Cà Mau: Gieo neo đầm Thị Tường

Đầm Thị Tường có diện tích mặt nước hơn 700 ha. Được hình thành do phù sa bồi lắng từ sông Mỹ Bình, sông Ông Đốc và nhiều kinh rạch của 3 huyện: Phú Tân, Trần Văn Thời và Cái Nước (Cà Mau). Được xem là vùng ngập nước lớn nhất ĐBSCL, đầm Thị Tường xưa kia chứa đựng nguồn thủy sản vô cùng dồi dào, phong phú và là khu vực tái sinh tài nguyên biển, nơi có mũi Ông Lục nổi tiếng. Tất cả chỉ còn trong hồi ức của người dân sống ven đầm.

Giờ đây những ai từng biết đến đầm Thị Tường đều không khỏi bùi ngùi tiếc nuối cho thực tại đau lòng nơi đây. “Biển bạc” chỉ còn là quá khứ, tình trạng cạn kiệt nguồn lợi thủy sản ngày một nghiêm trọng và đã đến hồi báo động.

Những ký ức… xa xôi

Chú Trần Minh Út, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Phú Mỹ, người có nhiều năm gắn bó với đầm Thị Tường, nhớ lại: “Trước kia, mọi người chỉ cần 10 cái đó làm bằng sậy, một đêm cũng kiếm được 15 - 17 kg cá, tôm. Không như bây giờ đến trên trăm cái lú mà mỗi đêm chỉ có 2 - 3 kg là cùng”.

Bà con sống ven đầm Thị Tường cho biết, bình quân mỗi đêm hộ nào có trên 100 cái lú thì chỉ có thể giỏi lắm là kiếm 70 - 80 ngàn đồng. Như vậy, sau hơn 12 giờ vất vả nằm sương, chịu gió vừa đặt, vừa thức giữ, thăm rồi cuốn giữa đầm nước mênh mông, một cái lú chỉ mang về cho họ không đến 1 ngàn đồng.

Theo dòng hồi ức trên 57 năm gắn bó với đầm, chú Liêng Vĩnh Thành, hội viên Hội Cựu chiến binh ấp Chà Là, xã Phú Thuận, huyện Phú Tân, ngậm ngùi: “Vào những năm 1972, chỉ cần dùng đèn pin ngồi trên xuồng soi xuống mặt nước, chèo chưa đầy nửa vòng đầm là cá đối nhảy vào xuồng đủ cho 3 - 4 người ăn. Nếu sử dụng lưới dài khoảng 600 m kéo qua là có được trên 100 kg cá, còn giờ có khi đuổi cả ngày, chỉ thu được trên 10 kg. Hồi xưa nơi đây là tâm điểm thu hút nhiều nhà nhiếp ảnh đến đây. Ban đêm, đèn thắp sáng trưng như trung tâm chợ, đẹp vô cùng. Nay chỉ còn leo lét vài ngọn đèn chủ yếu là những hộ không đất sản xuất cố bám trụ lại”.

Chị Nguyễn Thị Hương ở ấp Chà Là, chỉ tay vào thau đựng khoảng 2 - 3 kg chủ yếu là ghẹ, nói trong vẻ mệt mỏi: “Đó là kết quả cả buổi ngâm mình trong đầm, thăm hơn trăm cái lú đặt từ sáng tới giờ, cuộc sống ngày một khó khăn quá, không còn cá mắm gì hết”.

Chính nguồn thủy sản ngày một vơi dần theo thời gian, nhưng để đảm bảo cuộc sống, các hình thức đánh bắt cũng được người dân “cải tiến”. Nhiều hình thức khai thác khác nhau được người dân áp dụng, có người dùng nò, người đặt lú, hộ chài lưới… kích thước mắt lưới ngày một dày hơn. Có người chỉ dùng mắt lưới 1,2 phân so với trước kia ít nhất phải 1,5 phân, với mong muốn thu hoạch được nhiều để cải thiện. Chính hình thức mạnh ai nấy bắt, mạnh ai nấy làm đã vô tình khiến cho vùng cư trú, sinh sản, phát triển của nhiều loại thủy sản này trở nên cạn kiệt.

