Bấp bênh nghề nuôi tôm ở Sóc Trăng

Trên đường xuống vựa tôm lớn Mỹ Thanh (huyện Trần Ðề, Sóc Trăng), hai bên đường, xe ô-tô đông lạnh nối đuôi chờ thu mua tôm. Mặc dù đang vào thời kỳ thu hoạch chính vụ nhưng số hộ có ao đến kỳ xổ tôm (thu hoạch) để bán không còn nhiều. Anh Lưu Quốc Việt, Giám đốc Công ty CP nuôi trồng và Chế biến thủy hải sản Mỏ Ó Sóc Trăng cho biết: "Hầu hết tôm sú nuôi đúng vụ bị chết, nên giá tôm đang được thương lái tăng từng ngày để thu gom, bán cho các nhà máy chế biến".

Những ngày cuối tháng tám, dẫn chúng tôi xuống vựa tôm của Công ty, anh Việt hồ hởi thông báo: Do tôm nguyên liệu thiếu nên nhiều nhà máy trên địa bàn, thương lái đưa người xuống tận các nơi nuôi của người dân để đặt hàng, mua cả đầm tôm với giá tôm sú nguyên liệu khá cao. Tại đầm tôm của Công ty CP nuôi trồng và Chế biến thủy hải sản Mỏ Ó Sóc Trăng, trời mưa khá nặng hạt, nhưng anh Việt cùng với 30 cán bộ, lao động đang khẩn trương thu hoạch tôm và nhanh chóng phân loại để kịp xuất bán cho các nhà máy. Lấy gầm cầu Mỹ Thanh làm bãi nơi tập kết, hàng chục người lao động thuê thời vụ miệt mài lựa những con tôm to dưới 20 con/kg và loại cỡ nhỏ 40 con/kg cho vào thùng đá ướp lạnh. Mưa mỗi lúc càng nặng hạt, đứng cạnh chúng tôi, anh Việt không giấu nổi lo lắng.

Số lượng tôm thu được sáng nay khá cao, vậy anh lo lắng chuyện gì? Tôi hỏi. Anh Việt gượng cười: Người nuôi tôm lúc nào cũng trong trạng thái vui buồn lẫn lộn. Tôm thu được nhiều thì mừng, và giá thời điểm này đang khá cao nên trước mắt chúng tôi đã thắng. Nhưng mấy hôm nay mưa liên tục, chúng tôi ăn ngủ không yên...

Thấy tôi vẻ chưa hiểu, anh Việt giảng giải: "Cách đây vài ngày, thời tiết nắng nóng làm nhiệt độ ao tăng cao, nay lại mưa liên tục, nhiệt độ giảm đột ngột, tôm không thích ứng kịp sẽ bị nhiễm bệnh, chết. Mưa nhiều còn làm biến đổi các yếu tố môi trường (độ pH, độ mặn...) dẫn đến tôm chết hàng loạt".

Cắt ngang câu chuyện giữa hai chúng tôi, anh Năm, em rể anh Việt thông báo: Ao này hôm nay xổ được hơn năm tấn, đa số tôm đạt tiêu chuẩn loại to và cứng. Anh Việt lại mừng ra mặt. Một ao thu hoạch được năm tấn là trúng, bởi tôm cứng và to thì bán cho nhà máy nào cũng được trả giá cao từ 180 nghìn đến 240 nghìn đồng/kg. Trừ chi phí thì lãi ròng được hơn 300 triệu đồng sau hơn năm tháng nuôi.

Ðứng trên cầu Mỹ Thanh mới được đầu tư xây dựng, càng thấy rõ cơ ngơi của Công ty CP nuôi trồng và Chế biến thủy hải sản Mỏ Ó Sóc Trăng. Có được hàng trăm ao nuôi san sát nhau, chạy dọc triền sông như hôm nay, anh Việt cùng những người bạn đã về đây mua đất, lập lán, đào ao nuôi tôm từ những năm 1994. Lưu Quốc Việt nhớ lại: Ngày xưa nơi đây là sình lầy, đất bị nhiễm mặn, người dân vùng này không biết làm gì, chỉ còn cách đào ao nuôi trồng thủy sản, may ra có thu nhập. Tôi và một số người về đây "mở đất", đầu tư nuôi tôm. Mới đầu chỉ đủ sức làm mấy ao, đến nay do sử dụng công nghệ cao, quy mô lớn, chúng tôi đã có 254 ao nuôi tôm (một ao rộng khoảng 5000 m2 mặt nước) với tổng sản lượng khoảng 500 tấn tôm và 13 ha mặt nước nuôi cá tra, ba sa (khoảng 2.600 tấn cá).

