Áp thuế chống bán phá giá cá tra của DOC lại đi vào vết xe đổ - Long đong đời cá

Mới đây, trong kết quả sơ bộ đợt xem xét hành chính lần 6 (1/8/2008 đến 31/7/2009), Bộ Thương mại Mỹ (DOC) một lần nữa đã dọa áp mức thuế chống bán phá giá cá tra (CT) nhập khẩu từ Việt Nam lên mức rất cao, 100 - 130%. Vụ “tái hồi” thuế bán phá giá lần này khiến nhiều người đặt vấn đề: “Tại sao?”.

Tin vui “cá tra lần đầu tiên lọt vào danh sách 10 mặt hàng thủy sản được ưa chuộng nhất tại Mỹ” còn chưa qua, thì tiếp ngay là tin DOC sơ bộ áp thuế chống bán phá giá CT phi lê đông lạnh.

“Hồ sơ” bán phá giá

Nghề nuôi cá ba sa bè đã có từ lâu tại các tỉnh thượng nguồn sông Cửu Long như An Giang, Đồng Tháp. Nhưng nghề nuôi CT chỉ thật sự khởi sắc khi con CT giống được sinh sản nhân tạo thành công vào năm 1995. Từ đây, nghề nuôi CT công nghiệp thật sự mang đến một hơi thở mới, một chặng đường đầy hấp dẫn nhưng cũng nhiều gian nan cho người dân ĐBSCL.

Con CT nuôi bè với năng suất rất cao, tốc độ lớn nhanh như thổi, giá thành thấp, đã đưa mặt hàng CT phi lê đông lạnh đến khắp nơi trên thế giới. Trong 10 năm qua, sản lượng xuất khẩu CT tăng... 930 lần, kim ngạch xuất khẩu tăng 560 lần. Nên rất nhanh chóng, Hiệp hội Nuôi cá nheo Hoa Kỳ đã nhận ra sức tác động thị trường rất lớn của CT phi lê và vụ kiện chống bán phá giá bắt đầu năm 2002. Để rồi vào năm 2003, Ủy ban Thương mại Mỹ (USITC) áp mức thuế chống bán phá giá từ 38 - 64%. Vụ kiện kéo dài đã khiến rất nhiều người nuôi cá phải bỏ bè lên bờ làm nghề khác. Còn nhớ, khi chúng tôi tới, làng bè An Giang eo sèo vắng lặng, một chủ bè ngồi bó gối “nghề cá mà gặp rủi như vầy thì người tốt nào cũng trở thành... người xấu, vì nợ nần”. Tại Vĩnh Long, không ít gia đình như anh P., anh H. ở Phường 4 phải bán nhà, bán đất vẫn chưa trả hết nợ ngân hàng.

Nhưng ngay sau vụ kiện của Mỹ, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu CT Việt Nam đã ra sức tìm đường mở rộng thị trường sang các nước Châu Á như Nhật, Đài Loan, Hongkong, các nước Châu Âu, Nga... để Mỹ không còn là thị trường chủ yếu. Song, mới đây, ngày 17/9, một lần nữa, DOC đã sơ bộ áp mức thuế chống bán phá giá lên tới 130% đối với CT phi lê đông lạnh trong đợt xem xét hành chính lần 6. Rất bất công, lần này, DOC đã chọn Philippines để làm giá trị thay thế đối với nghề sản xuất CT tại Việt Nam. Trong khi đó, theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP), Việt Nam có ngành công nghiệp sản xuất và xuất khẩu CT lớn nhất trên thế giới (trên 1,2 triệu tấn nguyên liệu/năm) và năng suất nuôi khoảng 300 tấn/ha; còn Philippines chỉ có ngành nuôi cá nhỏ bé và sơ khai, năng suất chỉ 20 - 30 tấn/ha nên giá thành rất cao. So sánh này là quá sức khập khiễng.

Nghịch lý của người nuôi

Từ “tay trắng”, đến nay, xuất khẩu CT đã đem về 1,3 - 1,5 tỉ USD/năm, riêng 8 tháng đầu năm, đã đạt 894 triệu USD. Tuy thời gian qua có nhiều biến động về giá cả nên diện tích đã giảm, nhưng hiện ĐBSCL vẫn có gần 7.000 ha cá tra với tổng sản lượng lên đến 1,2 triệu tấn/năm.

Tuy nhiên, một nghịch lý kéo dài trong nhiều năm qua, là người nuôi cá trực tiếp vẫn vô cùng bấp bênh và chịu nhiều thua thiệt. Anh Dương Văn Sáu ở xã Chánh An (Mang Thít) nuôi cá đã 5 - 6 năm nay, cho biết: Thức ăn từ 3.000 đ/kg nay đã lên tới 9.000 đ/kg, thuốc thú y cũng tăng 2 - 3 lần, tỷ lệ cá hao hụt và bệnh đều tăng, tỷ giá đồng USD cũng tăng từ 12.000 đ/USD lên gần 20.000 đ/USD, nhưng giá cá chỉ tăng rất ít, từ 12.000 lên 16.000 đ. Do đó, nuôi phải “rất khéo” để ít hao hụt, thức ăn không “tăng chấm” mới có thể lời được chút đỉnh, nếu không là lỗ ngay.

Chính vì vậy, khi trở lại vàm kinh Ruột Ngựa một thời từng nổi đình đám vì người dân đua nhau đào ao nuôi cá, nay vắng lặng đến không ngờ. Anh Sáu cho biết: “Trước tôi nuôi 2 hầm giờ chỉ còn 1 hầm. Nhiều bà con ở đây cũng bỏ ao hoặc chỉ giữ lại nuôi chút ít. Người nuôi ít, công nhà, chăm sóc kỹ, còn có thể trụ lại được nếu chấp nhận vụ lời bù vụ lỗ. Còn các “đại gia sông Cổ Chiên” lại bỏ ao nhiều hơn vì vốn đầu tư quá lớn, mà hễ lỗ thì... quá nhiều”.

Người nuôi không chịu đựng nổi nên “treo ao” là không thể tránh khỏi. Không riêng Vĩnh Long, mà cả ĐBSCL, số ao nuôi đã giảm rất nhanh. Cần Thơ giảm mạnh hơn 60% diện tích, chỉ còn trên 400 ha. Sóc Trăng còn khoảng 90 ha/114 ha, Trà Vinh giảm mạnh tới 60 - 70%. Cả ĐBSCL đã có khoảng 30% diện tích “treo ao”. Nuôi cá lỗ là mất tiền, của đau con xót. Nhưng điều mà nông dân băn khoăn nhiều nhất là tại sao con cá tra Việt Nam với quá nhiều lợi thế lại luôn thua thiệt ở thị trường nước ngoài, dẫn đến người trực tiếp nuôi cá luôn chịu cảnh bấp bênh.

PHƯƠNG NAM

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005