Loay hoay chuyện lúa - tôm

Tại hội nghị Phát triển sản xuất lúa - tôm vùng ven biển ĐBSCL tổ chức tại tỉnh Kiên Giang vào cuối tuần qua, đa số đại biểu đều thừa nhận sản xuất một vụ lúa xen một vụ tôm đúng là một mô hình phát triển bền vững. Chỉ có điều, cách làm như hiện nay chưa đem lại hiệu quả mong muốn và cần có sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua các hình thức khác nhau...

Theo số liệu thống kê, diện tích canh tác theo mô hình lúa - tôm năm 2009 ở ĐBSCL vào khoảng 140.000 héc ta, tăng 2.000 héc ta so với năm 2008. Các nhà chuyên môn cho rằng, những yếu tố về đất đai, thời tiết, tình hình xâm nhập mặn của vùng này rất thích ứng với cơ cấu sản xuất theo mô hình một vụ lúa, một vụ tôm.

Đây cũng là một hệ thống canh tác mới phù hợp điều kiện khu vực ven biển và mang tính bền vững. Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Phạm Văn Dư, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tiềm năng phát triển hệ thống canh tác tôm - lúa ở vùng ĐBSCL còn rất lớn, quy mô sản xuất có thể đạt đến 200.000 héc ta.

Tuy nhiên, diện tích canh tác theo mô hình này hiện nay vẫn chưa ổn định, việc sản xuất còn phụ thuộc quá nhiều vào điều kiện tự nhiên. Những tác động về môi trường sản xuất cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình canh tác, năng suất, sản lượng và thu nhập của nông dân, ảnh hưởng đến sự ổn định của các vụ tiếp theo.

Chẳng hạn tại Kiên Giang, nông dân các vùng ven biển như An Minh, Vĩnh Thuận, An Biên... gặp rất nhiều khó khăn khi sản xuất một vụ lúa xen một vụ tôm. Anh Nguyễn Văn Lâm, một trong những hộ sản xuất theo mô hình lúa - tôm, cho biết: “Năm nào mưa nhiều thì thuận lợi cho việc rửa mặn trồng lúa nhưng ngặt nỗi lại gây sốc cho tôm nuôi. Ngược lại, mưa ít khiến đất ruộng có độ mặn cao và xì phèn cũng gây bất lợi cho sinh trưởng của con tôm và cả cây lúa”.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang, năng suất bình quân của mô hình lúa - tôm hiện nay chưa cao: lúa chỉ đạt khoảng 3,8 tấn/héc ta và tôm chỉ 0,27 tấn/héc ta. Còn tại Cà Mau, năng suất lúa sản xuất theo mô hình này chỉ đạt khoảng 3,6 tấn/héc ta.

Ông Dư cho rằng: “Năng suất canh tác theo mô hình lúa - tôm còn thấp vì phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện tự nhiên, nhất là thời tiết và hệ thống thủy lợi để điều tiết mặn, ngọt. Mặt khác, cơ cấu mùa vụ và giống lúa không phù hợp cũng khiến năng suất không cao”.

Bên cạnh đó, do chưa triển khai đồng bộ và quy hoạch rõ ràng, tình trạng tranh chấp lúa - tôm kéo dài tại nhiều địa phương trong thời gian qua càng làm tăng nguy cơ nhiễm mặn trên diện rộng.

Còn nhớ mấy tháng trước, việc tranh chấp mặn - ngọt giữa người nuôi tôm và trồng lúa diễn ra hết sức gay gắt ở Bạc Liêu, buộc chính quyền địa phương phải can thiệp. Lúc đó, người dân nuôi tôm sú ở các xã Tân Phong, Tân Thạnh, Phong Tân thuộc huyện Giá Rai, do thiếu nước mặn phải “cầu cứu” lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu khẩn trương điều tiết nước mặn vào để cứu hàng trăm héc ta tôm.

Nhưng cùng thời điểm trên thì nước mặn lại xâm nhập sâu vào vùng ngọt ổn định chuyên sản xuất lúa thuộc các huyện Phước Long, Hồng Dân, đe dọa khoảng 24.000 héc ta lúa đông xuân.

Ngay sau đó, địa phương phải bố trí lịch điều tiết nước, cứ hai ngày điều tiết nước mặn để nuôi tôm thì tám ngày kế tiếp phải xổ nước mặn ra để đưa nước ngọt từ thượng nguồn về phục vụ sản xuất lúa. Tuy nhiên, với lịch điều tiết nước như vậy, nhiều diện tích tôm lại bị thiếu nước trầm trọng, do đó nông dân nuôi tôm tiếp tục kiến nghị lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu nhanh chóng điều tiết nước mặn vào cứu hàng trăm héc ta tôm nuôi đang “hấp hối”. Tôm không ổn mà lúa cũng chưa xong!

Đó là chưa kể tình trạng chuyển đổi đất lúa và nuôi tôm tự phát ngoài vùng quy hoạch theo kiểu “da beo” cũng xảy ra ở nhiều nơi, làm nảy sinh mâu thuẫn và thiệt hại cho cả người nuôi tôm lẫn người trồng lúa.

Theo ông Phan Minh Quang, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bạc Liêu: “Thực tế sản xuất mô hình lúa - tôm còn nhiều hạn chế bởi rất khó điều tiết, hài hòa mặn - ngọt. Giống lúa sản xuất trên đất nuôi tôm chủ yếu là lúa mùa, lúa ngắn ngày chiếm tỷ lệ thấp. Ngoài ra, hệ thống thủy lợi nội đồng chưa hoàn chỉnh, chưa có quy hoạch khép kín vùng sản xuất lúa - tôm nên khi thời tiết bất thường, nắng hạn sẽ thiếu nước ngọt bổ sung”.

Còn theo ông Dư, để mô hình sản xuất lúa - tôm phát triển bền vững, cần quan tâm về quy hoạch, định hướng phát triển, hoàn chỉnh kỹ thuật canh tác cho từng vùng, từng tỉnh; nghiên cứu và cung ứng các giống lúa có thể chống chịu được mặn ở đầu hoặc cuối vụ; tăng cường đầu tư, nâng cấp hệ thống thủy lợi nhỏ cho từng cánh đồng; xây dựng vùng nguyên liệu lúa, tôm theo hướng GAP để gia tăng giá trị...

Đức Khánh

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005