Mâu thuẫn lúa - tôm

Mô hình sản xuất lúa - tôm ở vùng ven biển ĐBSCL hiện đang gặp vô vàn khó khăn do bị động bởi thời tiết, giống lúa không phù hợp dẫn đến năng suất thấp

Tình thế khó khăn của mô hình sản xuất lúa - tôm đã được mổ xẻ tại hội nghị phát triển sản xuất lúa - tôm vùng ven biển ĐBSCL do Bộ NN - PTNT tổ chức ngày 23 - 7, tại Kiên Giang.

Chưa có giống lúa phù hợp

Năm 2009, diện tích canh tác theo mô hình lúa - tôm (luân canh một vụ lúa - một vụ tôm) ở ĐBSCL có khoảng 140.000 ha, tăng 2.000 ha so với năm 2008. Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Dư, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, diện tích gia tăng chủ yếu là do việc hoàn chỉnh hệ thống canh tác của mô hình này so với những năm trước chứ không xuất phát từ việc mở rộng mô hình.

Sở NN - PTNT tỉnh Kiên Giang cho biết hiện nay, năng suất bình quân lúa - tôm chưa cao, năng suất lúa chỉ đạt khoảng 3,8 tấn/ha và tôm chỉ 0,27 tấn/ha. Còn theo Sở NN - PTNT Cà Mau, năng suất lúa sản xuất theo mô hình này chỉ đạt khoảng 3,6 tấn/ha.

Ông Dư khẳng định: “Năng suất lúa - tôm thấp vì phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện tự nhiên, nhất là khí tượng thủy văn và hệ thống thủy lợi điều tiết mặn, ngọt; cơ cấu mùa vụ và giống lúa không phù hợp. Song quan trọng nhất là hiện có rất ít giống lúa có khả năng chống chịu với độ mặn vượt hơn 1%0 trong khoảng một thời gian dài”.

Lợi nhuận từ thu hoạch tôm vẫn chưa thể giúp nông dân sản xuất theo mô hình lúa - tôm vượt qua khó khăn

Theo ông Phan Minh Quang, Phó Giám đốc Sở NN - PTNT Bạc Liêu, nguồn nước sản xuất của mô hình lúa - tôm chủ yếu là nước mưa nên không thể chủ động nguồn nước.

Thực tế, mô hình này đang gặp rất nhiều khó khăn, hạn chế bởi rất khó hài hòa, điều tiết mặn, ngọt. Những vụ đầu, gặp trời mưa lớn, nước ngập sâu, nông dân phải tốn kém nhiều cho việc bơm tát để xuống giống.

Sau đó, nền đất nuôi tôm có độ mặn tích lũy cao nên khi gặp nắng hạn, độ mặn tăng cao làm chết lúa. Ông Quang nói rằng hiện nay đang thiếu giống lúa chịu mặn cho mô hình này. “Ngoài ra, hệ thống thủy lợi, thủy nông nội đồng chưa hoàn chỉnh, chưa có quy hoạch vùng khép kín vùng sản xuất lúa - tôm nên khi gặp nắng hạn sẽ thiếu nước ngọt bổ sung” - ông Quang phân tích.

Tranh chấp lúa - tôm

Nông dân Kiên Giang cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Những năm mưa nhiều thì thuận lợi cho việc rửa mặn để trồng lúa nhưng sau đó, không đủ mặn để nuôi tôm.

Ngược lại, mưa ít, khô hạn làm ruộng có độ mặn cao, ảnh hưởng đến cả cây lúa lẫn con tôm. Ngoài ra, tình trạng tranh chấp lúa - tôm kéo dài tại nhiều nơi trong thời gian qua làm tăng nguy cơ nhiễm mặn trên diện rộng. Vì cái lợi trước mắt, khi tôm có giá, nông dân kéo dài thời gian nuôi tôm nên thời gian rửa mặn để sản xuất lúa rất ngắn. Sau đó, do độ mặn trong ruộng lúa còn cao, phải kéo dài thời gian rửa mặn, xuống giống trễ so với mùa vụ, có thể làm giảm năng suất hoặc mất trắng.

TS Phạm Trung Nghĩa, Viện Lúa ĐBSCL, cho biết hiện các giống lúa chỉ có khả năng chịu mặn từ 3%0 đến 4%0. Trong khi đó, nhiều nơi sản xuất lúa - tôm, độ mặn biến động từ 5%0 đến 14%0, làm giảm năng suất thậm chí gây chết lúa, thiệt hại hoàn toàn.

Lúa hè thu vẫn... ế

Tại hội nghị giao ban sản xuất vụ hè thu năm 2010 diễn ra tại Kiên Giang ngày 23 - 7, ông Phạm Văn Bảy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực VN, cho biết: Tình hình xuất khẩu gạo nhìn chung thuận lợi và thực hiện chỉ tiêu xuất khẩu 6 triệu tấn gạo trong năm nay là khả quan.

Tuy nhiên, do phẩm chất gạo hè thu kém nên giá thu mua khó có thể nâng lên. Cũng theo ông Bảy, giá lúa thu mua trung bình hiện nay là 3.600 đồng/kg đối với loại IR 50404 và 3.800 đồng/kg đối với lúa hạt dài.

Nhưng nếu nói bảo đảm cho nông dân lãi 30% thì rất khó và hiệp hội cũng chưa dám cam kết. Ông Bảy đề xuất: Giảm diện tích trồng lúa, có thể bỏ hẳn vụ xuân hè để tập trung vào vụ thu đông, dễ tiêu thụ, nhất là phải bỏ sử dụng giống lúa IR 50404.

Thứ trưởng Bộ NN - PTNT Bùi Bá Bổng cho biết hiện nay, lượng lúa hàng hóa tồn đọng lên đến 5 triệu tấn. “Với tiến độ thu mua thế này thì thời gian tới khó có thể tiêu thụ nhanh lúa trong dân và giá lúa khó có thể kéo lên” - Thứ trưởng Bùi Bá Bổng lo ngại.

Tại hội nghị, nhiều đại biểu đề xuất: Chính phủ nên hỗ trợ trực tiếp cho nông dân hoặc khoanh dãn nợ ngân hàng để nông dân giảm áp lực bán lúa trong thời gian rớt giá.

Bà Phạm Thị Hòa, Phó Giám đốc Sở NN - PTNT An Giang, cho biết chiết tính giá thành lúa hè thu tại An Giang đã lên đến 3.853 đồng/kg. Trong khi đó, tại tỉnh này, giá mua lúa chất lượng cao đạt tiêu chuẩn xuất khẩu chỉ khoảng 3.800 đồng/kg, còn lúa thường như IR50404 chỉ 3.200 đồng/kg.

QUỐC DŨNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005