Phú Thọ: Tích tụ mặt nước - Cần một giải pháp bền vững

Mặc dù là tỉnh trung du, miền núi nhưng tiềm năng phát triển thuỷ sản của Phú Thọ không nhỏ. Hiện toàn tỉnh có 13.730 ha diện tích mặt nước có thể khai thác để đưa vào nuôi, trồng thuỷ sản, đến cuối năm 2009 đã khai thác được 9.593,1 ha. Tổng sản lượng đánh bắt xấp xỉ 16.000 tấn đã mang lại nguồn thu rất lớn cho các hộ nuôi, trồng thủy sản. Thực tế, với tiềm năng như thế có thể tăng sản lượng lên gấp 4 đến 5 lần hiện nay bởi năng suất bình quân của nuôi trồng thuỷ sản ở tỉnh hiện nay mới đạt từ 1,6 đến 1,7 tấn/ha (Lâm Thao là huyện duy nhất có năng suất đạt trên 3 tấn/ha). Tuy nhiên, một trong những khó khăn hiện nay để có thể phát triển thuỷ sản, tiến lên sản xuất lớn là đa phần các ao, hồ nuôi trồng hiện nay đều có diện tích nhỏ, manh mún, không tập trung. Số hồ, đầm có diện tích từ vài chục đến hơn trăm ha rất hiếm. Yêu câu tích tụ mặt nước để có quy mô lớn đang là vấn đề đáng quan tâm hiện nay.

Những lần về Hải Dương, Hà Nam... tôi thực sự ngạc nhiên khi nhìn thấy có những hồ, đầm nuôi cá diện tích lên đến 600 - 700 ha, thậm chí tới cả hàng ngàn ha do vài chục người cùng góp vốn và nhân lực làm chủ. Họ tận dụng mặt nước trên thả sen, dưới nuôi cá, mỗi vụ thu hoạch vài trăm tấn cá. Nếu tính cả sen, cá mỗi đợt họ thu hàng chục tỷ đồng. Trở lại với địa bàn tỉnh Phú Thọ, mô hình nuôi thả cá trên quy mô lớn đã xuất hiện từ lâu như trường hợp của ông Nguyễn Văn Sáu ở xã Đoan Hạ (huyện Thanh Thuỷ); ông Nguyễn Văn Huệ ở xã Vĩnh Chân (huyện Hạ Hoà) và Trương Xuân Đài ở xã Thọ Văn (huyện Tam Nông)... khó khăn đầu tiên đối với hình thái canh tác này là nguồn vốn đầu tư ban đầu là rất lớn, lên đến vài tỷ đồng; chi phí đào đắp, sửa chữa, xây dựng nhà cửa, lán trại… cũng mất từ 200 – 500 triệu đồng trong 4 – 5 năm. Hầu hết các hộ này đều kết hợp nuôi cá, thả sen, nuôi vịt đàn, nuôi lợn... Đến nay những mô hình của các hộ này đã mang lại hiệu quả rõ rệt, doanh thu hàng năm lên đến vài tỷ đồng. Sản phẩm lợn, cá, sen… không chỉ tiêu thụ ở thị trường trong tỉnh mà thương lái từ các nơi khác như Hà Nội, Yên Bái, Tuyên Quang... cũng đã biết tiếng và tìm đến. Tuy nhiên số mô hình quy mô lớn trong nuôi trồng thủy sản của tỉnh Phú Thọ không nhiều.

Trên thực tế, việc tích tụ mặt nước khó khăn hơn rất nhiều so với tích tụ điền thổ. Việc đi thuê lại ruộng đất có chi phí và đầu tư ban đầu chỉ vào khoảng 4 – 5 triệu đồng/sào trong khi đối với mặt nước (đặc biệt là các ô thửa liền kề nhau) có thể gấp đến 5 – 6 lần. Nếu không có nguồn vốn tương đối lớn, sự giúp đỡ của ngân hàng hoặc cùng liên kết với nhiều người thì khó có thể làm được.