Trầm trọng hơn, trong khoảng 3 năm trở lại đây, xuất hiện tình trạng dùng xung điện trong khai thác, hình thức đánh bắt hủy diệt đang bị cấm tuyệt đối. Cứ thế khai thác một cách vô tội vạ, không có giải pháp bảo vệ và phát triển bền vững thì tài nguyên nào cũng cạn kiệt, nguồn lợi nào cũng hết... Anh Trần Minh Cảnh, Bí thư Chi bộ ấp Chà Là, cho biết: “Trong năm, vào lúc giao mùa (khoảng tháng 6 - 7 âm lịch) là lúc thu nhập của người dân ven đầm mới đỡ hơn tí. Còn vào những tháng mùa mưa 19 hộ dân sống chủ yếu dựa vào đầm của ấp phải tìm việc khác làm kế sinh nhai”.

Tìm lại quá khứ

Đã đến lúc phải trả lại cho đầm Thị Tường thời vàng son của nó. Để không chỉ giúp các hộ dân sống ven đầm có được cuộc sống ổn định, mà khôi phục đầm Thị Tường khôi phục lại nguồn dự trữ giống thủy sản cho vùng biển của tỉnh. Bởi lẽ, đầm Thị Tường là vùng đất ngập nước được ưu đãi từ thiên nhiên. Với độ sâu từ 0,3 - 0,8 m, nền đáy bùn lầy do phù sa bồi lắng, xung quanh có những rặng dừa nước, đước, vẹt… rất thích hợp cho các loài thủy sản cư trú và sinh sản. Đầm Thị Tường là nơi cư trú của nhiều loài thủy sản có giá trị kinh tế cao như: tôm, cua, cá chẽm, cá ngác, cá dứa… và nhiều loài nhuyễn thể như sò huyết, nghêu…

Ngoài ra, đầm Thị Tường còn là nơi có khả năng phát triển du lịch sinh thái. Với vẻ đẹp hoang sơ, độc đáo, không khí thoáng mát, trong lành cùng cảnh sống thanh bình của người dân chài lưới là thế mạnh thu hút khách du lịch khó nơi đâu có được. Đến đây, du khách có thể rong ruổi trên những chiếc xuồng ba lá, len lỏi trong những rặng dừa nước nên thơ, thưởng thức nét văn hóa của người dân xứ đầm. Nơi đây còn gắn liền với nhiều chiến tích lịch sử trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Với nhiều địa danh đã đi vào lịch sử như khu căn cứ Xẻo Đước…

Vì vậy, cần có kế hoạch khôi phục đầm Thị Tường một cách bền vững và lâu dài. Nhưng để làm được việc này không hề đơn giản, cần phải có sự phối hợp đồng bộ của các ngành có liên quan, sự vào cuộc của các nhà chuyên môn.

Bên cạnh việc tổ chức tuần tra xử lý nghiêm đối với các đối tượng sử dụng các ngư cụ cấm như: lưới kéo xung điện, cào điện, quy định kích cỡ mắt lưới khai thác, mùa khai thác, tránh tình trạng khai thác tự do như hiện nay, có mô hình quản lý hợp lý tại đầm. Đồng thời, có chính sách tạo kinh tế mới, giúp người dân ven đầm có thu nhập ổn định và bền vững, nhằm từng bước giảm áp lực cho đầm.

Bên cạnh những giải pháp của các ngành chức năng, nhà chuyên môn, thì quan trọng hơn hết là ý thức của người dân. Vì thế, công tác tuyên truyền chính sách pháp luật, tập huấn những kiến thức cơ bản về công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho người dân cần phải được chú trọng. Nâng cao ý thức tự bảo vệ của các hộ dân ven đầm bằng việc thành lập tổ, nhóm để giao đất có mặt nước cho họ tự quản lý, áp dụng biện pháp quản lý cộng đồng.

Nếu thực hiện tốt những việc trên, tin rằng trong thời gian không xa đầm Thị Tường không chỉ là nơi có nền kinh tế phát triển bền vững, mà đây còn là điểm thu hút khách du lịch thập phương khi đến với Cà Mau./.

Nguyễn Phú

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005