Bình Thuận: Làng thả đá

Một vùng biển đẹp, hoang sơ. Một làng chài Cửa Sức (Phước Thể, Tuy Phong - Bình Thuận) với hàng chục ngư dân đã “sống được”… nhờ vào cái cách bắt tôm hùm riêng có…

... Nhử tôm

Trên quốc lộ 1A, đoạn Nhà máy nước khoáng Vĩnh Hảo, đi chừng 3 km dọc theo quả núi Tàu là đến Cửa Sức. Làng chài nhỏ 60 nóc nhà, hơn 420 khẩu nằm bên eo biển khá đẹp, nước xanh trong vắt dưới khí trời dìu dịu.

Người chúng tôi gặp đầu tiên là ông xóm Trưởng Đoàn Xuân Dũng, 46 tuổi. Tại căn nhà xây khá đẹp, ông Dũng cho biết từ bao đời nay, cư dân Cửa Sức sống chủ yếu từ biển với nghề lưới, nghề câu... 10 năm truớc đây, giống như nhiều nơi, nghề lưới và câu cũng có lúc lao đao, thu nhập sau mỗi chuyến biển ít ỏi đến mức có người tính chuyện bỏ làng đi tìm việc khác, kiếm sống. May mắn thay, người trong làng phát hiện ra chuyện: Cửa Sức chính là mỏ tôm hùm giống. Một người biết rồi cả làng biết. Cửa sức “hồng hào” lên từ đấy. Có người sau một đêm ngủ, sáng ra bỏ túi gần chục triệu đồng nhờ tiền bán tôm giống. Mùa tôm giống là cả làng như vào hội, thương lái cởi xe máy đi đi lại lại. Cứ sau mỗi mùa tôm, người dân lại xây nhà, mua xe...

Ông Dương Cư với những hòn đá trên vai

Biển Cửa Sức đẹp, hình cánh cung, nguyên vẹn nét hoang sơ. Biển không quá sâu, có rặng san hô ngầm là nơi trú ngụ ưa thích của tôm. Dân làng cho biết: tôm hùm mẹ sinh sản vào hai mùa chính, từ tháng 5 đến tháng 8 âm lịch và tháng 11 sang tháng 2 âm lịch. Những con tôm mẹ to kềnh càng, mỗi lần đẻ hàng vạn quả trứng. Trứng tôm hùm theo dòng nước tấp vào bám rạn san hô. Từ đây, trứng nở ra tôm con, sống trong rạn đá sâu vài mét nước. Thế nhưng, để bắt được con tôm nhỏ như cọng tăm trong hang hốc, không dễ dàng gì. Của khó thì… người khôn. Người dân nảy ra sáng kiến lấy những cục đá san hô bằng trái bóng, khoan đục vào đó hàng chục lỗ to và sâu chừng ngón tay út, để làm chỗ ở nhân tạo cho tôm con. Hàng trăm cục đá san hô ấy, sau đó được buộc vào tấm lưới, cục này cách cục kia từ một đến vài gang tay. Bên trên cùng của tấm lưới, người ta buộc một sợi dây thừng bện chắc chắn, gọi là dây triên, có gắn phao xốp, để tạo thành một dụng cụ vừa như tổ ong, vừa như lưới cá, thả lưng chừng trong nuớc. Đêm, tôm hùm con bò đi kiếm ăn, gặp những chiếc tổ nhân tạo bèn chui vào trú ngụ, còn những con bơi lơ lửng trong nước thì bám vào lưới. Cứ mỗi ngày, người dân đi kiểm tra, nhấc đá bắt tôm.

Khắp làng, nhà nào cũng có đá san hô đục lỗ, phao xốp và lưới cũ. Ra đến cửa biển, cũng gặp nhiều người đang cặm cụi sửa chữa những chiếc bẫy đá. Trong các nghề biển, nghề thả đá không tốn kém nhiều tiền bạc đầu tư, mà công việc và thời gian nhàn nhạ, chẳng phải “lo ngay ngáy” khi thời tiết bất thường như nghề lưới, nghề câu... Ông Đoàn Xuân Dũng, Xóm trưởng khẳng định: nghề này không đòi hỏi kỹ thuật cao, già trẻ, gái trai đều làm được. Giờ đây, gần như 100% lao động của làng tham gia. Người ít cỡ vài trăm hòn đá, người nhiều một thiên, hai thiên…

Niềm vui làng nhỏ...

