Nguồn lợi thủy sản ở Vườn quốc gia Cà Mau bị hủy diệt do khai thác

Tỉnh Cà Mau có hai Vườn quốc gia (VQG) là mũi Cà Mau và U Minh hạ. Ðây cũng là hai Khu dự trữ sinh quyển thế giới vừa được Tổ chức UNESCO trao quyết định công nhận. Tuy nhiên, hiện cả hai nơi này đang phải "oằn mình" chịu sự tác động do khai thác bừa bãi, hủy diệt sản vật dưới tán rừng, nhất là nguồn lợi thủy sản...

Hủy diệt nguồn lợi từ biển...

Vùng bãi bồi thuộc VQG mũi Cà Mau rộng hàng chục nghìn km2, trong đó có nhiều khu vực là bãi đẻ, sinh trưởng của các giống, loài thủy sản có giá trị kinh tế cao. Lâu nay, nơi đây là vùng cấm khai thác để bảo tồn tính đa đạng sinh học của các loài thủy sản có giá trị, trong đó có bãi nghêu giống với trữ lượng rất lớn. Năm nay, nghêu giống lại xuất hiện khá sớm từ đầu tháng 5 thay vì vào khoảng tháng 6, tháng 7 hằng năm. Bãi nghêu giống này kéo dài gần 10 km nằm vùng ven biển bãi bồi từ bãi Khai Long đến Ðất Mũi, trong phạm vi quản lý của VQG mũi Cà Mau, xã Ðất Mũi, huyện Ngọc Hiển.

Tuy nhiên, từ đầu tháng 5 đến nay, bãi nghêu giống này mỗi ngày có từ ba nghìn đến bốn nghìn người cùng với hàng nghìn phương tiện đến khai thác; trong đó 50% số người đã khai thác tận diệt dùng cơ giới như máy hút gắn sa quạt để bắt triệt để nguồn lợi nghêu giống. Ngoài ra, còn có hàng nghìn miệng lưới, đáy với mắc lưới bé xíu bao ví quanh năm để bắt các con giống như cua, cá kèo... cùng với nghề khai thác giả cào, xung điện... Với cách khai thác này, nguồn lợi thủy sản ven bờ ở đây bị tàn sát, hủy diệt nghiêm trọng. Phần lớn số người khai thác trái phép, tận diệt nghêu giống là dân ở một số xã ven biển của huyện Ngọc Hiển, Phú Tân (Cà Mau). Theo phản ánh của lãnh đạo xã Ðất Mũi, huyện Ngọc Hiển, gần như toàn bộ người dân làm nghề khai thác biển ở đây đã gác lại việc ra khơi khai thác thủy sản để tập trung đi cào nghêu giống. Bình quân mỗi người cào và bán nghêu thu từ 300 đến 500 nghìn đồng; thậm chí hai triệu đến ba triệu đồng/ngày. Hiện nay, giá một kg nghêu giống thương lái mua vào từ 15 đến 20 triệu đồng tùy kích cỡ con giống lớn nhỏ khác nhau. Theo anh Trần Văn Mến, Phó trưởng ban quản lý nguồn lợi biển, xã Ðất Mũi: Nguồn lợi con giống có quanh năm ở vùng bãi bồi mũi Cà Mau. Mùa đăng cua, cá kèo... có hàng nghìn người đưa dụng cụ, phương tiện đến khai thác. Do số lượng người và phương tiện tập trung đông, đã vượt tầm quản lý nguồn lợi, tài nguyên của VQG và phát sinh tình trạng mất an ninh trật tự tại xã Ðất Mũi.

Cạn kiệt sản vật từ rừng

VQG U Minh hạ có rất nhiều sản vật quý hiếm dưới tán rừng như rùa, rắn, nai, heo rừng... và các giống loài thủy sản cá đồng như cá lóc, rô, trê, sặc bỗi, thát lát... Nguồn lợi cá ở đây cũng bị lén lút khai thác, tận diệt. VQG U Minh hạ có hơn 8,3 nghìn ha rừng tràm và rừng ở đây gần như còn nguyên vẹn với nhiều loài động vật quý hiếm trú ngụ, sinh sống dưới tán rừng; tiêu biểu nhất là các loại cá đồng vốn nổi tiếng lâu nay ở Cà Mau. Tuy nhiên, điều đáng nói là ngay trong mùa khô năm 2010 vừa qua, lãnh đạo VQG đã công khai hợp đồng bán, khoán kênh để cho một số thương lái khai thác cá đồng. Theo đó, có bảy thương lái là Hà Trung Kiên, Trần Văn Hải, Nguyễn Việt Ðông, Tăng Văn Thắng, Huỳnh Văn Ghi, Trần Minh Quang và Huỳnh Văn Hùng hợp đồng nhận khoán kênh, người nhận khoán ít nhất là 5,5 km, nhiều nhất là 20 km với tổng số hơn 81 km kênh ở đây. Ðể khai thác cá đồng, các thương lái tự do đưa người, xe ô-tô, dụng cụ ra vào rừng để khai thác, vận chuyển cá đồng đi tiêu thụ; cho dù đây là thời điểm mùa khô việc ra vào rừng được bảo vệ, quản lý nghiêm ngặt.

