao ước được Nhà nước cho dân tự do khai thác và mang nghêu giống đi bán. “Được như thế thì dân cào nghêu chúng tôi đâu phải bán đổ bán tháo cho thương lái. Mấy hôm nay, do bị cơ quan chức năng chặn bắt gắt gao, thương lái cũng ép giá chúng tôi rất nhiều” - chị Liên than.

Tay lái nghêu tên Hiền từ xa bước tới, bốc một nắm cát trong chiếc thùng nhựa 20 kg của vợ chồng anh Minh rồi bỏ vào thau nước đảo qua đảo lại và ra giá mua thùng nghêu thô này 10 triệu đồng. Thấy chị Liên chần chừ, tôi hỏi nhỏ: “Sao chị không bán đi?”. Chị Liên bĩu môi: “Mấy tay thương lái mua thùng này về bán lại ít nhất cũng 100 triệu đồng”.

Hiền phân bua: “Tôi còn phải tốn công lọc lại, rồi chi phí xe tàu mang ra tận Hà Nội bán, chưa kể hao hụt, thậm chí bị bắt là trắng tay”. Không đợi ý kiến của vợ, anh Minh quyết định bán. Cầm xấp tiền dày cộp trong bàn tay nhăn nhúm, tái nhợt vì ngâm nhiều giờ trong nước biển, chị Liên cất vội vào trong chiếc bọc nhựa.

Xế chiều, nước bắt đầu lên cao, một ngày cào nghêu sắp kết thúc. Vợ chồng anh Minh hớn hở thu dọn đồ lên xuồng chuẩn bị về nhà sau một ngày “trúng lộc biển”. Trước khi nổ máy, anh Minh quay sang tâm sự với tôi: “Thiên nhiên đã từng ban tặng cho vùng đất này cá đường, ba khía... nay thấy dân nghèo quá nên lại cho thêm nghêu giống.

Từ khi có những bãi nghêu giống này, nhiều người dân ở đây đã thoát khỏi cảnh nghèo đeo đẳng”. Tôi muốn nói với Minh rằng điều mà anh cũng như hàng vạn người cào nghêu ở đây không biết hoặc có thể biết nhưng chẳng bận tâm là biển sẽ cạn kiệt vì lối khai thác tận diệt của họ. Song, Minh đã vội cho xuồng phóng đi...

DUY NHÂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005