Khác với sự ồn ào náo nhiệt thường thấy ở nhiều nơi, biển Cửa Sức ít tiếng ghe tàu, chỉ có những chiếc thúng chai dập dềnh trên sóng nước. Ông Dương Cư, 52 tuổi cùng đứa cháu bơi chiếc thúng chai kiểm tra dàn bẫy đá. Xoài chân giữ độ nghiêng thúng, ông Cư cúi rạp người xuống sát nước, với tay vào sợi dây, nhấc dỡ từng cục đá dưới biển lên, đứa cháu đẩy nhanh chiếc vợt lưới hứng liền phía dưới, mắt “soi” chặt vào từng chiếc lỗ nhỏ trong sự hồi hộp đợi chờ. Hai khuôn mặt một già một trẻ lúc giãn ra, lúc co lại theo sự lên xuống của đá. Sau một giờ đồng hồ mỏi tay, đỏ mắt và đánh vật cùng sóng nước, hai ông cháu vào bờ. “100 ngàn hai cái đinh này đó chú”, ông nói và đưa chiếc lọ bé xíu đựng 2 con tôm lên khoe. Nhìn căng mắt mới thấy 2 con tôm nhỏ, màu hơi trắng mà nếu như không có cặp râu dài ngoằng đặc trưng của loài tôm hùm đang ngoe nguẩy thì tôi tin chắc rằng đó là… tép. Ông Cư cho biết do gần cuối mùa sinh sản nên tôm ít hơn, hôm nào may mắn mới trúng 3 đến 4 con. Cả nhà ông làm nghề thả đá gần vài năm nay. Từ căn nhà tre cót, ông xây được căn nhà kiên cố, mua xe máy, sắm đồ dùng sinh hoạt.

Tôm hùm giống

Tôm hùm là loại giáp xác có đặc tính tự nhiên, không thể sinh sản trong môi trường nhân tạo. Do đó, hầu hết các trại nuôi tôm hùm lồng bè trên biển rất khan hiếm nguồn tôm giống. Trong làng, ai bắt được tôm là có thương lái đến tận nhà mua. Một con tôm đinh có giá 50.000 đồng, trong khi tôm sen thì cao hơn nhiều. Con nào dưới 1 lạng 450 ngàn, 1 lạng 500 ngàn đồng. Thường ngày chỉ cần “trúng mánh” được một con tôm sen sẽ bỏ túi nửa triệu đồng.

Nghề thả đá giống kiểu “làm giỡn, ăn thiệt”. Mấy năm nay tôm khan hiếm, bù lại giá khá cao, người dân thu nhập khá, nhưng cư dân làng chài ai cũng hiểu được ích lợi lâu dài chứ không “hám” cái lợi trước mắt. Tâm sự với chúng tôi, ông Dương Văn Tư, 84 tuổi, người cao niên nhất và định cư đầu tiên tại làng biển này nói như đinh đóng cột: biển thất… cũng do con người đối xử với biển. Của cải không phải là vô tận, nhưng nếu biết yêu qúy biển thì biển cũng chẳng phụ công người”. Thì ra, điểm khác biệt của nghề thả đá là hoàn toàn tự nhiên, không mang tính hủy diệt. Chính vì vậy, biển làng chài vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ, trong lành. Sản vật từ biển nuôi sống cả làng chài.

“Nghề thả đá mang đến niềm vui, đổi thay diện mạo làng chài. Nhà cửa được xây cất khang trang, đời sống bớt phần cơ cực, trẻ em có điều kiện tới trường học hành. Đến giờ, cả làng đã có 5 sinh viên đại học ra trường. Chuyện này trước đây chưa hề có” - ông Xóm trưởng Đoàn Xuân Dũng nói với vẻ tự hào.

Minh Chiến

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005