Rừng phòng hộ Quảng Bình kêu cứu

Quảng Thọ, huyện Quảng Trạch (Quảng Bình) là một xã nghèo nằm ven biển. Thời gian gần đây, do sự tắc trách của chính quyền địa phương (trực tiếp là UBND xã Quảng Thọ), hơn một km đường bờ biển, nơi có tuyến rừng phi lao phòng hộ đã bị các quan xã "sang tên" cho những hộ gia đình làm hồ nuôi tôm, trực tiếp xâm hại đến tài sản Nhà nước và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của hàng nghìn hộ dân.

Biến đất Nhà nước thành… "ao nhà"

Một ngày đầu tháng 9, chúng tôi đã trực tiếp tại mảnh đất gió Lào cát trắng, "mục sở thị" những vi phạm đã và đang xảy ra nơi đây. Tuyến rừng phi lao phòng hộ nằm trọn vẹn trong 2 thôn Ngoại Hải và Thọ Đơn của xã Quảng Thọ. Đây là tuyến rừng nằm sát biển, có tác dụng chống xói mòn, ngăn thiên tai và ngập mặn được bà con trồng từ mấy chục năm nay. "Khoảng tháng 4 năm 2009 thì chuyện chặt rừng đào hồ nuôi tôm diễn ra mạnh, trước đó chỉ có lẻ tẻ, chúng tôi chẳng hề hay biết" - một người dân nói với chúng tôi. Cũng theo đơn phản ánh của người dân, việc đào hồ nuôi tôm đã diễn ra từ mấy năm trước, khi UBND xã có quyết định cho những hộ cá nhân đến thuê đất để đào ao nuôi tôm. Gọi là "hộ dân" nhưng ở đây, một vệt đường bờ biển dài 1 km hiện chỉ có bốn hộ gia đình "sở hữu" trong đó đặc biệt phải kể đến gia đình ông Trần Xuân Nghiêm. Ông Trần Xuân Nghiêm (nguyên Chủ tịch UBND xã Quảng Thọ, đã về nghỉ hưu cách đây một tháng) cùng với con trai sở hữu… mười ba hồ tôm. Trong những hồ tôm sở hữu đó, có 5 hồ ông và con trai Trần Xuân Ngự trực tiếp nuôi còn… 8 hồ gia đình ông đang cho thuê. Ba hộ gia đình khác đang nuôi tôm tại đây cũng được ông Nghiêm trực tiếp "chấm" khi còn đương vị. Cuối tháng 8-2010 ông Trần Xuân Nghiêm nghỉ hưu sau khi đã sắp xếp xong xuôi mọi việc, xã Quảng Thọ có chủ tịch mới là ông Lê Đình Lượng (thời ông Nghiêm làm chủ tịch xã ông lương làm phó). Và để ổn định tình hình, trấn an dư luận, trong cuộc gặp mặt với bà con tại hội trường thôn Nhân Thọ, vị tân chủ tịch đã "thề" với bà con "sẽ rút kinh nghiệm và hứa không tái phạm". Nhưng lời nói gió bay, việc đâu vẫn còn đó. Người dân kêu khổ bởi môi trường ô nhiễm, một số giếng nước sinh hoạt đã bị nhiễm mặn và đặc biệt hơn, hồ nước rộng chừng 10 ha, dùng để sinh hoạt tưới tiêu đã bị cạn kiệt bởi những hộ nuôi tôm đào hết cát, nước không rỉ đến được. Và không chỉ dừng ở đó, những chiếc mương thoát nước đã được những hộ nuôi tôm lén đào ban đêm, ngang nhiên đổ trực tiếp nước nuôi tôm xuống biển ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống.

Đất “tau”, “tau” chặt

Phản ánh với cấp trên không được, nhưng không để tài sản của Nhà nước bị lợi dụng và xâm hại, nhân dân đã trực tiếp thay phiên nhau đi canh gác vùng biển mà trực tiếp ở đây là Ban bao vệ rừng phòng hộ. Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Dự, Trưởng ban bảo vệ rừng nói: "Chúng tôi cũng chỉ là người dân bình thường, ban bảo vệ chúng tôi lập ra đã nhiều năm nay và lương được tính bằng cách trừ vào thuế nông nghiệp. Cách đây mấy tháng, một đêm đi tuần chúng tôi phát hiện ra những hộ dân đào ao nuôi tôm đang đưa máy xúc đến xúc cây và đào ao, lấn diện tích mặt hồ. Một hôm khác, chúng tôi phát hiện vô số những cây phi lao bị chôn sâu dưới cát mà ai đó đã chôn để phi tang, khi nói lên điều này, chúng tôi đã bị họ đe dọa: "Đất là đất của tau, cây dương mọc trên đất tau, tau chặt. Muốn sống thì coi như không trông thấy gì".

Cũng theo Ban bảo vệ rừng, ngày 30-8 vừa qua, họ lại phát hiện ra thêm một chiếc máy xúc đang "ăn" cát, nhân dân tập trung gây sức ép đưa chiếc máy xúc về trụ sở thôn Nhân Thọ rồi báo cáo lên chính quyền. Chiều 1-9 UBND xã cũng đã tổ chức đứng ra họp thôn, phạt hành chính các hộ sai phạm và điều quan trọng hứa sẽ cùng các hộ nuôi tôm san lại mặt bằng, đình chỉ việc nuôi tôm nhưng từ đó đến thời điểm chúng tôi có mặt tại Quảng Thọ, những hồ nuôi tôm vẫn ngang nhiên hoạt động, thậm chí diện tích còn được mở rộng ra một cách âm thầm.