Chỉ nghe các anh nhắc tới những con số trên đã đủ thấy con tôm, con cá ở đây đã giúp người dân đổi đời như thế nào. Có thể nói, nghề nuôi tôm ở Mỹ Thanh đã giúp cho nhiều gia đình xây nhà lầu, sắm xe hơi. Tuy nhiên, cũng có nhiều người phải bán nhà, rồi khất nợ ngân hàng vì... tôm. Anh Việt cho biết: Ðể xây dựng được ao nuôi tôm, ngoài việc đầu tư mua đất, làm ao thì chi phí mua thức ăn, thuê chuyên gia tư vấn về kỹ thuật chăm sóc cũng như phòng chữa bệnh cho tôm đến ngày thu hoạch là cả một vấn đề. Nếu gia đình nào không đủ vốn, hoặc gặp đúng thời tiết xấu, dịch bệnh phát triển thì chỉ còn cách là bán nhà để trả nợ. Với số lượng tôm, cá nuôi như hiện nay, công ty đã phải ký hợp đồng lâu dài với các nhà máy để mua 300 tấn thức ăn/tháng (27 nghìn đồng/kg, bình quân một ngày 270 triệu đồng tiền thức ăn cho tôm).

Chia tay anh Việt, chúng tôi ngược ra đầm nuôi tôm của gia đình anh Trần Văn Són, ở ấp Mỏ Ó, xã Trung Bình, huyện Trần Ðề. Anh Són đang khẩn trương xổ bán tôm sú. Gia đình anh Són hiện có 10 ao (50.000 m2 mặt nước) với số lượng hơn hai triệu con tôm giống. Anh Són cho biết: Mấy ngày nay thương lái sục sạo suốt ngày, giá cả cũng tăng so với trước. Hiện nay nhiều ao tôm ở Mỹ Thanh đã bán hết và một số nơi do thời tiết thay đổi tôm bị bệnh, chết khá nhiều nên số lượng tôm sú ở Mỹ Thanh không còn mấy. Hôm nay tôi bán sỉ ao tôm sú cho thương lái với giá bình quân 103 nghìn đồng/kg.

Anh Sang, một thương lái thu mua thủy sản ở Mỏ Ó đứng cạnh nói: Mới vào đầu vụ thu hoạch nhưng giá tôm sú nguyên liệu tại Sóc Trăng đang ở mức khá cao. Giá tôm sú tăng nhanh là do lượng tôm thu hoạch của tỉnh mới được 1.000 ha mà một số nhà máy chế biến thủy sản trong tỉnh đẩy mạnh thu mua tôm nguyên liệu để xuất khẩu, nhu cầu tiêu thụ trong nước tăng khá cao đã dẫn đến khan nguyên liệu. Hiện giá tôm loại dưới 20 con/kg đang được thu mua ở mức hơn 200 nghìn đồng/kg, loại 30 con/kg giá 150 đến 160 nghìn đồng/kg, loại cỡ nhỏ 40 con/kg cũng hơn 120 nghìn đồng/kg. Theo những người nuôi tôm ở đây, giá các cỡ tôm này đều cao hơn cùng kỳ năm trước 40 đến 60 nghìn đồng/kg. Ðây là mức giá tôm đầu vụ cao nhất từ trước đến nay tại tỉnh Sóc Trăng.

Sau hơn năm tháng thả tôm giống, chăm sóc, theo dõi, cho ăn, nhiều ngày mất ăn mất ngủ vì sợ bắt trộm, thời tiết thất thường làm xuất hiện dịch bệnh... thì đến hôm nay người nông dân một nắng hai sương mới được thu hoạch sản phẩm. Ðể chuẩn bị cho ngày xổ tôm, bước đầu phải dùng máy bơm hút nước trước một ngày, sau đó thuê 15 người dùng lưới quét rồi đưa tôm lên phân loại, ướp đá lạnh. Công đoạn phân loại tôm lớn, nhỏ thủ công nên mất khá nhiều thời gian. "Bây giờ nuôi tôm đã đỡ vất vả hơn trước, nhất là nhà nào may mắn tôm không bị chết, dịch bệnh thì khi vào vụ thiếu tôm sú nguyên liệu như bây giờ sẽ không bị bắt chẹt, lại bán được giá cao. Sáng sớm họ cho xe, đưa người đến tận ao để mua tôm. Mình chỉ việc theo dõi số lượng cuối cùng được bao nhiêu tấn, rồi tính ra tiền mà thu thôi". Anh Són cho biết.