Đến thăm trang trại của ông Trương Xuân Đài, ở xã Thọ Văn huyện Tam Nông, gia chủ mời chúng tôi ngồi thưởng trà sen tự chế trong căn lều giữa cánh đồng trên sen, dưới cá. Nghe tâm sự: Khi 2 anh em tôi bắt tay vào thầu và thuê lại gần 200 ha mặt nước của xã Thọ Văn để thả cá, nhiều người đã cho là anh em tôi bị “khùng”. Thời điểm ấy, tôi đã có đội máy xúc, xe tải đi làm thuê cho nhiều công trình nên @ cũng gọi là “có bát ăn, bát để". Sẵn máy của nhà, cộng với nguồn nhân lực cũng của trong nhà khoảng trên 20 người, và thuê thêm hơn trăm nhân công nữa, ròng rã cả năm trời mới xong phần xây dựng cơ bản, sơ sơ chi phí trên 2 tỷ đồng. Sau đó mỗi năm phải bỏ thêm từ 400 - 500 triệu đồng để đắp lại bờ, đan lại rào chia lô theo kiểu đầu tư dần. Nhà tuy có điều kiện nhưng cũng phải vay ngân hàng tiền tỷ. Đầu tư rất lớn nhưng làm thuỷ sản, cũng phải từ năm thứ 6, thứ 7 trở đi mới có lãi. Khéo tính toán thì mức lãi có thể lên đến 50 - 70% doanh thu bởi sau khi hoàn thành gia cố bờ vùng, bờ thửa thì chỉ phải chi phí con giống, thức ăn và tiên thuê nhân công. Ngày trước các cụ bảo “Nhất thả cá” là có cái lý đấy các anh ạ.

Ông Nguyễn Văn Huệ ở xã Vĩnh Chân (Hạ Hoà) thì lại có cách làm khác. Với diện tích khoảng trên 30 ha, ông tận dụng bờ ao, đầm trồng các loại cây cỏ, thuê thêm đất ruộng và chính chủ ruộng trồng cỏ để làm nguồn thức ăn cho cá. Thêm vào đó là đàn lợn lúc nào cũng từ 200 con trở lên mà chất thải của nó cũng là lượng thức ăn bổ sung đáng kể cho nuôi cá. Mỗi năm thu 700 – 800 triệu đồng từ mô hình này đã biến ông thành một “đại gia” ở Vĩnh Chân. Người @ có lực và có kiến thức để đầu tư và trở thành những đại gia trong nghề nuôi, trồng thủy sản như ông Đài, ông Huệ là không nhiều. Đa phần các hộ và nhóm hộ chỉ hợp đồng thuê mặt nước với thời hạn 3 - 4 năm, quy mô từ 4 - 5 đến trên dưới 10 ha. Thời gian thê ngắn cộng với diện tích vừa nuôi cá, vừa gieo cây một vụ nên rất khó cho việc đầu tư và tổ chức sản xuất quy mô lớn.

Khó khăn hiện nay đối với việc tích tụ mặt nước ngoài nguồn kinh phí đầu tư ban đầu còn do những quy định trong việc chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc quy chế thầu, thuê lại mặt nước. Nếu như việc tích tụ điền thổ có thể làm trong 1, 2 năm; ký hợp đồng từng năm một thì làm thuỷ sản không thể như vậy, tối thiểu cũng phải từ năm thứ 4 trở đi người kinh doanh mới có lãi. Nếu như trong quá trình đầu tư, vì một lý do nào đó mà bị thu hồi diện tích sử dụng thì chủ đầu tư coi như mất trắng. Vì thế hiện nay, diện tích của tư nhân thì dễ dàng thuê hơn là diện tích công. Từ đây lại nảy sinh vấn đề ngoại trừ một số địa phương có thuận lợi cho phát triển thuỷ sản, diện tích ao hồ tuy nhỏ lẻ, manh mún nhưng liền kề nhau thuận lợi cho cải tạo, quy hoạch thì đa phần diện tích mặt nước của tư nhân chỉ từ một vài trăm m2 không thể lớn như mặt nước thuộc quyền quản lý của chính quyền địa phương nên khó khăn trong quá trình cải tạo, thâm canh đối với người có ý định đầu tư. Thành ra nơi có diện tích lớn thì thời gian thuê không được dài, ngược lại thuận lợi trong thuê thì quy mô nhỏ. Bên cạnh đó, việc cung ứng con giống và tìm ra các loại giống thực sự phù hợp với địa phương, có giá trị kinh tế cao cũng là vấn đề đặt ra với các kỹ sư thuỷ sản và Trung tâm giống Thuỷ sản.

Để ngành thuỷ sản thật sự mang lại hiệu quả cao tương xứng với tiềm năng hiện nay, việc tích tụ mặt nước là một trong những giải pháp cần được tháo gỡ. Nhưng để làm được việc này cần có các quy định thông thoáng, phù hợp, tạo điều kiện cho những người đầu tư như kéo dài thời gian cho thuê từ 15 năm trở lên; quy hoạch vùng nuôi trồng thuỷ sản cho từng địa phương; cho thuê lại các hồ đập có diện tích lớn, đảm bảo nguồn vốn vay hỗ trợ... để họ có thêm quyết tâm và thực lực phát triển nuôi trồng thủy sản.

Hùng Cường

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005