Để tìm hiểu kỹ hơn những sai phạm trong việc lấy đất rừng của Nhà nước cho thuê tại Quảng Thọ (Quảng Trạch - Quảng Bình), chúng tôi đã theo bà con thôn Nhân Thọ xuống trực tiếp tại những bãi cát bị xâm hại. Theo quan sát của chúng tôi, khoảng 30 hồ nuôi tôm, có cái đã được đào từ lâu, có cái đang dang dở của những hộ dân được chính quyền xã tiếp tay nằm rải rác theo chiều dài khoảng 1 km theo dọc bờ biển. Chiếc hồ chứa khoảng 10 ha, phục vụ cho khoảng 70 hộ dân đã bị cạn kiệt nước. Bước chân trên những vệt cát bỏng rát của cái nắng cuối hè, chúng tôi trực tiếp được chứng kiến những hố chôn xác cây phi lao bị chủ hộ tôm và chính quyền đào để bức tử, nhằm che mắt người dân. Biết chúng tôi có mặt tại bãi biển Nhân Thọ, hàng trăm người dân đã đổ ra để trình bày và thật không may, khi đã mệt nhoài bởi cái nắng bỏng rát, chúng tôi tìm đường ra về thì gặp một đối tượng đeo kính đen, xách mã tấu chắn ngang đường nói rằng muốn gặp nhà báo để… nói chuyện. Sau này với những tấm ảnh và thước phim quay được, chính chủ tịch xã Quảng Thọ Lê Đình Lượng đã thừa nhận đó là Trần Xuân Ngữ, con trai nguyên Chủ tịch UBND xã Trần Xuân Nghiêm. Sự việc chưa dừng lại ở đó, cũng để tránh phiền phức cho bà con, tối hôm đó chúng tôi đã đi xe cách Quảng Thọ 15 km để ăn cơm tối nhưng vừa vào quán cơm, sáu thanh niên từ đâu đã đi xe máy lao vào "ăn vạ" với lý do xe chúng tôi va quệt vào xe máy họ. Cũng may ông chủ quán là người bản địa, đã dàn xếp ổn thỏa và không có sự việc đáng tiếc nào xảy ra.

Cho thuê đất vì… tình cảm

Với lý do bận họp nên mãi 5 giờ chiều, ông Lê Đình Lượng, Chủ tịch UBND xã Quảng Thọ mới sắp xếp được cho chúng tôi một buổi làm việc tại trụ sở ủy ban. Trước khi vào công việc ông Lượng cũng nói rằng có sự xuất hiện của chúng tôi ông rất vui, bởi rất có thể chúng tôi, cùng với chính quyền xã sẽ tìm ra một giải pháp nào đó nhằm giúp ổn định tình hình địa phương, bản thân ông mới chỉ lên chủ tịch xã chưa đầy một tháng, mọi viêc còn hết sức… bỡ ngỡ (Nhưng có một điều ông "quên" rằng, trước khi ông làm chủ tịch xã đã có một thời gian dài ông làm phó chủ tịch, sự việc Quảng Thọ bản thân ông phải là người nắm rất rõ). Theo tài liệu của Chủ tịch UBND xã Quảng Thọ cung cấp thì từ năm 2003 đến nay xã Quảng Thọ đã cho 6 hộ gia đình thuê đất để nuôi tôm bao gồm, gia đình anh Nho 2,8 ha; gia đình anh Thịnh 1,5 ha, gia đình anh Ngữ 2,6 ha; gia đình anh Khai 1,5 ha; gia đình anh Chiến 4,8 ha; gia đình anh Tấn 3,2 ha và tất cả đều được ban cán sự thôn xóm giám sát, tư vấn cho chính quyền địa phương. Trong buổi làm việc, ông Lượng khẳng định toàn bộ hợp đồng không hề vi phạm đến rừng phòng hộ và ảnh hưởng tới môi trường. Nhưng khi chúng tôi đưa ra những bằng chứng như việc đào hố chôn xác cây, diện tích bị lấn so với nguyên trạng thì ông chủ tịch xã lại thừa nhận có một số hộ "vi phạm một chút" là trường hợp gia đình anh Chiến, gia đình anh Ngữ, gia đình anh Thịnh. Ông cũng thừa nhận trong việc này chính quyền xã đã thiếu giám sát, kiểm tra.

Có lẽ ông Chủ tịch UBND xã Quảng Thọ sẽ không còn cơ hội để thực hiện lời hứa của mình khi ông "cố tình" không biết" rằng, dải bờ cát kéo dài một km mà các ông cho thuê nuôi tôm đó đã nằm trong kế hoạch xây dựng con đường ven biển khi thị trấn Ba Đồn được nâng cấp lên thành thị xã (UNND tỉnh Quảng Bình phê duyệt vào năm 2007). Điều ấy đã được phó chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch Nguyễn Chí Lâm khẳng định với chúng tôi trong buổi làm việc ngày hôm sau. Ông Lâm cũng cho biết thêm, đây là vùng đất từ lâu đã được huyện chỉ đạo "không được mở rộng sản xuất hoặc nâng cấp xây dựng". "Trước đây xã Quảng Thọ cũng nói rằng họ cho một số hộ nuôi tôm mượn, nghe vậy nhưng kỳ thực chúng tôi chưa nhận được bất kỳ một văn bản hay báo cáo nào. Tôi nghĩ rằng UBND xã đã làm sai về mặt chủ trương và thời gian tới đây chúng tôi sẽ xử lý nghiêm để ổn định tình hình và đặc biệt, dải đất đó là kế hoạch chiến lượng của tỉnh, UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu không được sử dụng đất nằm trong quy hoạch đường tuyến biển thì tuyệt đối không thể sử dụng. Những cá nhân sai phạm chắc chắn phải bị xử lý. Bản thân UBND xã cũng phải có trách nhiệm với huyện" - ông Lâm nói.

Nguyễn Văn Quân

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005