Cùng ngồi nhâm nhi cốc bia cạnh ao tôm, chờ kết quả cuối cùng, chúng tôi nghe anh Són kể về sản lượng tôm đang xổ mà thấy mừng cho những người nuôi tôm. Nhưng, theo anh Sang thì đó chỉ là may mắn và mới là kết quả bước đầu mà thôi.

Khi việc xổ tôm chỉ còn một, hai kéo lưới nữa là sạch ao, chị Bình, vợ anh Són thông báo tổng cộng ao xổ được hơn 5,5 tấn. Lập tức có những cái bắt tay cùng những tiếng cười nói dành cho anh Sang thương lái. Chỉ có anh Són ngồi đó mà nỗi buồn hiện lên gương mặt đen xạm, khó nhọc.

Ao tôm của mình lỗ hay sao anh? Tôi quay sang hỏi. Anh Són gượng cười: Không lỗ, cũng chẳng lời. Tính chi phí thức ăn, công sức mấy tháng chăm nuôi chỉ hòa cả làng. Vì nếu thu được hơn 5,5 tấn thì đa số là tôm đạt loại cỡ to 20 con/kg, bán được giá, thương lái không mất gì lại trúng đậm hơn 100 triệu. Chỉ khổ người nông dân vất vả làm suốt năm không bằng trong chốc lát thương lái chỉ bỏ ra ít tiền mua, mà thắng lớn như vậy.

Nghề nuôi tôm là thế. Ðược giá, thì mất mùa, thị trường khan hiếm, thiếu nguyên liệu. Họ chỉ chờ đến khi xổ tôm mong bán được chút lãi để đầu tư nuôi vụ mới, nhưng lại bị thương lái "hớt tay trên" đồng lãi và công sức khó nhọc. Theo anh Việt, nuôi tôm là cuộc chơi may mắn được - thua mà thôi. Ngoài ra, một khó khăn mà người nuôi tôm hiện nay vẫn gặp phải đó là việc tiêu thụ sản phẩm khi vào mùa, trúng vụ. Nhất là tình trạng biến đổi khí hậu, môi trường bị ô nhiễm dẫn đến tôm bị bệnh chết hàng loạt. Chưa kể, khi dịch bệnh lan ra các ao thì người nuôi tôm chỉ còn biết lo lắng. Số phận người nuôi tôm thật bấp bênh. Thí dụ một gia đình mua tôm giống về thả đúng vụ nhưng chưa chắc đã có tôm mà thu hoạch, bởi nhiều khi chỉ cần khoảng một tuần mưa liên tục thì tôm chết trắng ao, lỗ vài trăm triệu đồng là chuyện thường xảy ra.

Ngoài những khó khăn do thời tiết, môi trường, dịch bệnh, một vấn đề mà nhiều doanh nghiệp, hộ nuôi tôm trên địa bàn Sóc Trăng nói riêng, ÐBSCL nói chung đang gặp phải là thiếu vốn. Ðặc biệt, để nuôi tôm theo đề án "chuẩn hóa các yếu tố đầu vào, quy trình nuôi và thương hiệu ngành tôm Sóc Trăng" và để đạt được các chứng nhận tiêu chuẩn Aqua GAP, ASC, ACC, GlobalGAP... thì người nuôi tôm phải đầu tư hơn một tỷ đồng mới có thể đáp ứng yêu cầu của các nước nhập khẩu. Ngoài ra, khi thu hoạch tôm thì đầu ra của người nuôi phụ thuộc hoàn toàn về giá, thời gian mua của thương lái, nhà máy nên rất dễ bị ép giá, thua lỗ... Chính vì vậy Nhà nước, mà trực tiếp là các địa phương cần sớm quy hoạch lại vùng nuôi trồng, chế biến ổn định thủy hải sản; có cơ chế chính sách phù hợp, hỗ trợ cho các doanh nghiệp và người nuôi tôm từ khâu con giống, kỹ thuật nuôi trồng đến chế biến, xuất khẩu.

Thật khó quên hình ảnh anh Són cùng những người hàng xóm ở Mỏ Ó đứng nhìn những chiếc xe ô-tô đông lạnh nối đuôi nhau chở tôm về bán với giá cao cho các nhà máy chế biến thủy hải sản. Có điều gì cộm lên mà đắng chát trong mối lo cho nghề nuôi tôm bấp bênh ở nơi đây. Chỉ có anh Sang thương lái đất Mỏ Ó luôn nhoét miệng cười, nói vọng lại: Hẹn gặp lại mùa xổ tôm bội thu tới nghe!

LÊ ĐỨC NGHĨA

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005