Theo tính toán của một cán bộ lãnh đạo VQG, bình quân việc khoán một km kênh từ năm đến sáu triệu đồng, tùy theo việc đánh giá, xác nhận các đoạn kênh có cá ít hay nhiều; trong khi đó thương lái có thể thu về hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng/một đoạn kênh sau khai thác. Thời điểm khai thác, triệt tiêu cá đồng ở đây kéo dài từ tháng giêng đến tháng ba âm lịch, khi nước trên các cánh rừng rút cạn và các loại cá đồng theo đó xuống trú ngụ tại tất cả các dòng kênh dưới tán rừng. Có nhiều cách để khai thác cá đồng dưới các con kênh như dùng mắc lưới nhỏ để chụp, kéo, bao ví hoặc sử dụng máy bơm công suất lớn bơm hút, tát cạn nước để bắt cá... Việc khai thác cá trên các con kênh có thể được làm đi làm lại nhiều lần và đến khi không còn thấy "bóng dáng" của các loài cá trú ngụ. Ðây là cách khai thác hủy diệt, triệt tiêu và phải mất nhiều năm sau nguồn lợi cá đồng mới có thể phục hồi được; đồng thời kiểu khai thác này còn gây tác động, ảnh hưởng nặng nề đến môi trường sinh thái, nhất là đối với các loài động vật quý hiếm sinh sống tự nhiên dưới tán rừng. Không chỉ có thương lái khai thác cá đồng một cách hợp pháp thông qua việc ký các hợp đồng nhận khoán kênh; việc khai thác còn có sự tham gia, tiếp tay của một số nhân viên các chốt, trạm gác rừng của VQG. Vụ gần đây nhất là một nhân viên quản lý, bảo vệ rừng đã khai thác, vận chuyển, mua bán số lượng lớn cá đồng ra bên ngoài.

VQG là nơi bảo tồn, gìn giữ và phát triển các loài động vật, thực vật quý hiếm. Bất kỳ hành vi tác động, khai thác nào của con người đối với nguồn tài nguyên cũng bị nghiêm cấm, lên án. Việc lãnh đạo VQG U Minh hạ hợp đồng bán, khoán kênh để cho thương lái tự do ra vào rừng khai thác cá đồng, nhất là ngay trong thời điểm mùa khô cũng đồng nghĩa với việc tiếp tay gây tác động, tàn phá dẫn đến hủy hoại môi trường sinh thái ở đây.

VQG mũi Cà Mau và U Minh hạ là hai khu dự trữ sinh quyển thế giới, được tổ chức UNESCO trao quyết định công nhận vào cuối tháng tư vừa qua. Do đặc thù nằm ở vùng ngập nước mặn và lợ, cho nên hai khu dự trữ sinh quyển này giàu tiềm năng động vật, thực vật, nhất là các loài thủy hải sản dưới tán rừng. Lâu nay, đây cũng chính là nơi mưu sinh hằng ngày của hàng nghìn hộ dân nghèo sống chung quanh vùng đệm của VQG. Tuy nhiên, tỉnh Cà Mau chưa chủ động về công tác quản lý, bảo vệ để cho người dân khai thác tận diệt, hủy hoại môi trường; cũng như chưa có biện pháp vừa khai thác, vừa bảo vệ tốt tính bền vững tài nguyên là căn nguyên dẫn đến tình trạng khai thác hủy diệt nguồn lợi dưới tán rừng diễn ra ngày càng trầm trọng. VQG mũi Cà Mau và U Minh hạ đang "oằn mình" vì tình trạng khai thác bừa bãi, hủy diệt nguồn tài nguyên dưới tán rừng, nhất là các giống loài thủy sản có giá trị kinh tế cao. Ðể giảm áp lực cho các VQG, chính quyền các địa phương ở đây cần tạo công ăn việc làm, chuyển đổi ngành nghề hợp lý, ổn định để giúp người dân tăng thu nhập, tự giác nâng cao ý thức tham gia quản lý, bảo vệ nguồn tài nguyên dưới tán rừng.

NGỌC QUÂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005